Köpekler ve Kurtlar Üzerinden Giderek Melez Hayvanları ve Evrimi Anlamak...

Canlılardan melez yaratmak, az sayıda insanın profesyonel olarak ilgilendiği ve halk arasında konu hakkında bol miktarda yanlış bilginin bulunduğu bir uğraşıdır. Bu makalemizde, en meşhur melez hayvan olan köpekler, kurtlar ve bunların melezleri üzerinden giderek sizlere melezleme ilgili en temel ama en önemli bilgileri vermeye çalışacağız. Bileceğiniz üzere bugün sahip olduğumuz tüm evcil köpekler, kurtlardan yapay seçilim ve melezleme yoluyla insanlar tarafından kontrollü olarak evrimleştirilmişlerdir. Bir diğer deyişle birçok evde bulunan ve sokaklarda görebileceğimiz köpekler, evrimin dört ayaklı ve canlı kanlı kanıtlarıdır.

Bu makalemizin omurgasını 10 yıldır kurtlar da dahil olmak üzere bir çok evcil, ilginç ve yerli hayvanı eğiten, yerli hayvanlar ve onların yaşam alanlarının kötü durumu hakkında halkı eğitip, kurtlar ve melezlerle ilgili cahillikle savaşıyorum ve kurtların çeşitli alt türleri üzerine çalışan profesyonel bir hayvan eğitmeninin konu hakkındaki açıklamaları oluşturacak. 

Bu yazı boyunca bahsedeceğimiz melezler orta ve yüksek derece melezleri, yani %25 ve üstü kurt geni içeren melezleri kapsayacak. Bunun sebebi, başka hiçbir hayvanla etkileşime girmemiş kurt geni aktarımından söz etmenin aşırı zor olmasıdır. Ayrıca bu makalede yasal belgelerde ve kanunlarda daha fazla kullanılan “melez” kelimesini kullanacak olsak da, kurt melezlerine ithafen kullanılması gereken doğru kelime “kurt köpeği”dir. Teknik olarak, köpekler kurtların bir alt türü olduğundan, ikisinin çaprazlanması, katır ya da liger (lion+tiger/aslan+kaplan) gibi "gerçek" bir melez olmaz.

Melez Hayvana Sahip Olmanın "Dayanılmaz Hafifliği"...

Şimdi, konu hakkında ne kadar uzman olduğunuzu anlamak için, son derece basit bir soru sorarak konuya giriş yapalım: Aşağıdaki hayvanlardan hangilerinin melez olduğunu tespit edebilir misiniz?

Hileli soru! Bunların hiç biri melez değil. Çoğu insan, melez olmayan hayvanların melez olduğunu iddia ediyor. Neden insanlar köpekleri melez olmadığı halde melez bir köpeğe sahip olduklarını düşünüyorlar? Bunun üç temel sebebi var:

1. İnsanlar melez bir köpeğe sahip olmanın havalı olduğunu ve onları özel yaptığını düşünüyorlar. Melez bir köpeğe sahip olmak internette ve gerçek hayatta dikkat çekmelerini sağlıyor. Genellikle melezlerle ilgili ufak araştırmalar yapıp cevap bulamadıkları kısımları da televizyonlarda ve dizilerde gördükleriyle tamamlıyorlar. Köpeklerinin bir parçasının kurttan gelmesini istiyorlar ve kısmen ya da tamamen yalan bir durumla kendilerini kandırıyorlar.

2. Birisi onları kandırmış. Bu, günümüzde çok yaygın bir durum. Melez sattığını söyleyen insanların büyük çoğunluğu alıcılara yalan söylüyor. Neden? Bir Alman kurdunu, Sibirya kurdunu veya fino köpeğini kaça satabileceğinizi düşünüyorsunuz? Çok fazla değil, belki de tam karşılığını bile alamazsınız. Peki “1/3 oranında melez gri kurdu” ne kadara satabilirsiniz? Genellikle 300 – 600 dolar, hatta daha üstü ve ortalama bir alıcı bu farkı söyleyemiyor. Peki şimdi köpeğin %50 melez olduğunu düşünün. Fiyat 1000 dolar üstüne kadar çıkabiliyor. Peki o zaman, neden %90 melez olmasın? Ortada hiçbir düzenleme veya yönetmelik yok. İlk kategoride bahsettiğimiz bir türden köpeğe sahip biri bu köpeği arkadaşlarına satarken köpeğin %25 (ya da her neyse) kurt olduğunu söylüyor, çünkü köpeğini yanlış tanımlanıyor. 

