Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Yarık Dudak ve Yarık Damak: Semptomları Nelerdir? Neden Oluşurlar?

Yarık Dudak ve Yarık Damak: Semptomları Nelerdir? Neden Oluşurlar? First Things
Yarık dudak
5 dakika
7,341
  • Hastalık Kataloğu
  • Tıp
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat
Yarık Dudak (Yarık Damak)
  • Türkçe Adı Yarık Dudak (Yarık Damak)
  • İngilizce Adı Cleft Lip (Cleft Palate)
  • OrphaNet 199306

Yarık dudak ve yarık damak; üst dudakta, ağzın tavanında (yani damakta) ya da her ikisinde birden gözlenen açıklık veya ayrılıklara verilen adlardır. Bu iki durum da henüz doğmamış bir bebeğin gelişmekte olan yüz yapısı tamamen kapanamadığında ortaya çıkarlar.

Yarık dudak ile yarık damak, doğuştan gelen kusurların en yaygınları arasındadır. Çoğu zaman izole edilmiş kusurlar olarak ortaya çıkmalarına rağmen, kalıtımsal olan birçok genetik durum ve sendromlarla da ilişkilendirilebilirler.

Tüm Reklamları Kapat

Yarıkla birlikte doğan bir bebek sahibi olmak endişe verici olabilir; ancak yarık dudak ile yarık damak düzeltilebilir. Bebeklerin çoğunda bir dizi ameliyat, normal işlevi geri kazandırıp, olabilecek en küçük yara izi ile daha sıradan bir görünümü sağlayabilir.

Belirti ve Semptomlar

Dudak ya da damakta gözlenen bir ayrılık (yarık), genellikle hemen doğumda teşhis edilebilir. Yarık dudak ve yarık damak şu biçimlerde ortaya çıkabilir:

Tüm Reklamları Kapat

  • Yüzün bir ya da iki tarafını etkileyen, dudakta veya ağzın tavanında (damakta) bulunan bir ayrılma.
  • Dudak üzerinde küçük bir çentik olarak gözüken ya da dudaktan başlayıp üst taraflardaki dişeti ve damağın içinden burnun altına kadar uzanan bir ayrılma.
  • Yüzün görünüşünü etkilemeyen, ağzın tavanında bulunan bir ayrılma.

Daha az yaygın olarak yarıklar, ağzın arkalarında kalıp ağzın kendi tabakası tarafından örtülen yumuşak damağın kaslarında da ortaya çıkabilirler. Buna "submükoz yarık damak" adı verilir. Bu tarz yarıklar sıklıkla doğumda fark edilmez ve sonradan belirtiler başlayıncaya kadar teşhis edilemeyebilir. Submükoz yarık damağın belirti ve semptomlarına aşağıdakiler dahil olabilir:

  • Beslenmede zorlanma,
  • Yutkunmada zorlanma (sıvı veya yemeklerin burundan çıkma potansiyeli vardır),
  • Genizden gelen konuşma sesi,
  • Kronik kulak enfeksiyonları.

Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

Yarık dudak ve yarık damaklar çoğu zaman doğumda fark edilir ve doktorunuz bakımı fark edildiği anda ayarlamaya başlayabilir. Eğer bebeğinizde submükoz yarık damağın belirti ve semptomları bulunuyorsa çocuk doktorunuzdan bir randevu almalısınız.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Yarık dudak ile yarık damak bebeğin yüzündeki dokularla ağzındaki dokular düzgün bir biçimde birleşemediğinde ortaya çıkar. Normalde dudakla damağı oluşturacak olan dokular hamileliğin iki ve üçüncü aylarında birleşirler. Ama yarık dudak ile yarık damağı olan bebeklerde birleşme ya gerçekleşmez ya da kısmen gerçekleşip bir açıklık (yarık) bırakır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Araştırmacılar, yarık dudak ile yarık damak vakalarının büyük bir çoğunluğunun sebebinin genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi olduğuna inanıyor. Bir sürü bebekte bunun kesin bir sebebi bulunmuyor.

