Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

WASP-96 b Ötegezegeni ve Sulu Atmosferi: James Webb Uzay Teleskobu, Bugüne Kadarki En Net Ötegezegen Atmosfer Analizini Sağladı!

4 dakika
21,805
WASP-96 b Ötegezegeni ve Sulu Atmosferi: James Webb Uzay Teleskobu, Bugüne Kadarki En Net Ötegezegen Atmosfer Analizini Sağladı!
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

James Webb Uzay Teleskobu'nun Yakın Kızılötesi Görüntüleyicisi ve Yarıksız Spektrograf (NIRISS) adı aracını kullanılarak yapılan tek bir gözlemden elde edilen bir geçiş spektrumu, sıcak gaz devi ötegezegen WASP-96 b'nin atmosferik özelliklerini ortaya koymayı başardı.

WASP-96 b, Phoenix takımyıldızında, yaklaşık 1150 ışıkyılı uzaklıkta, Güneş benzeri bir yıldızın yörüngesinde dönen sıcak gaz devi bir ötegezegendir (Güneş Sistemi haricinde kalan gezegenlere "ötegezegen" denmektedir). Ötegezegen, yıldızına çok yakın bir yörüngede (Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin %5'inden daha az) dönmektedir ve bu nedenle bir tam turunu 3.5 Dünya gününden daha kısa sürede tamamlamaktadır (yani ötegezegenin 1 yılı 3.5 günden kısadır). Gezegenin keşfi 2014 yılında yer temelli gözlemlerle yapılmıştır. WASP-96 yıldızı, Güneş'ten biraz daha yaşlıdır, ancak yaklaşık olarak aynı boyut, kütle, sıcaklık ve renktedir.

Bir geçiş tayfı oluşturmak için, bir ötezegen, yörüngesi boyunca olabildiğince takip edilir. Ötegezegen, yörüngesinde dolandığı yıldızın önünden geçerken, yıldızdan gelen ışık, ötegezegenin atmosferinden geçerken emilir. Öte yandan, ötegezegen yıldızının önünde değilken, bu tür bir filtreleme oluşmaz. Bu iki veri arasındaki farklara bakarak, ötegezegenin atmosferine dair bilgiler elde etmek mümkündür. Örneğin aşağıdaki grafikteki 141 veri noktasının (beyaz dairelerin) her biri, ötegezegen tarafından engellenen ve atmosferi tarafından emilen belirli bir dalga boyundaki ışığın miktarını temsil etmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Bu gözlemde, NIRISS tarafından tespit edilen dalga boyları 0,6 mikron (kırmızı) ile 2,8 mikron (yakın kızıl ötesi) arasında değişmektedir. Engellenen yıldız ışığı miktarıysa milyonda 13.600 parça (yüzde 1.36) ile milyonda 14.700 parça (yüzde 1.47) arasında değişmektedir. WASP-96 b ve yıldızının görselin arka planında yer alan çizimi, hem NIRISS spektroskopisinden gelen verilere hem de önceki yer ve uzay temelli gözlemlerden elde edilen gezegensel verilere dayanmaktadır. James Webb Uzay Teleskobu, gezegenin veya atmosferinin doğrudan bir görüntüsünü yakalayamamıştır.
Bu gözlemde, NIRISS tarafından tespit edilen dalga boyları 0,6 mikron (kırmızı) ile 2,8 mikron (yakın kızıl ötesi) arasında değişmektedir. Engellenen yıldız ışığı miktarıysa milyonda 13.600 parça (yüzde 1.36) ile milyonda 14.700 parça (yüzde 1.47) arasında değişmektedir. WASP-96 b ve yıldızının görselin arka planında yer alan çizimi, hem NIRISS spektroskopisinden gelen verilere hem de önceki yer ve uzay temelli gözlemlerden elde edilen gezegensel verilere dayanmaktadır. James Webb Uzay Teleskobu, gezegenin veya atmosferinin doğrudan bir görüntüsünü yakalayamamıştır.
James Webb Uzay Teleskobu

Araştırmacılar, bir gezegenin atmosferindeki önemli gazların bolluklarını absorpsiyon modeline (grafikteki tepe noktalarının konumları ve yükseklikleri) dayalı olarak saptayabilir ve ölçebilir, çünkü her gazın absorbe ettiği karakteristik bir dalga boyu seti vardır. Atmosferin sıcaklığı, verideki tepe noktalarının (zirvelerin) yüksekliğine dayalı olarak kısmen hesaplanabilir: Daha sıcak bir gezegenin verisindeki tepe noktaları da daha uzundur. Pus ve bulutların varlığı gibi diğer özelliklerse, spektrumun farklı bölümlerinin genel şekline bakarak anlaşılabilir.

