Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Yüz Maskesi Kıtlığı Sonucu Ortaya Çıkan Yaratıcı Çözümler İşe Yarıyor mu?

Sağlık Çalışanları, COVID-19 Pandemisi Süresince Maskeleri Tekrar Tekrar Kullanmak ve/veya Ev Yapımı Maskeleri Takmak Durumunda Kalıyorlar!

Yüz Maskesi Kıtlığı Sonucu Ortaya Çıkan Yaratıcı Çözümler İşe Yarıyor mu?
5 dakika
15,931
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

COVID-19'un Amerika Birleşik Devletleri'ndeki hızlı ilerleyişi nedeniyle hastaneler maske, göz koruyucu ekipman ve koruyucu kıyafet kıtlığı yaşıyor. Üretimler talebi karşılayacak hızda gerçekleşmiyor ve stoklar yetersiz görünüyor. Kaliforniya'daki Kaiser Permanente Oakland Tıp Merkezi'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı ve epidemiyolog David Witt şöyle diyor:

Kurtarma paketi yok. Orduda stok yok. Yeterli miktarda ulusal stok yok. Diğer ülkelerden de yardım gelmeyecek.

Bu süreçte maske üreticisi 3M üretimini artırdı ve Ford gibi diğer şirketler de üretime başladı. Ancak, bunlar zaman alacak girişimler. Bu girişimlerin yanı sıra, marangozlar, tekstil şirketleri ve terziler yardıma yetişiyorlar. 100 Milyon Maske ve #getmePPE (#BanaKoruyucuEkipmanVer) gibi kitle kaynaklı girişimler maske, gözlük ve diğer kişisel koruyucu ekipmanların tedarik boşluklarını doldurmaya çalışıyor.

Tüm Reklamları Kapat

20 Mart'ta JAMA'da yayımlanan bir makalede yaratıcı fikirlere yönelik bir çağrıda bulunuldu. Kalın, yüzü saran ve küçük virüs partiküllerini engelleyebilen N95 maskelerin nasıl tekrar kullanılabileceğinden günlük kullanıma yönelik maskelere nasıl alternatif yaratılabileceğine dair birçok fikir havada uçuştu. Yazının eş yazarı ve JAMA editörü cerrah Ed Livingston'a göre bu, "biyomedikal mühendislik topluluğunun Apollo 13 ânı".

Bir acil durumda hangi ev yapımı yaklaşımın daha faydalı olacağı pek bilinmiyor. Burada, kişisel koruyucu ekipmanları (KKE) nasıl daha verimli kullanabileceğimiz ve daha fazlasını nasıl üretebileceğimize dair bildiğimiz ve bilmediğimiz her şeyden bahsedeceğiz.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynakları Daha Uzun Sürdürün!

Hastaneler elinde KKE olabilecek herkesten, inşaat çalışanlarından, diş hekimlerinden ve spa çalışanlarından ellerindeki malzemeleri bağışlamalarını istiyor. Witt, aynı maskeyi birden fazla hastanın muayenesinde giymenin normalde asla yapmayacakları bir şey olduğunu belirtiyor.

Bu uygulama pek ideal olmasa da o kadar da kötü olmayabilir. Bir çalışmaya göre maskeler sanıldığı kadar kirlenmiyor. Singapurlu araştırmacılar, on beş COVID-19 hastasının bulunduğu odadan çıkan otuz sağlık çalışanının N95 maskeleri, gözlükleri ve ayakkabılarından örnekler aldı. Viral genetik materyale rastlamayan araştırmacılar 26 Mart'ta Infection Control & Hospital Epidemiology'de yayımlanan çalışmalarında, belirli koşullarda, maske ve gözlüklerin uzun süreli kullanılabileceğini belirtiyor.

Çalışma, araştırmacıların maskeleri sınırlı çeşitte teste tabi tutması nedeniyle maskelerdeki virüsleri gözden kaçırmış olabilir. Ayrıca, hastalar saatte on iki defa hava değişimi gerçekleştirilen izolasyon odalarında kalıyorlardı. Farklı sağlık kuruluşlarında farklı koşullar söz konusu olabilir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Kişisel koruyucu ekipmanlardan bazıları.
Kişisel koruyucu ekipmanlardan bazıları.
Pixabay

Tekrar kullanılan maskelerin düşük ya da yüksek seviyelerde kontaminasyonunun mümkün olduğunu varsayan diğer araştırmacılar, maskeleri dezenfekte etmenin en iyi yolunu aramaya başladılar. Zaman, güçlü bir dezenfektan. Öyle ki, SARS-CoV-2'nin, yani COVID-19 hastalığına yol açan virüsün bulaşıcılığı katı yüzeylerde iki ila üç günün ardından azalıyor. Diğer yüzeylerde bu süre daha bile az. Bazı araştırmacılar kullanılan maskelerin birkaç gün bekletilerek dönüşümlü kullanılması durumunda tekrar virüssüz hale gelebileceklerini belirtiyor.

