Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Uyurken "Beynimiz Yıkanıyor": Uykuya Daldığınızda Kan, Beyin Dokusunu Terk Ediyor ve Yerini Beyin-Omurilik Sıvısı Alıyor!

3 dakika
20,863
Uyurken "Beynimiz Yıkanıyor": Uykuya Daldığınızda Kan, Beyin Dokusunu Terk Ediyor ve Yerini Beyin-Omurilik Sıvısı Alıyor! Particles Head Brain
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 4 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Boston Üniversitesinde yapılan yeni bir araştırma, bu gece uyuduğunuzda beyninizde hayret verici şeyler yaşanacağını söylüyor. