Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Köpeklerin En Yakın Kurt Atalarının Soyu Tükendi!

Köpeklerin En Yakın Kurt Atalarının Soyu Tükendi!
4 dakika
23,712
Podcast
6:27
Ekin Baran Sunar
Seslendiren
8
  • İndir
Tüm Reklamları Kapat

Modern köpekler ve kurtların yeni genetik analizler, insanın en iyi dostunun tarımdan daha önce evcilleştirildiğini gösteriyor. 

Ama bu evcilleştirmenin kökeni inatla gizemini koruyor. Araştırmacılar, kurtların genomlarını üç farklı muhtemel ehlileşme bölgesinde analiz etti (Orta Doğu, Asya ve Doğu Avrupa) ve fark edildi ki köpekler bu üçüne de yakın akraba değil. Aslında görünen o ki, bu günkü köpeklerin en yakın kurt atasının nesli tükenmiş olabilir, hiçbir vahşi soy bırakmadan. University of Chicago'nun genetik profesörü, araştırmacı John Novembre:

Tüm Reklamları Kapat

Tüm köpekler bir grup, tüm kurtlar bir grup, ve bu saydığımız üç bölgedeki hiçbir kurt, köpeklerle yakın akraba değildirler. Çalışmamızın en büyük sürprizi bu oldu.

Evcilleştirme Gizemi

Köpeklerin evcilleşme kökeni sırrını koruyor. Evcilleşmenin fosil bulguları 33.000 yıl öncesine kadar dayanıyor, kafa tasının şekli ve DNA analizi baz alınarak. Ama köpek-benzeri kanin dişin varlığı modern köpeklerin kökeni olduğunu kanıtlamıyor; Fosil evcil bir köpeği temsil etse bile, başarılı olamamış ve soyunu devam ettirememiş bir yan tür de olabilir.

Araştırmacılar köpeklerin düzenli olarak yaklaşık 10.000 yıl öncesinden beri insanlarla bir arada yaşadığını biliyor. Ve 14.000 yıl öncesinden köpeklerle insanlar birlikte gömülü bulundular. Çeşitli genetik çalışmalar Çin, Orta Doğu ve Avrupa'yı bugünkü evcil köpeklerin orijini olarak işaret ediyor.

Tüm Reklamları Kapat

Novembre ve meslektaşları, evcilleşmeyi daha kolay anlaşılır bir hale getirmek için yüksek kaliteli bütün genom kullandılar. İsrail'den, Çin'den ve Hırvatistan'dan birer kurdun bütün gen dizilimini, köpeklerin muhtemel ilk evcilleştirildiği yeri saptamada çemberi daraltmak için topladılar. Daha sonra Güney Doğu Asya'dan köken aldığı düşünülen vahşi bir köpek olan bir Avustralya dingosunun ve bir Afrika basenjisinin gen dizisi çıkartıldı. Bu iki köpeğin de yaşam alanları kurtlarla örtüşmüyor. Bu yüzden araştırmacılar, az da olsa evcilleşme-sonrası türler arası üreme gözlemlemeyi ummaktalar. Türler arası üreme, köpeklerle kurtların ne zaman tür olarak ayrıldığı konusunda sıklıkla kafaları karıştırmaktadır da o yüzden.

Öncesinde de halihazırda bir boxer köpeğinin tam gen dizisi çıkarılmıştı.

Karmaşık Köpekgiller

Yüksek kalite tam diziler araştırmacılara tüm genomlar arasındaki genetik varyasyonlara bakma imkanı sağlıyordu. Bu önemli, Novembre LiveScience'a böyle konuştu, çünkü önceki çalışmalar bölük pörçük DNA parçalarıyla sınırlıydı. O parçalar seçilmişti çünkü köpek soyundan köpek soyuna değişkenlik gösterdiği biliniyordu. Novembre:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Köpeklerdeki ve kurtlardakine bakarak karara varmaya kalktığımızda büyük resmi göremeyiz, çünkü kurtlarda olup da köpeklerde ortadan kalkmış bir varyasyonu göremeyiz.

PLOS Genetics dergisinde 16 Ocak 2014'te yayımlanan sonuçlar köpeklerle modern kurtların aynı soydan türemediklerini açığa çıkardı - büyük bir sürpriz olduğunu söyledi Novembre, tek evcilleştirme veya birden çok evcilleştirme olgusu görmeyi beklerken. Örneğin Avustralya dingosu Asya kurduyla, Afrika basenjisi de Orta Doğu kurduyla akrabaymış gibi.

Ondan ziyade köpekler kendi arasında çok yakın akrabalıklar barındırıyor. Bu bağlamda köpeklerin, şu anda soyu tükenmiş bir kurt kolundan türediğini önermek yanlış olmaz. Daha sonralarda, evcilleştirilmiş köpek tarihinde vahşi kalan kurtlarla ortak döller vermekte ve böylece günümüzde köpek genetiği araştırmalarında ayak bağı olacak bir kargaşaya neden olmaktadır.

Bu diziliş aynı zamanda ilk köpeklerin, kendi günlerinde, ufak bir grup halinde yaşayan kurtlardan türediğini de belli ediyor. Evcilleştirme esnasında hem köpekler hem de kurtlar popülasyon dar geçidi denilen bir deneyimle karşılaştılar - sayıları azaldı. Genler, bu düşüşün neden yaşandığını açıklayamıyor. Novembre'a göre belki kurtlar için düşünülecek olursa insanların avlanma sahasını genişletmesi ve kurtlarla besin rekabetine girmesi etkili olmuş olabilir.

