WISA Woodsat: Dünya'nın İlk Ahşap Uydusuyla Tanışın!
Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Dünyanın ilk ahşap uydusu bu yılın sonunda fırlatılacak. En azından planlanan bu. Bu küçük uydunun adı WISA Woodsat. Kontrplak panellerinin uç uzay koşullarına ne kadar dayandıklarını ve bu koşullarda nasıl davrandıklarını test edecek.
Uydu, Fin uydu şirketi Arctic Astronautics tarafından tasarlandı. 12 Haziran’da gerçekleştirilen başarılı test uçuşunun ardından 2021 Kasım’da Rocket Lab tarafından bir Electron Roketi aracılığıyla Yeni Zelanda'daki Mahia Peninsula fırlatma kompleksinden fırlatılması planlanıyor.
Fırlatmadan sonra Dünya etrafında bir kutupsal yörüngeye oturacak olan uydu, eğer iyi bir performans gösterirse, uydu marketine ucuz bir alternatif tanıtabilir. Teknoloji-tasarım şirketi Huld’da uzay direktörü olan Matti Anttila yaptığı açıklamada şunları söyledi:
Bu görevde geliştirilen teknik bilgiyi kullanarak, gelecekteki birçok olasılığı öngörüyoruz.
Ahşap Uydu Uzayda Ne Yapacak?
Huld ile iş birliği içinde olan UPM Plywood firması, deneysel materyaller üretiyor. Arctic Astronautics şirketi de bu materyallerden veriler toplayacak. UPM, yaptığı açıklamada şunları değerlendireceklerini söyledi:
Ahşabın uzay yapılarında kullanımını değerlendirmek için uzun bir periyot boyunca uzayın zorlu sıcaklıklarına, radyasyonuna ve vakumuna karşı dayanıklılığı…
Ayrıca kameralar, uydunun kontrplak yüzeyinin sert uzay ortamına nasıl dayandığını değerlendirmede takım için birer "göz" görevi üstlenecekler. Arctic Astronautics’in kurucu ortağı ve görevin başlatıcısı olan Jari Mäkinen şöyle diyor:
Biri kontrplağın arkasına bakmak ve nasıl davrandığını görmek için fotoğraflar çekmek amacıyla özçekim çubuğu ile uzatılmış olmak üzere, bir çift yerleşik kameramız var. Renk değişimlerini, herhangi bir kırığı, vb. görmek istiyoruz.
Özçekim çubuğu, yapıdaki az sayıda ahşap olmayan dış parçalardan biri. Diğeri ise yerleştirme için kullanılan alüminyum raylar.
Ama tahtayı test etmek uydunun uzaydaki tek görevi değil.
WISA Woodsat, aynı zamanda dizaynında kullanılan bazı 3D basılmış, plastik, iletken materyalleri de test edecek. Uydunun geliştirilmesine yardımda bulunan Avrupa Uzay Ajansı (ESA) bu görevin uzayda farklı materyaller kullanılmasının önünü açabileceğini belirtti. Mesela bu plastik malzeme başarılı olursa, gelecekteki uydu projeleri, güç ve veri kablolarını uzaydaki yerleşik yazıcıyı kullanarak üretebilir.
9 küçük güneş paneli, amatör telsizcilik yükünü taşımak için gerekli gücü ahşap uyduya sağlıyor. Böylece amatör telsiz operatörleri uyduyu, (görüntüler dahil olmak üzere) radyo sinyallerini dünya çapında aktarmak için kullanılabilecekler.
Ahşap Uydu Nasıl Hayatta Kalacak?
ESA, uydunun içini iç basınç sensörleriyle donatarak WISA Woodsat’ın yüküne katkı sağlayacak. Uydunun (10 x 10 x 10 cm) içindeki tüm bileşenler, fırlatmanın ve açık uzayın zorluklarına dayanmak için dizayn edildi. ESA, ayrıca ön uçuş testinde de yardımcı olacak.
Woodsat’ın baş mühendisi olan Samuli Nyman, alüminyum oksidin uydu tasarımındaki başka bir kilit özellik olduğunu belirtti:
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Kontrplak için temel materyal huş ağacıdır ve biz de esasında bir hırdavatçıda veya mobilya yapımında kullanılan gibi kullanıyoruz. Temel fark şu ki sıradan kontrplak uzay için çok nemli, bu yüzden ilk önce ahşabı termal bir vakum odasına yerleştirip kurutuyoruz. Ardından genellikle elektronik parçaları kapsüllemek için kullanılan çok ince bir alüminyum oksit katmanı ekleyerek atomik katman biriktirme işlemini gerçekleştiriyoruz. Bu işlem; uzay jargonunda “gaz çıkışı” olarak bilinen, ahşaptaki istenmeyen buharlaşmayı en aza indiriyor. Ahşabın bazı bölümlerinde farklı vernikleri ve cilaları da test edeceğiz.
Alüminyum oksidin bir görevi de kontrplak panelleri, aşındırıcı bir gaz olan atomik oksijenden korumak. Bu gaz, UV ışınlarının Dünya atmosferinin kenarındaki oksijen atomlarına çarpıp onları bölmesiyle oluşur. Nasa atomik oksijenin ilk hasarlarını Space Shuttle görevlerinin başlarında keşfetmişti.
Yapılan ve Yapılacak Testler
12 Haziran’da WISA Woodsat’ın ilk test uçuşu gerçekleşti. Bir meteoroloji balonuyla Dünya yüzeyinin yaklaşık 30 km yukarısına, stratosfere kadar çıktı ama dünya atmosferiyle uzay arasındaki sınır olan Kármán Hattını geçmedi. Yine de iletişim kabiliyetleri, komut-yanıt ve özçekim çubuğu kamerası testlerinin hepsinden geçtiği bildirildi.
ESA'da malzeme mühendisi olan Bruno Bras, maliyet verimliliği hakkında şunları söyledi:
Burada güzel olan şey, hem yörüngede hem yerde başka kullanımlar için de uygun olan düşük maliyetli bir cihaz tasarlamış olmamız.
Sonuç olarak: Dünyanın ilk ahşap uydusu, WISA Woodsat, Kasım 2021’de Yeni Zelanda’da fırlatılacak ve uydu üretimi için daha uygun maliyetli yeni bir yol açabilir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 8
- 6
- 3
- 3
- 2
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: EarthSky | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 10/12/2024 06:03:45 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10667
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in EarthSky. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.