Yeni Keşfedilen Türlere Verilmiş İlginç İsimlere Örnekler
Bilim insanlarının daima ciddi ve nispeten de sıkıcı olduklarına dair bir mit var. Fakat bu hiç de doğru değil. Bilim insanlarının ne derecede komik olduklarının kanıtı direk bilimsel dergilerde, yeni keşfedilen türlere verdikleri isim kararlarında bulunabiliyor.
Ünlüler, politikacılar ve hatta hayali karakterlerin ismini alan tonlarca organizma var. Bunların tamamını inceleyecek vaktimiz muhtemelen asla olmayacak, ancak favorilerimizden bazıları:
1. Kooteninchele deppi
Kooteinchele deppi, 4 santim (1.6 inç) uzunluğunda, 505 milyon yıl önce gerçekleşen Kambriyen döneminde yaşamış bir deniz varlığıydı. Sığ sularda avlanır, leş peşinde koşturur ve devriye gezerdi. Yengeç ve istakozların atası olan K. deppi’nin bu atalık özelliği kıskaçlarını da hesaba kattığımızda çok da şaşırtıcı olmuyor. K deppi isimli tür ile ismi arasında dağlar kadar fark var. Imperial College London’dan David Legg, yaratığın Edward Scissorhands’i (Makaseller) andırdığını düşünmüş ve Johnny Depp’in bu akılda kalıcı rolüne ithafen bu ismi ona adamış. Ana görseldeki çizim de, bu canlının olası bir rekonstrüksiyonudur.
2. Carmenelectra shechisme
Carmenelectra shechisme, sahip olduğu genlerin tek temsilcisi olan bir uçar tür. 1-3 milimetre boyutunda, oldukça küçük. İncelenen bütün örnekler kehribar içinde bulundu. 2002’de, Neal Evenhuis bu uçar türün varlığını duyurdu ve model/aktris Carmen Electra’nın ismini vermeye karar verdi. Carmenelectra shechisme hakkında en iyi şey telaffuzu: “Carmen Electra, she-kiss-me.” yani "Carmen Electra, o-beni-öptü." Neal’in iddiasına göre kendisi, Carmen Electra ismini bilimde ölümsüzleştirmek (ve belki de uçar türün isminden prim yapmak) amacıyla kullandı. Kendisi Carmen Electra’dan henüz haber alamadı.
3. Bazinga rieki
2013 yazında, New South Wales – Avusturalya bölgesindeki Brunswick Nehrinde yeni bir tür, gen ve alttakımı temsil edecek bir deniz anası keşfedildi. Queensland Museum’dan Lisa-ann Gershwin ve Peter Davie, üzüm boyutundaki keşiflerini favori televizyon programı karakteri olan Big Bang Theory’deki Sheldon’a adadılar. Bazinga rieki yalnızca herkesin en sevdiği hayali teorik fizikçiye bir atıf değil, “bazinga” aynı zamanda arp anlamına da geliyor ki keşfedilen bu tür arp’i oldukça andırıyor. Bu bir kazan-kazan durumu.
4. Aha ha
Bilimsel bulgularını böyle kullanan yalnızca modern bilim insanları değil. 1977 yılında Arnold Menke bir arıya yeni bir tür bulduğunda yaşadığı heyecanı ölümsüzleştirmek adına Aha ha ismini verdi. Hatta Menke, makalesine bir hava katmak amacıyla “A ha, a new genus of Australian Sphecidae” yani “A ha, Australian Sphecidae’de yeni bir tür” başlığını attı. Bu lafı çok seven Menke, araba plakasını bile “AHAHA" olarak değiştirdi. Bulunan arı türü Specidae ailesine mensup. Bu aileye mensup arılar oldukça türleşmiş ve çok çeşitli vücut tipleri ve üreme stillerine sahipler.