Anne veya baba, yarık oluşumuna sebebiyet verecek genler aktarabilir; bu ya bağımsızdır ya da belirtilerinden biri yarık dudak veya yarık damak olan bir genetik sendromun sonucudur. Bazı vakalarda bebekler, onları bir yarık oluşturmaya yatkın yapan bir geni kalıtım yoluyla alır ve sonra asıl olarak çevresel bir tetikleyici unsur yarığın oluşumuna sebep olur.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Birkaç faktör, bir bebekte yarık dudak ve yarık damağın şekillenmesi olasılığını artırabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Aile geçmişi. Aile geçmişinde yarık dudak ya da yarık damak bulunan ebeveynlerin yarığı olan bir bebeğe sahip olma şansları daha yüksektir.
  • Hamilelik sırasında bazı maddelere maruz kalmak. Yarık dudak ile yarık damağın sigara içen, alkol tüketen veya bazı ilaçları kullanan hamile kadınlarda ortaya çıkması daha olası olabilir.
  • Diyabet olmak. Hamilelikleri öncesinde şeker hastalığı tanısı konmuş hamile kadınların, yarık damağı olmadan yarık dudaklı bebeklere sahip olmalarının olasılığının artmış olabileceğini gösteren kanıtlar bulunuyor.
  • Hamilelik sırasında obez olmak. Obez kadınların çocuklarının yarık dudak ve damak oluşturma risklerinin fazla olabileceğine işaret eden kanıtlar bulunuyor.

Yarık damağın dahil olduğu veya olmadığı yarık dudağın erkeklerde görülme ihtimali daha yüksektir. Aynı zamanda yarık dudak olmadan yarık damağın olması da dişilerde daha yaygındır. Amerika'da yarık dudak ile damağın en çok yerli Amerikalılarda, en az da Afrikalı-Amerikalılarda görüldüğü bildirilmektedir.

Komplikasyonlar

Yarık damağın dahil olduğu veya olmadığı yarık dudaklı çocuklar, yarığın türü ve ciddiyetine göre oldukça çeşitli zorluklarla karşılaşır.

Tüm Reklamları Kapat

  • Beslenmede zorlanma. Doğumdan sonra en çabuk karşılaşılan sorunlardan biri beslenmedir. Yarık dudağı olan çoğu bebek memeyle beslenebilse de yarık damak emmeyi zorlaştırabilir.
  • Kulak enfeksiyonları ve işitme kaybı. Yarık damağı olan bebekler, özellikle orta kulakta sıvı bulundurma ve işitme kaybı riskindedir.
  • Dişle ilgili sorunlar. Eğer ki yarık, üstteki dişetinin içinden geçerse diş gelişimini etkileyebilir.
  • Konuşma zorlukları. Damak ses çıkarmakta bir rol oynadığı için normal konuşmanın gelişimi yarık damaktan etkilenebilir. Konuşma, kulağa genizden geliyormuş gibi gelebilir.
  • Bir sağlık durumuyla baş etmenin zorlukları. Yarığa sahip çocuklar farklı görünmenin ve yoğun tıbbi bakımın sonucu olarak sosyal, duygusal ve davranışsal sorunlarla yüzleşebilir.

Teşhis Yöntemleri

Birçok yarık dudak vakası doğum anında hemen fark edilir ve özel bir teste gerek olmaksızın teşhis edilebilir. Giderek artan bir isabetle, artık çocuklar doğmadan bile, ultrason sayesinde yarık dudak veya yarık damak durumları teşhis edilebilmektedir.

Doğum Öncesi Ultrason

Doğum öncesi ultrason, gelişmekte olan fetüsün resimlerini oluşturmak için ses dalgalarını kullanan bir testtir. Resimleri analiz ederken, bir doktor yüz yapılarında bir farklılık tespit edebilir.