3. Bazı insanlar, köpek sahiplerine köpeklerinin “kurt gibi göründüğünü” söylüyor. Köpekler barınaklardan sahiplenilmiş olduğundan, doğal olarak sahipleri tarafından soyları bilinmiyor. Köpek sahipleri internete girip “kurt melezleri”ne bakıyor ve köpeklerinin fiziksel özellikleri ve davranışlarından, melezlere benzeyen birçok özellik buluyor ve kendilerince bu durum köpeklerinin kurt melezi olduğu anlamına geliyor. Daha fazlası için okumaya devam edin.

"Ama Ben İnternette Çok Araştırma Yaptım, Köpeğim Bütün Kurt Özelliklerine Sahip!"

Herhangi bir kimse bu fotoğrafta kurdu seçebilir. Diğerleri, melez olduğu sanılıp yanlış tanımlanan Alaska kızak köpeği, Alman çoban köpeği ve huskydir. Kurtlarla bu melezlerin renk, boyut, vücut şekli gibi birçok benzerliklerinin bulunduğunu ve bu türlerin kurtlarla nasıl kolayca karıştırılabileceğini kolaylıkla görebilirsiniz. Eskimo köpekleri, samoyedler (spitz veya kızak köpeği tipi olanlar) ve iskoç çoban köpekleri diğer yanlış tanımlanan köpeklerdir.

Buna rağmen, -burası önemli, lütfen dikkatli dinleyin- bir köpeği bir melezden ayırt etmenizi sağlayacak tek bir özellik dahi bulunmamaktadır! Hakikaten bir kurdu köpekten kesin olarak ayırmamızı sağlayacak, sadece kurtlarda olan ve köpeklerde olmayan hiç bir fiziksel veya davranışsal özellik yoktur. Saf bir köpek, tonlarca kurt özelliği taşıyabilir; ne de olsa, köpekler kurtlardan evrimleşmiştirve genlerini kurtlardan almıştır. Köpeklerini melez olarak tanımlayan insanlar, köpeklerinin melez olduğunu gösteren upuzun bir listeye sahip olabilirler ama biraz eğitimli objektif gözlemciler bunların sadece köpek olduğunu anlayabilirler. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Eğer bir uzmansanız, melez olduğu tartışmalı bir köpeği hayvanın görünüşüne, davranışlarına bakarak hangi sınıftan bir hayvan olduğunu değerlendirebilirsiniz. Eğer bunlardan biri yanlışsa, size bir uyarı gönderir. Bir şekilde kurt gibi bir yüze ve yapıya sahip ama herkesin en iyi arkadaşı olan, barınaktan gelmiş bir köpek mi? Muhtemelen melez değildir.

Şimdi Gerçek Bir Kurda Bir Saniyeliğine Bir Bakalım

Söylediğimiz gibi, baktığımızda kesin olarak kurt melezi diyebileceğimiz bir şey yok, ama şimdi bu kurt üzerinde birkaç şeye bakalım: 

Gözleri büyük bir şekilde açığa vurma eğiliminde; siyah kenarlı ve yukarı doğru keskin eğimli olmasına dikkat edin. Kurtlar genellikle hafif altın sarısı gözlere sahiptir. Köpeklerde sık görülen kahverengi gibi... Birçok köpekteki köşeli yüzün aksine, yüzleri daha yassıdır ve ince bir burun kemiği bulunmaktadır. Dudakları sarkmaz veya çökmez. Kulakları küçük, yuvarlak ve başın ne üstünde ne de yanlarında. Kulakları sık tüylüdür. 

Kürk rengi ayrılmıştır ve keskin, belirgin modellere sahip değildir. İzler simetriktir ve kürk kendi kendine çizgilidir, yani her tüy birkaç renge sahiptir. (siyah kurtlarda bile). Genç bir yavru gibi, bir kurt neredeyse tamamen yoğun bir renktedir (genellikle siyah, kahverengi, esmer veya nadiren doğal beyaz) ve yetişkin işaretleriyle birlikte doğan spitz tipi köpeklerin aksine, olgunlaşırken yetişkinlik işaretlerini büyütür. 

Sırtı başı aşağıda olmasıyla birlikte düzdür. Ayağı, siyah tırnak ve tabanlı olmasıyla birlikte büyüktür. Arka pençeleri yoktur. Kuyruklarında kıvrımlar bulunmaz ve sırtının yüksekliğine göre aşağıda durur, kızak köpeklerindeki gibi yukarıda durmaz. Dirsekleri göğsünün oldukça aşağısında bulunur. 