Sonuç olarak, karşılaştırmaların gösterdiği üzere kurtlar ve köpekler 9000 ve 34.000 yıl önce ayrıştı, 11.000 ve 16.000 yılları arasında birbiriyle oldukça benzer özellikler göstermeye devam ettiler, ta ki tarım yaygınlaşana kadar. Novembre bu bulgularla fosil kayıtların birbirini desteklediğini belirtiyor.

Önceki bir deney evcilleştirme aşamasının, belki de köpeklerin genetik mutasyonunda tetikleyici olduğu önerisini getiriyor. Bu mutasyonun modern köpeğin atalarının nişastayı daha kolay sindirebilmelerini sağlamış olabileceği, yani insanların çöpleriyle beslenebileceği anlamına gelir. Yeni bir çalışma, bahsedilen mutasyon üzerine eğiliyor ve kesinlikle mutasyonun meydana geldiğini buluyor, ama büyük olasılıkla evcilleştirildikten daha sonra oluyor. Mesela dingolar, tartışmasız köpek, kurt değil, zaten nişasta-dostu genlerin bir kısmına sahip.Novembre soruyor:

Tüm Reklamları Kapat

Avcı-toplayıcı insanlar arasında yaşamını sürdüren ve bu ortamda evcilleştirilen köpekten bahsediyoruz. Ve daha sonrasında bu gruplar tarıma geçtiğinde acaba beslenme alışkanlıklarını da değiştirdiler mi?

Daha Çok Cevap Geliyor mu?

Yine de cevaplandırılmayı bekleyen bir sürü soru var. Evcilleştirmenin orijini için 25.000 yıl gibi geniş bir zaman aralığıyla ilgilenilmesinin sebebi araştırmanın genomdaki mutasyonlar üzerine yapılan tahminleri baz almak zorunda olmaları. Novembre şöyle diyor:

Mutasyonlar ender görülür ve ne sıklıkla olduğunu tahmin etmek zordur. En iyi yol ebeveynlerin ve döllerin genomlarını karşılaştırmaktır, ama bu iş henüz köpeklerle yapılmamıştır. Bir gün yapıldığında, takımımın yaptığı tahminler çok daha isabetli hale gelecektir.

Ancak modern köpeklerle modern kurtların incelemesinde genel görüntü birbirlerine ata veya soyun devamı olmaktan daha çok bunların kardeş gruplar olduğu yönünde. Yani modern DNA dizilimleri evcilleşmenin kökenini ortaya çıkaracak gibi durmuyor. Novembre bu soruyu cevaplamak için antik DNA analizlerine ihtiyaç olduğunu söylüyor.

Şimdiye kadar fosillerden çıkarılan DNA dizileri tam değil. Ama şimdi araştırmacılar tamamlanmış Neanderthal genomu elde etmeyi başardı, fosillerden köpek ve kurtların tamamlanmış genomlarını öğrenmenin de eşiğindeler.

Novembre'ın dediklerine bakılırsa bir grup insan bu konu üzerine kafa yoruyor. Tamamlanmış antik köpek genomu dokuz aydan çok daha yakın olabilir.

Teşekkür: Bu yazıyı çeviren Kemal Uçar'a teşekkür ederiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
17
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 10
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Umut Verici! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Üzücü! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: HuffPost | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/09/2023 07:52:23 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1964

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Nükleer Enerji
Etimoloji
Periyodik Tablo
Nöron
Uydu
Sinir Hücresi
Çocuklar
Enzim
Çocuklar İçin Bilim
Tehlike
Kırmızı
Yiyecek
Koaservat
Sinir
Adaptasyon
Aslan
Okyanus
Wuhan
Değişim
Kalıtım
Oyun
Klinik Mikrobiyoloji
Yapay Seçilim
Teori
Renk
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Plasebo Etkisi Gerçek mi?
Plasebo Etkisi Gerçek mi?
Tek Bir Takviye ile Bebekleri Kurtarın!
Tek Bir Takviye ile Bebekleri Kurtarın!
İnsan Bebekleri Neden Bu Kadar Aciz?
İnsan Bebekleri Neden Bu Kadar Aciz?
42 Milyon Dolarlık Saat Ne İşe Yarayacak?
42 Milyon Dolarlık Saat Ne İşe Yarayacak?
"Marslı" Filmindeki Gerçek Gözyaşları!
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
L. Science, et al. Köpeklerin En Yakın Kurt Atalarının Soyu Tükendi!. (17 Şubat 2014). Alındığı Tarih: 22 Eylül 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1964
Science, L., Ağacı, E., Bakırcı, Ç. M. (2014, February 17). Köpeklerin En Yakın Kurt Atalarının Soyu Tükendi!. Evrim Ağacı. Retrieved September 22, 2023. from https://evrimagaci.org/s/1964
L. Science, et al. “Köpeklerin En Yakın Kurt Atalarının Soyu Tükendi!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Evrim Ağacı, Evrim Ağacı, 17 Feb. 2014, https://evrimagaci.org/s/1964.
Science, Live. Ağacı, Evrim. Bakırcı, Çağrı Mert. “Köpeklerin En Yakın Kurt Atalarının Soyu Tükendi!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Evrim Ağacı. Evrim Ağacı, February 17, 2014. https://evrimagaci.org/s/1964.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close