Diğer tavsiyeler ise, ısıya maruz bırakmayı, kimyasal dezenfektanlari ve ultraviyole ışığı içeriyor. Nebraska Üniversitesi Tıp Merkezi'nde sağlık çalışanları maskelerini içerisinde iki UV ışın kulesi bulunan bir odaya asıyorlar. Beş dakikanın ardından maskeler tekrar kullanılmaya hazır hale geliyor. Bu yaklaşım henüz deneysel boyutta ve UV ışınlarla birkaç defa dezenfekte edilen maskenin zarar görüp görmediği henüz bilinmiyor.

Evde Maske Yapın!

Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin sağlık çalışanları için yayımladığı yeni kriz rehberinde, maske yokluğunda bandana ya da atkılardan yapılmış ev yapımı maskelerin son çare olarak kullanılabileceğini belirtiliyor. Livingston'a göre bu durum çaresizliğin boyutunu gözler önüne seriyor.

Kumaştan maskelerin kullanılması pek ideal görülmüyor. 2015'te Hanoi, Vietnam'da binden fazla sağlık çalışanıyla yürütülen bir araştırmaya göre kumaş maske takmaları söylenen çalışanların solunum yolu virüsü kapma riski tıbbi maske takanlara kıyasla daha yüksek. Bu çalışma BMJ Open'da yayımlandı.

Yine de, ev yapımı maskeler hiç maske kullanmamaktan daha iyi. Witt şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Tıbbi amaçla kullanılabilecek seviyede, kalite kontrolden geçen, saklama koşulları ideal depolarda muhafaza edilen maskeler kadar iyiler mi? Muhtemelen hayır. Peki yeterince iyiler mi? Kesinlikle.

Toplum arasında kumaş maske kullanımını baz alan 2008 tarihli bir araştırma bu fikri destekliyor. PLOS ONE'da yayımlanan çalışma, kusursuz olmasalar da ev yapımı maskelerin virüs partiküllerine karşı biraz koruma sağladıklarını söylüyor.

Japanese Creations

Maskelerin zararlı partikülleri filtrelemek ile nefes alınabilir olma koşullarını dengelemeleri gerekiyor. Disaster Medicine and Public Health Preparedness'ta 2013'te yayımlanan çalışmaya göre toz torbası gibi bazı materyaller filtreleme konusunda öne çıkıyor. Ancak, toz torbaları nefes alınabilirlik koşullarını karşılamıyor. Bu deneylerde pamuklu tişörtlerin hem nefes alınabilir bir doku sundukları hem de mikroorganizmaları cerrahi maskelerin yarısı kadar filtreleyebildiklerini görüldü.

Diğer çalışmalar üç boyutlu yazıcılara odaklanmış durumda. Üç boyutlu yazıcılarla sağlık çalışanları için gözlerini koruyup aynı zamanda maskelerinin dayanıklılığını artırabilecek sert ve temiz yüz koruyucuları üretilebiliyor. Kaliforniya Üniversitesi'ndeki Qualcomm Enstitüsü de bunu yapmayı hedefliyor. Enstitü yöneticisi Ramesh Rao şöyle diyor:

Bazı üç boyutlu parçalarla üretilen geliştirilmiş siperlikler en üretilebilir olanlar.
USA Today

Yaratıcı Olun!

JAMA'nın yazısına yanıt veren birkaç sağlık çalışanı scuba dalış maskelerini önerdi. Sterilize edilmeye dayanıklılar, gözleri, burnu ve ağzı koruyorlar ve daha da iyisi, ucuna bir filtre yerleştirmeye elverişli bir hava kanalları var. Livingston'a göre bu maskelerin kullanımı oldukça mantıklı.

Livingston ve meslektaşları çalışmalarına devam ediyor, uzmanlarla bilgi alışverişinde bulunuyor ve yakın zamanda bir rehber sunmayı umuyorlar. Ancak Livingston şu an için neyin doğru neyin yanlış olduğunun çok net olmadığını belirtiyor ve ekliyor: ''Herkes elinden geleni yapmalı.''

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 17
  • Muhteşem! 4
  • Umut Verici! 4
  • Üzücü! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • İnanılmaz 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: ScienceNews | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 11:34:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8463

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
L. Sanders, et al. Yüz Maskesi Kıtlığı Sonucu Ortaya Çıkan Yaratıcı Çözümler İşe Yarıyor mu?. (2 Nisan 2020). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8463
Sanders, L., Yeşilyurt, A., Bakırcı, Ç. M. (2020, April 02). Yüz Maskesi Kıtlığı Sonucu Ortaya Çıkan Yaratıcı Çözümler İşe Yarıyor mu?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8463
L. Sanders, et al. “Yüz Maskesi Kıtlığı Sonucu Ortaya Çıkan Yaratıcı Çözümler İşe Yarıyor mu?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Aslıhan Yeşilyurt, Evrim Ağacı, 02 Apr. 2020, https://evrimagaci.org/s/8463.
Sanders, Laura. Yeşilyurt, Aslıhan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Yüz Maskesi Kıtlığı Sonucu Ortaya Çıkan Yaratıcı Çözümler İşe Yarıyor mu?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Aslıhan Yeşilyurt. Evrim Ağacı, April 02, 2020. https://evrimagaci.org/s/8463.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close