Özellikle vücut yapısına dikkat edin; kurtların iri, geniş göğüsle birlikte oldukça ağır bir vücuda sahip olduğuna dair ortak bir yanılgı var, fakat durum böyle değil. Kurtlar dar omuzlara, avlarını takip etmek için yapılmış uzun bacaklara ve oldukça hafif bir vücut yapısına sahip olmaya eğilimlidir. Birçok kurt 27 ile 45 kilogram arasında ağırlıktadır. 

Ama aklınızda bulunsun, burada listelediğimiz her karakter köpeklerde de görülebilir. Yine de, yüksek içerikli kurt olması beklenenlerde de bu özelliklerin birçoğu mevcut olacaktır. Yüksek içerikli melezler neredeyse tamamen bir kurt gibi görünecektir.

Melez Kurtlar ve Köpekler...

Pekâla, şimdi kurtlar ve melezler hakkında çok fazla şey öğrendinize göre, aşağıdaki görselde melez olanları seçiniz:

Sizi yine mi kandırdık? Belki öyle veya belki de bu konuda biraz daha iyi hale geliyorsunuz. 

Bunların hepsi GSD, haski ve malamut arasında tanımlanmış melezlerdir ve burada hiç kurt yoktur! Fakat birisi size bunlardan herhangi birisinin bir melez olduğunu söyleseydi dürüst olun, ona hak verirdiniz. Çok daha az ikna edici olan taklitlerin bunu başardığını görmüştüm. Bu yüzden şimdi bir melezi yanlış tanımlamanın ne kadar kolay olabildiğini görüyorsunuz. 

Evvela, bu köpeklerin çoğunda bulunan dikkatli bakışa dikkat ediniz. Köpekler insanlara odaklanmaya ve yüzsel/hareketsel işaretlere bakmaya eğilimliyken, kurtlar ve çoğu melez böyle değildir. 

Bu bilgilerle beraber, çoğu "melez" sahibinin kendi köpeklerini bir melez olarak tanımlamak amacıyla davranışsal şekilde dikkat çektiği bir şey de, köpeğin havlamaması veya utangaç, kavgacı, bağımsız, av tarafından güdülen, yıkıcı, eğitilemez veya alfa davranışlı olmasıdır. Melezler bu kişisel özellikleri çoğu kez gösterirken, kesin olmayan bir köpekte bu özellikler genelde erken sosyalleşmenin ve eğitimin zayıf olmasıyla daha kolay açıklanabilir ve maalesef bunlar kurtarma köpeklerinde yaygın olarak görülür veya kızak çeken köpek türlerinde (ki bunlar melezlerle en fazla karıştırılır) çok yaygın olan enerji aşırılığından kaynaklanabilirler. Kötü davranış, kurt kalıtsallığı demek değildir ve aynı şekilde kurt kalıtsallığının bulunduğunu sanmak da, evcil hayvanınızın kötü davranışı için bir bahane değildir. Hayvanınız ne olursa olsun onun iyi eğitilmiş, iyi sosyalleşmiş ve iyi terbiyeli olmasını sağlamak size bağlıdır. 

Gerçek Melezler...

Şimdi beklediğiniz şey geliyor: Gerçek melezler!

Agora Bilim Pazarı

Tüketilen Nostalji

Nostalji artık eskisi gibi değil. Hızlı kapitalizm çağında modern belleklerimiz örf ve adetler, kuşaktan kuşağa aktarılan aile yadigârları yerine çocukluğumuzda tanıştığımız ticari ve geçici tüketim ürünleri ve kısa süreli medya görselleriyle biçimleniyor. Bu olgu, üyelerinin oyuncaklarına, televizyona ve gençliklerindeki müziğe sadık kalan nostalji kitlelerinin oluşumuna sebebiyet veriyor. İnsanlar, çocukluklarında ilgilendikleri eğlenceli şeyler her neyse onlara geri dönerek, eski meraklarını veya gençliklerinde yaşadıkları özgürlük duygusunu tatmayı umut ediyorlar.

