Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

"Bayılan Keçiler" Neden Bayılıyor? Evrimsel Avantajı Ne?

"Bayılan Keçiler" Neden Bayılıyor? Evrimsel Avantajı Ne? Sink Hollow Farm
3 dakika
48,401
Tüm Reklamları Kapat

İnternette dolaşan "donan keçi", "bayılan keçi", vb. başlıklarıyla paylaşılan videoları görmüşsünüzdür. Bazı keçiler, beklemedikleri anda bir top üzerlerine fırlatıldığında, hatta üzerine çıktıkları bir salıncak hafifçe sallandığında kaskatı kesilip, donup, devrilmektedirler. İlk etapta oldukça komik olan bu görüntüler, özellikle YouTube'da ve işlevsel olduğu zamanlarda Vine'da sıklıkla paylaşılmaktaydı. Bir derlemeyi aşağıda görebilirsiniz:

Bu katılık ve baygınlık hali genellikle sadece 5-20 saniye arası sürmektedir. Sonrasında keçi normale dönmekte ve korkuya sebep olan kaynaktan uzaklaşabilmektedir. Kendilerine geldiklerinde kaslarda halen kasılma ve ağırlık olabilir; ancak keçinin normal hareketlerini (örneğin koşmasını) kısıtlayacak düzeyde değildir.

Tüm Reklamları Kapat

Keçiler Neden Bayılıyor?

Öncelikle şunu söylemek gerekiyor: Tüm keçiler bayılmaz. Özellikle ABD'nin Tennessee eyaletinde yetiştirilen özel bir soy hattında bu durum gözükmektedir. Yani herhangi bir keçi soyunda bunu deneyecek olursanız, muhtemelen bu tepkiyi görmeyeceksiniz.

Tennessee Keçileri olarak da anılan keçilerde bu davranışa neden olan hastalığın adı myotonia congenita ya da kısmen Türkçeleştirilmiş ismiyle Kalıtsal Miyotoni (Tonik Spazm) isimli genetik bir hastalıktır. CLCN1 geninde meydana gelen eksik otozomal baskın veya çekinik olarak aktarılan bir mutasyon sonucunda oluşan bu hastalık, sadece keçilerde değil, birçok diğer hayvan türünde ve dolayısıyla insanlarda da görülmektedir. Dolayısıyla bu davranışı gösteren insanlar da aramızda yaşamaktadır:

Tüm Reklamları Kapat

Videodan da görebileceğiniz gibi, insanlarda bunu tetikleyen tek unsur korku refleksleri değil, aynı zamanda kişinin yaptığı ani veya zorlayıcı hareketlerdir. Tıpkı keçilerde olduğu gibi bu kişilerde de kaslar sert bir şekilde kasılır ve titrer (spazm). Bu kişiler aynı zamanda yutkunmakta zorluk çekerler, boğulduklarını hissederler, tekrar eden hareketlerde zorlanırlar, durmaksızın düşerler, ağlama sonrasında gözlerini açmakta zorlanırlar.

CLCN1 isimli tek bir gendeki alanin aminoasidinin prolin aminoasidine dönüşmesi sonucu oluşan bu hastalık, kaslardaki klor kanallarını etkileyerek kasların klor geçirgenliğini düşürür. Bu hastalığa sahip kişilerin kaslarındaki klor geçirgenliğinin düşmesi nedeniyle kaslar bir kez uyarıldıklarında, arka arkaya gelen aksiyon potansiyellerine daha fazla tepki verirler ve kontrolsüz olarak kasılırlar.

Bu sırada keçilerde de, insanlarda da bilinç kaybı yaşanmaz; sadece kaslar kasıldığı için geçici felç durumu görülür.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu Özellik Nasıl Evrimleşti?

İlk etapta bu özelliğin don, kaç (sıvış) ya da savaş olarak bilinen ve birçok hayvanın avcı veya tehdit baskısı altında verdiği tepkinin bir uzantısı olduğu düşünülebilir. Dolayısıyla evrimsel bir avantaj sağladığı için bu keçilerde bunun süreç içinde ortaya çıktığı düşünülebilir. Ancak bu doğru değildir.

Bilincin korunup da kasların kontrolsüz bir şekilde kasıldığı bir özelliğin vahşi doğada pek bir avantajı bulunmamaktadır. Don, kaç veya savaş tepkisinde gördüğümüz "donma" durumu da genellikle avcılar henüz spesifik yer tespiti yapamamışken, avların hiç hareket etmeden kalarak avcıların dikkatinden kaçmak gibi bir avantajı olduğu için evrimleşmiştir. Bu durum, kimi zaman geyiklerin hızla gelen arabaların altında kalması gibi talihsiz sonuçları olsa da, içinden otoyol geçmeyen doğal ortamda genellikle çalılar gibi korunaklı alanlarda sessiz ve hareketsiz kalmak yoluyla avcılardan korunmak gibi bir avantajı bulunmaktadır. Bu nedenle donma tepkisi gerçekten de doğal seçilim yoluyla evrimleşmiştir; ancak miyotonik keçiler için durum bu değildir.

Söz konusu bayılan keçiler olduğunda, tıpkı insanlarda olduğu gibi, bu özellik bir hastalık olarak ortaya çıkmıştır. Sonradan yapay seçilim yoluyla insanlar tarafından yetiştirilen bu soy hattı belli bir popülasyona ulaşmıştır. Yani tekil bireylerde oluşan mutasyonlar haricinde, doğadaki vahşi keçiler miyotonik değillerdir.

Miyotonik keçiler insan koruması altında oldukları için dikkate değer bir tehlike altında bulunmamaktadırlar. Dahası, evcilleştirilmiş keçilerin tamamında da bu özellik görülmemektedir; daha önceden de söylediğimiz gibi sadece spesifik bir soy hattında bu özellik görülür. Bu soy hattı da bayılma özelliğine göre seçilmemiş olsa da; 1900'lü yılların başında hayvan yetiştiriciliği profesyonel bir şekilde hız kazanırken Tennessee'de bulunan bir keçi grubunun kendi aralarında çiftleştirilmek yoluyla yapay seçilime uğratılması nedeniyle hastalığın bu soy hattında yaygınlaştığı düşünülmektedir.

Daha sonradan bu soy hattına "Tennessee Keçileri", "Tahta Bacak Keçileri", "Bayılan Keçiler" gibi isimler verilmiştir. Bu soy hattı, 43-64 santimetrelik boyları ve 27-79 kilogramlık kütleleriyle diğer keçilerden biraz daha küçüktür. Kökenlerinin 1880 yılına kadar ve Tennessee'nin Marshall bölgesine kadar uzandığı tespit edilmiştir. Bu keçiler 1980'lerde bir darboğazdan geçtikten sonra, şimdilerde yeniden popülerleşmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
58
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 25
  • İnanılmaz 16
  • Merak Uyandırıcı! 15
  • Muhteşem! 14
  • Bilim Budur! 14
  • Güldürdü 6
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Umut Verici! 3
  • Üzücü! 3
  • Korkutucu! 2
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/11/2023 11:04:54 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/584

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yıldızlar
Kitap
Etik
Koronavirüs
Mikoloji
Cinsel Yönelim
Mantık
Enzim
Hayvan Davranışları
Bilimsel
Evrim Ağacı Duyurusu
Öğrenme Teorileri
İklim Değişikliği
Müzik
Görüş
Kartal
Hastalık
Elektromanyetizma
Hastalıkların Tedavisi
Evrimsel Biyoloji
Stephen Hawking
Karadelik
İnternet
Kara Delik
Şehir Hastanesi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Kurtlar Neden Dolunayda Ulur?
Kurtlar Neden Dolunayda Ulur?
Süpervolkan Ne Zaman Patlayacak?
Süpervolkan Ne Zaman Patlayacak?
Ölümsüz Denizanası Gerçek mi?
Ölümsüz Denizanası Gerçek mi?
Gizemli
Gizemli "Benford Yasası", Seçim Hilelerini İspatlamakta Nasıl Kullanılır?
Cinayetin Bilimi: Canavar Komşum Nasıl Yakalandı?
Cinayetin Bilimi: Canavar Komşum Nasıl Yakalandı?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. "Bayılan Keçiler" Neden Bayılıyor? Evrimsel Avantajı Ne?. (15 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 30 Kasım 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/584
Bakırcı, Ç. M. (2019, June 15). "Bayılan Keçiler" Neden Bayılıyor? Evrimsel Avantajı Ne?. Evrim Ağacı. Retrieved November 30, 2023. from https://evrimagaci.org/s/584
Ç. M. Bakırcı. “"Bayılan Keçiler" Neden Bayılıyor? Evrimsel Avantajı Ne?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 15 Jun. 2019, https://evrimagaci.org/s/584.
Bakırcı, Çağrı Mert. “"Bayılan Keçiler" Neden Bayılıyor? Evrimsel Avantajı Ne?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, June 15, 2019. https://evrimagaci.org/s/584.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close