Yarık dudak, gebeliğin 13. haftasından itibaren ultrason ile tespit edilebilir. Fetüs gelişmeye devam ettikçe, yarık dudağı doğru bir şekilde teşhis etmek daha kolay olabilir. Tek başına oluşan yarık damak ultrason ile görülmesi daha zordur.

Doğum öncesi ultrasonda bir yarık varsa, doktorunuz rahminizden bir amniyotik sıvı örneği almak için bir prosedür önerebilir (buna amniyosentez denir). Sıvı testi, fetüsün başka doğum kusurlarına neden olabilecek bir genetik sendromu miras aldığını gösterebilir. Bununla birlikte, çoğu zaman dudak ve yarık damak yarığının nedeni bilinmemektedir.

Önlem Yöntemleri

Bir bebek yarıkla doğduktan sonra ebeveynler doğal olarak başka bir çocuklarının da aynı halle doğma olasılığından endişelenebilirler. Yarık dudak ve yarık damağın pek çok vakası önlenemez olsa da durumu anlayışınızı artırmak ya da riskinizi azaltmak için şu adımları takip edebilirsiniz:

  • Genetik danışmanlığı göz önünde bulundurun. Eğer aile geçmişinizde yarık dudak ve yarık damak vakaları bulunuyorsa hamile kalmadan önce doktorunuza bildirin. Doktorunuz sizi yarık dudak ve yarık damağa sahip çocuklarınız olma riskinizi hesaplamanıza yardım edebilecek bir genetik danışmana yönlendirebilir.
  • Doğum öncesi vitaminleri kullanın. Yakın zamanda hamile kalmayı planlıyorsanız doktorunuza ''Doğum öncesi vitaminleri kullanmalı mıyız?'' diye sorun.
  • Tütün veya alkol tüketmeyin. Hamilelik sırasında alkol veya tütün tüketimi doğuştan bir kusura sahip çocuk doğurmanın riskini artırır.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
19
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Tebrikler! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Üzücü! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  •  . Cleft Lip And Cleft Palate - Symptoms And Causes. Alındığı Tarih: 18 Mart 2021. Alındığı Yer:   | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 23/09/2023 21:01:19 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10259

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Ağrı
Cinsiyet
Köpekbalığı
Demir
Yangın
Diş
Dalga
Grip
Matematik
İhtiyoloji
Memeli
Beslenme Bilimi
Astronomi
Biyoloji
Avcı
Dna
Nobel Ödülü
Yavru
Göç
Gezegen
Astronot
Kuşlar
Çağ
Küresel
Akıl
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Dünyada Yaşam Olduğu Ne Kadar Uzaktan Anlaşılıyor?
Dünyada Yaşam Olduğu Ne Kadar Uzaktan Anlaşılıyor?
Spiderman Gerçek Olabilir mi?
Spiderman Gerçek Olabilir mi?
"Kütle" Diye Bir Şey Gerçekten Var mı?
Tırnaklarınız Ne İşe Yarıyor?
Tırnaklarınız Ne İşe Yarıyor?
Çocuk Kral: Tutankhamun'un Laneti Gerçek Olabilir mi?
Çocuk Kral: Tutankhamun'un Laneti Gerçek Olabilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
T. M. Gür, et al. Yarık Dudak ve Yarık Damak: Semptomları Nelerdir? Neden Oluşurlar?. (19 Mart 2021). Alındığı Tarih: 23 Eylül 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10259
Gür, T. M., Bakırcı, Ç. M. (2021, March 19). Yarık Dudak ve Yarık Damak: Semptomları Nelerdir? Neden Oluşurlar?. Evrim Ağacı. Retrieved September 23, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10259
T. M. Gür, et al. “Yarık Dudak ve Yarık Damak: Semptomları Nelerdir? Neden Oluşurlar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 19 Mar. 2021, https://evrimagaci.org/s/10259.
Gür, Tuğçem Müge. Bakırcı, Çağrı Mert. “Yarık Dudak ve Yarık Damak: Semptomları Nelerdir? Neden Oluşurlar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 19, 2021. https://evrimagaci.org/s/10259.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close