1970’li yıllarda nihai şeklini alan tüketilen nostalji, tüketim ürünlerinin satışıyla, çocukluğun ticarileşmesiyle ve nostalji pazarlamasının başlangıcıyla birlikte büyük bir ekonomi hâlini aldı. Yazar Gary Cross, pop şarkılarını klasiğe dönüştüren ve çocukluğunuzda oynadığınız oyuncakları değerli birer meta hâline getiren kültürel dinamikleri açıklayarak bu büyüleyici ve zevkli tarih çalışmasıyla okuyucuları kendine çekiyor. Bununla birlikte, tüketilen nostaljinin sürekli hızlanan değişimle başa çıkmamızı nasıl biçimlendirdiğini ortaya koyuyor.

Günümüzde nostaljiye sahip olup kolayca erişebilirsiniz ve nostalji koleksiyonu yapabilirsiniz; bu sayede nostalji, erişilebilir ve geçmişe nazaran daha da eğlenceli bir hâle gelir. Ancak nostaljinin ticarileşmesi belleği kısıtlıyor ve yaratılan anılarla hatıraların olumlu ve güzel yönlerini karmaşıklaştırıyor. Cross, modern nostaljinin etkileyici ve nevi şahsına münhasır karakterini ortaya çıkararak hızlı kapitalizm çağında geçmişi anımsamanın ritüellerini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.

Devamını Göster

₺60.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Bunların kısmen kurt (veya farklı esaslar) olduğunu gerçekten söyleyebilirsiniz, özellikle yukarıdaki melezler ile karşılaştırırsanız. Bunların hayret verici hayvanlar oldukları inkar edilemez ve insanların neden onları bir evcil hayvan olarak isteyeceğini görmek kolaydır. 

Yine de, kurtlar ve melezler iyi evcil hayvan olmazlar. Kurtları köpeklere dönüştürmemizin bir nedeni var: Köpekler mükemmel arkadaşlarken, kurtlar iyi arkadaşlık yapmazlar. Her birey farklıdır fakat genellikle melezlerden uygun ev hayvanları olmaz. 

Gerçek melezler sıklıkla geniş dış mekan kuşatmalarında tutulmalıdırlar, bu alanlar bazen kanun ile 40.500 metrekareye kadar çıkar. Muhtemelen yabancılara karşı son derece utangaç olacaklardır, bu yüzden onları köpek parkına veya pazara götürmeyi ve hatta onların arkadaşlarınızla oynamalarını ummayın. Çoğu yerde onları mülkünüzden dışarı çıkarmak, hatta onlara bakmak yasaktır. Eğitilebilirler fakat sadece kararlı, sabırlı ve yetenekli uzman eğiticiler tarafından; ortalama ve hatta deneyimli bir köpek sahibinin, özellikle cinsel olgunluğa ulaştıktan sonra bir melezi eğitme görevinden bunalması çok olasıdır. Melezler, güçlü av güdüleri sahibi olmaya yatkındırlar ve diğer evcil hayvanlarınızı akşam yemeği olarak görebilirler. Çocuklara ve gürültü yapan veya davetsiz insanlara kötü şekilde tepki verebilirler. 

Büyük olasılıkla sevgi beklemeyecek veya sizi memnun etmek veya sizden emir almak için içten gelen bir isteğe sahip olmayacaklardır. Hem evde hem de ev dışında doğal olarak daha zararlıdır; sadece ayakkabılarınıza değil, aynı zamanda mobilyalarınıza ve kapılarınıza da zarar verirler. Melezlerin bir insanı yaralaması, evcil bir köpeğinkinden 11 kat daha olasıdır. 

Ana fikir, eğer 40.500 metre karelik çitlerle çevrili bir alanınız yoksa ve evcil hayvanınız ile "köpek" şeyleri yapmak istemeyen deneyimli bir eğitimci değilseniz, muhtemelen sadece bir köpek edinmelisiniz. 

Köpekler muhteşem evcil hayvanlardır.

Peki, Neden Bu Kadar Önemsiyoruz?

İnsanların burada söyledikleri şey şu: “Eğer birisi köpeğini melez olarak tanımlamak istiyorsa sana ne! Bu hiç kimseyi rencide etmiyor.”