Her veri noktasının üstünde ve altında uzanan gri çizgiler, o ölçümün belirsizliğini (yani gerçekteki olası değerlerin en makul aralığını) gösteren hata çubuklarıdır. Bunun sadece 1 gözlem olduğu düşünülecek olursa, bu ölçümlerdeki hata payının şaşırtıcı derecede küçük olduğu görülebilir.

Mavi çizgi, WASP-96 b'nin ve yıldızının bilinen özelliklerini (örn. boyut, kütle, sıcaklık) ve atmosferin varsayılan özelliklerini dikkate alan, bu veriden yola çıkarak çizilebilecek en uygun modeldir. Araştırmacılar, daha iyi bir uyum sağlamak ve atmosferin gerçekte nasıl olduğunu daha iyi anlamak için, modeldeki parametreleri (örneğin atmosferdeki bulut yüksekliği ve çeşitli gazların bolluğu gibi bilinmeyen özelliklerini) değiştirebilirler. Burada gösterilen en uygun model ile veriler arasındaki fark, verileri ve gezegeni analiz etmek ve yorumlamak için yapılması gereken ek çalışmalara işaret etmektedir.

Spektrumun tam analizi ek zaman alacak olsa da, sadece bu grafiğe bakarak bile bazı ön sonuçlar çıkarmak mümkündür: Spektrumdaki etiketli tepe noktaları, su buharının varlığını göstermektedir. Su buharına ait veri tepelerinin yüksekliğinin daha önceki gözlemlerden yola çıkarak beklenenden daha düşük oluşu, su buharı özelliklerini bastıran bulutların varlığının kanıtıdır. Spektrumun sol tarafının (daha kısa dalga boylarının) kademeli olarak aşağıya doğru eğimi, potansiyel olarak gezegende bir sis olduğunun göstergesidir. Tepelerin yüksekliğine ek olarak spektrumun diğer özellikleri dikkate alınacak olursa, gezegenin atmosferik sıcaklığının yaklaşık 725°C olduğu hesaplanabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Şimdiye kadar toplanan en ayrıntılı kızılötesi ötegezegen iletim spektrumu olan bu grafik, bu kadar yüksek çözünürlük ve doğrulukla 1,6 mikrondan daha uzun dalga boylarını içeren ve 0,6 mikrondan (görünür kırmızı ışıktan) 2,8 mikrona (yakın kızılötesine) kadar olan tüm dalga boyu aralığını tek çekimde kapsayan ilk geçiş spektrumudur. Araştırmacıların spektrum hakkında kendilerinden emin yorumları bu kadar hızlı yapabilmeleri, verilerin kalitesinin bir başka kanıtıdır.

Gözlem, NIRISS'in, görüş alanında bulunan WASP-96 yıldızı gibi tek bir parlak nesnenin spektrumunu yakalamak üzere tasarlanmış Tek Nesne Yarıksız Spektroskopisi (SOSS) modu kullanılarak yapıldı.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
59
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 16
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 9
  • Bilim Budur! 8
  • Merak Uyandırıcı! 8
  • Tebrikler! 6
  • İnanılmaz 5
  • Umut Verici! 2
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 1
  • İğrenç! 1
  • Grrr... *@$# 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 10/12/2024 05:21:07 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12102

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Sağlık Personeli
Kadın Doğum
Yapay Seçilim
Uzay
Sayı
Kütle
Oyun
Genom
Mitler
Kişilik
Bilim İnsanı
Biyografi
Hücreler
Pandemik
Uzaylı
Nanoteknoloji
Tercih
Ufo
Asteroid
Dna
Göğüs Hastalığı
Eşey
Yakınsak Evrim
Psikanaliz
Test
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. WASP-96 b Ötegezegeni ve Sulu Atmosferi: James Webb Uzay Teleskobu, Bugüne Kadarki En Net Ötegezegen Atmosfer Analizini Sağladı!. (13 Temmuz 2022). Alındığı Tarih: 10 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12102
Bakırcı, Ç. M. (2022, July 13). WASP-96 b Ötegezegeni ve Sulu Atmosferi: James Webb Uzay Teleskobu, Bugüne Kadarki En Net Ötegezegen Atmosfer Analizini Sağladı!. Evrim Ağacı. Retrieved December 10, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12102
Ç. M. Bakırcı. “WASP-96 b Ötegezegeni ve Sulu Atmosferi: James Webb Uzay Teleskobu, Bugüne Kadarki En Net Ötegezegen Atmosfer Analizini Sağladı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 13 Jul. 2022, https://evrimagaci.org/s/12102.
Bakırcı, Çağrı Mert. “WASP-96 b Ötegezegeni ve Sulu Atmosferi: James Webb Uzay Teleskobu, Bugüne Kadarki En Net Ötegezegen Atmosfer Analizini Sağladı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, July 13, 2022. https://evrimagaci.org/s/12102.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close