5. Dracorex hogwartsia
Dracorex hogwartsia, “Hogwarts’ın ejderha kralı” Bob Bakker ve Rob Sullivan tarafından 2006’da bulunan bir dinozor. Dinozorun otçul olmasına karşın kafa biçmi yırtıcı bir ateş-üfleyen ejderhayı andırıyor. Bu türün etrafında, bazı skeptiklerin 15 yıl önce keşfedilen bir diğer dinozora kıyasla çocuksu kaçtığını düşünmesinden ötürü bazı fikir ayrılıkları mevcut, ayrılıklar hala sürüyor. Spesifik isim olan hogwartsia Harry Potter kitaplarının geçtiği mekan ismine bir ithaf. İsim eğlenceli ve kemiklerin Children’s Museum of Indianapolis’te gösterildiği de düşünülünce gayet güzel uyuyor. Harry Potter’in yazarı J.K. Rowling ismi çok sevmiş:
Dracorex hogwartsia ismi, Harry Potter kitapları yayınlandı yayınlanalı karşıma çıkan en beklenmedik onurlandırma oldu! Dinozorların nefes kesici dünyasında Hogwarts’ın ufak bir çentik darbesine sahip olduğunu düşünmek müthiş heyecan verici.
6. Medusaceratops lokii
“Medusa boynuzlu yüz” olarak çevrilen Medusaceratops türünün ismi, Michael Ryan tarafından 2010 yılında tarif edilmiş, yıllarca yanlış sınıflandırılan dinozorun görünümü hakkında iyi bir ipucu veriyor. Medusa, saçları yerine yılanlara sahip olan ve sadece bakarak insanları taşa çevirebilen bir Yunan mitolojisi yaratığı. Medusaceratops kafa kısmında yılanı andıran çıkıntı tarzı büyük boynuzlara sahip. Lokii spesifik ismi İskandinav mitolojisindeki problem çıkarırlığıyla bilinen yarı-tanrı Loki’ye bir selam niteliği taşıyor. Kimliğini saptama konusunda dinazorun bilim insanlarına çektirdikleri düşünülünce isim oldukça uygun gözüküyor.
Medusaceratops 77 milyon yıldan daha uzun bir süre önce yaşadı ve Ceratopsia ailesinin en eski üyelerinden birisi. Bu ailenin en ünlü üyesi triceratops, ki yaklaşık 10 milyon yıllık bir süre boyunca ayrılmamışlardı.
7. Callicebus aureipalatii
Yılbaşının fazla reklamlaşmasına dair duyduğunuz huzursuzluğu unutun. Callicebus aureipalatii, değerli bir sebep için kelimenin tam manasıyla satıldı. 2004 yılında Güney Amerika’da yeni bir tür maymunun duyurusu yapıldı ve bilim insanları bu türün ismini verme haklarından vazgeçerek, elde edilecek karı, maymunun bulunduğu yerde kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan FUNDESNAP’a verecekleri bir açık arttırmaya giriştiler. 650.000$’lik kazanan teklif, maymuna Callicebus aureipalatii ismini vermeye hak kazandı. Aureipalatii “altın sarayın” şeklinde çevriliyor. İsim, açık arttırmanın kazananına, yani GoldenPalace.com adresli kumar websitesine bir ithaf niteliği taşımakta. GoldenPalace.com, aslında Andes dağlarının eteklerinde yaşar ve monogam bir sosyal yapı benimser.
8. Annuntidiogenes worfi
Annuntidiogenes worfi, Star Trek’te bir hayali karakter olan Lt. Worf’a ithafen isimlendirilmiş bir pagurus. A. worfi 105.3 ila 94.3 milyon yıl önce yaşamış ve fosili İspanya’da bulunmuş. Pagurus muhtemelen etçil idi. Pagurusun ön mide kısmı René H.B. Fraaije’nin araştırma takımına bir Klingon’un kafa biçmini andıran bir takım çıkıntılara sahip. Bir şeye bir Klingon ismi verecekseniz, vereceğiniz Klingon ismi mutlaka Worf olur. Kimse Duras’ın ismini hiçbir şeye vermemeli. Nefret ediyorum o adamdan.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
9. Spongiforma squarepantsii
2011 yılında Hawaii’de bulunan bir mantar ilk kez tanımlandı. Spongiforma cinsinin diğer üyesi olan S. thailandica’nın keşfinden yalnızca 2 yıl önce keşfedildi. S. squarepantsii Süngerbob Karepantolon isimli çizgifilmin ana karakteri.
Mantarın görüntüsü oldukça çizgi filmsi ve süngersiydi, ve böylece türün ismini direkmen almasını sağladı ve spesifik isim ise buna uygun olarak inanılmaz derecede hoş oldu.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 8
- 5
- 5
- 3
- 3
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: IFLS | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 19:11:16 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1806
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in IFLS. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.