Bir insan melez bir hayvana sahip olduğunu iddia ettiğinde ve insanlara buna sahip olmanın ne kadar eğlenceli bir şey olduğunu söylediğinde, insanlar da bir melez hayvan sahibi olmak istiyor. Ve bu insanlardan bazıları gerçek bir meleze sahip olduğuna emin olmak için melez ve sahibi için neredeyse her zaman kötü olan önlemler alıyor: 

Genellikle sahip bunalmış oluyor çünkü hayvan zamanla olgunlaşıyor ve bu sürede sahibi veya hayvan yaralanıyor. Veya melez tüm hayatını orada geçireceği oldukça küçük bir alana hapsediliyor. Veya sahibi, vahşi olması için onu ormana bırakıyor ve hayvanın açlıktan ölmesiyle son buluyor çünkü hayvan hiçbir zaman hayatta kalma yeteneklerine dair bir şey öğrenmemiş oluyor ve yabancılara yaklaşmak için çok utangaç oluyor. Veya sahibi hem saldırganlık/korku problemleri hem de barınak tarafından yükümlülükten dolayı hayvanı neredeyse her zaman kalacağı bir barınağa bırakıyor. Nerdeyse hiçbir zaman sahibin hayal ettiği gibi olmuyor, çünkü melez, bir köpek değildir. 

Aynı zamanda, köpeğinizin melez olduğunu iddia etmek (olmadığını bilseniz bile) köpeğiniz için öldürücü bir durum olabilir. Kuduz aşısının kurtlarda ve melezlerde kesin olarak işe yaramasına rağmen, bu aşı onlar için uygun görülmüyor. Bu yüzden, “meleziniz” herhangi bir sebeple birini ısırırsa ve polis köpeğinizi herhangi bir zamanda melez olarak tanımladığınızı bulursa, olsa da olmasa da ve aşılama tarihine kadar zaman olsa bile hayvanınızı kuduz olma durumuna dair test etmek isteyecektir. Hayvanınızı köpek sanarak ve beyninden bir numune alarak test edecekler. Böylece normal bir köpek, dosyasında not alınacak veya sert bir uyarı alacak ve “melez” (sahte olsa bile) öldürülecektir. 

Ve son olarak...

Bir hayvanın sahip olduğu kurt içeriği ne kadar yüksekse ve aile ağacında saf kurt ne kadar yakındaysa, bir melez o kadar fazla kurt gibi davranacaktır. %75 kurt olan bir hayvanın %100 gibi davranacağını düşünmek tamamen saçmadır; eğer %75'lik bir kurt melezi köpek gibi davranırsa, onun aslında muhtemelen bir köpek olduğundan veya yanlış tanıtılmış düşük içerikli bir melez olduğundan emin olabilirsiniz. Kurtlar köpek değildir ve köpekler gibi davranmazlar. Ne kurtlar, ne de çoğunlukla kurt olan bir hayvan, kesinlikle uygun bir ev hayvanı olmaz. Bu sağduyudur. 

Kurt melezlerinin %70'inin aslında diğer cinslerin yanlış belirlenmiş melezleri olduğu ve asıl melezlerin %80'inin içinde, sahibine söylenenden veya sahibinin iddia ettiğinden çok daha az kurt bulunduğu tahmin edilmektedir. O halde bir "melez" sahibiyseniz, kendinize karşı dürüst olun. Tabii ki bir melez olabilir, fakat çok büyük ihtimalle değil. Peki ya arkadaşınızın veya akrabanızın şimdiye kadarki en muhteşem köpek olan "melezi"? Muhtemelen o da bir köpek. 

Ve lütfen ama lütfen: Eğer gerçek bir meleziniz varsa (veya öyle olduğunu düşünüyorsanız), çıkıp insanları bir tane almaları için teşvik etmeyin; bu sadece cahil hayvan sahiplerinin üstesinden gelemeyecekleri bir hayvan almasına sebep olur ve kısmen vahşi bir hayvanı tehlikeli ve insafsızca bir duruma sokar. Bu hayvanları rağbette tutmak aynı zamanda ahlaksız hayvan yetiştiricilerine destek olur, çünkü melez yetiştirmek için herhangi bir düzenleme ve ölçüt bulunmamaktadır. Barınaklar, insanların "havalı" olacağını düşündükleri fakat büyüdükçe zapt edilemez olan hayvanlarla zaten fazlasıyla dolmuştur. Melezlerin amatör hayvan sahiplerine satışını sürdürmek, söz konusu hayvanlar ve sahipleri için sorun oluşturur.

Fakat okuduğunuz için teşekkür ederiz. Eğer buraya kadar geldiyseniz, bizi etkilediniz. Şimdi gerçekten ama gerçekten "melez" sahibi olan tüm insanların yorumları ve bu hayvanların ne kadar muhteşem oldukları ortaya çıksın...

Çok uzun geldiği için okumayanlara: Çoğu "melez" gerçek melez değildir ve gerçek melezlerden iyi evcil hayvanlar olmaz.