Zebra, Atgiller (Equidae) ailesine mensup olan, çizgilere sahip üç türü barındıran grubun adıdır. Safari yaparken veya belgesel izlerken (tabii zebraları doğal ortamlarında gözlemleyecek kadar şanslı olmadığınızı varsayarsak) çoğumuzun aklına bu soru gelmiştir: “Zebralar neden çizgilidir?”

Sadece zebraların değil, atların evrimi bilim insanlarının çok uzun süredir ilgi alanları arasında yer almıştır. Bunun sebebi, atların hayatımızdaki önemli rolü ve insanın evrimi ile mesafe kat etmesi konusundaki katkılarıdır. Burada, atların detaylı evrimine girmeyeceğiz, zira konumuzu çok uzatır ve dallandırır. Ancak kısaca, zebraların evrimine sebep olacak evrimsel dala bakabiliriz:

Belki şu meşhur soruyu duymuşsunuzdur: Diyelim ki bir yarışma programındasınız ve karşınızda 3 tane kapı var (üzerlerinde de 1, 2 ve 3 diye numaralar bulunuyor). Bu kapılardan bir tanesinin arkasında son model bir Bugatti Veyron, diğer ikisinin arkasında ise birer tane keçi var. Tek bir kapı seçme şansınız var ve içinizden geçen kapıyı, örneğin 2 numaralı kapıyı seçtiniz. Bu, tıpkı Türkiye'deki Var Mısın, Yok Musun? yarışmasında kendi kutunuzu seçmek gibi. O kutuda (veya kapıda) gerçekten büyük ödül olabilir; ama olmayabilir de...

Diyelim ki siz, 3 kapıdan 1 numaralı olanı seçtiniz. Sinsi sunucu, heyecanı arttırmak için sizin seçmediğiniz kapılardan bir tanesini, diyelim ki 3 numaralı kapıyı açtı. Ve tabii ki arkasında büyük ödül değil, keçi vardı. Dolayısıyla şu anda büyük ödül ya sizin kapınızda ya da sunucunun açmamış olduğu diğer kapıda... İşi daha da kızıştırmak için sunucu size şunu soruyor:

Astronomlar, Olay Ufku Teleskobu'nu (İng. "Event Horizon Telescope" veya kısaca EHT) kullanarak Samanyolu Galaksisi'nin merkezindeki süper kütleli Sagittarius A* karadeliğini polarize ışıkta fotoğrafladı. 2019'da M87*'yi görüntüleyerek ilk kez bir karadeliğin doğrudan fotoğrafını çeken EHT, 2022'de galaksimiz Samanyolu'nun merkezinde bulunan Sagittarius A*'yı fotoğraflamıştı. EHT, bir kez daha gözlerini Sagittarius A*'ya çevirdi ve karadeliklerin doğasının anlaşılması yolunda önemli bir adım atılmasını sağladı. Bu yeni çalışma Sagittarius A*'nın bükülmüş, güçlü ve düzenli manyetik alanını ortaya çıkardı.

Işık, bir elektromanyetik dalgadır ve ilerlediği yöne dik doğrultuda, yukarı ve aşağı titreşmektedir. Ancak yukarı ve aşağı sabit yönler değildir. Bu titreşimler dikey, yatay veya aradaki herhangi bir açıda olabilmektedir. İşte, spesifik bir açıda salınım yapan ışık dalgalarına polarize ışık denmektedir. Etrafımız farklı farklı polarize ışık ışınları ile dolu olsa da bunlar, insan gözü tarafından sıradan ışıktan ayırt edilememektedir.

Son 30 yılda biyolojiye olan felsefi ilginin artması, biyolojik bilimlerin aynı dönemde artan önemini yansıtmaktadır. Günümüzde birçok farklı biyoloji konusunda geniş bir literatür vardır ve bu literatürdeki çalışmaların bütününü tek bir kalemde özetlemek imkânsızdır. Bu yüzden bu yazı biyoloji felsefesinin ne olduğunu açıklamayı amaçlamaktadır. Biyoloji neden felsefe için önemlidir ya da tam tersi, felsefe neden biyoloji için önemlidir?

Biyoloji felsefesinin genel başlığı altında üç farklı felsefi sorgulama vardır. İlk olarak bilim felsefesindeki genel tezler biyoloji bağlamında ele alınır. İkinci olarak biyolojinin kendisindeki kavramsal bulmacalar felsefi analize tabi tutulur. Son olarak geleneksel felsefi sorular tartışılırken biyolojiye başvurulur. İlk iki felsefi çalışma sıklıkla gerçek biyolojinin ayrıntılı bilgi bağlamında yürütülür. Üçüncüde bu daha azdır.

Ötücü kuşlar, bölgelerini savunmak ve eşlerinin dikkatini çekmek için çetrefilli ötüşler kullanır. Yavru kuşlar daha küçükken bu şekilde ötmeyi nasıl öğrenir? Bu kompleks davranışı kontrol eden şey nedir?

Ardıç kuşu, ötleğen kuşu ve sakaların melodik şakımaları, baharın gelişinin ilk habercilerindendir. Kuşlar bu karmaşık ötüşleriyle eşlerini cezbeder ve bölgelerini rakip türdeşlerine karşı savunur. Bu makalede, kuşların nasıl ve niçin bu ötüşleri öğrendiğini ve ötüşlerinden bizim neler öğrenebileceğimizi irdeleyeceğim.

1415 Agincourt Savaşı'nda okçuların parmaklarının kesildiğine ve nihayetinde bu kesilen parmakların gösterilmesinin bir zafer işaretine dönüştüğüne yönelik hikayeyi doğrulayan tarihsel hiçbir kaynak bulunmamaktadır. Aksine, hareketin Belçika'da Fransızca yayın yapan BBC'nin başkanı Victor de Laveleye tarafından, 2. Dünya Savaşı'nda karşı propaganda aracı olarak üretildiğini gösteren tarihsel kanıtlar mevcuttur.

Birçok kültür ve toplumda "zafer işareti" olarak bilinen, İngilizcedeki "zafer" ("victory") sözcüğünden geldiğine inanılan, işaret ve orta parmakların V harfi şeklinde kaldırılmasıyla ifade edilen işaretin kökenleri oldukça tartışmalıdır. Popüler medyada paylaşılan hikayelerde hareketin kökenleri 15. yüzyıla dayandırılsa da, bunu doğrulayabilecek güvenilir kaynaklar bulunmamaktadır.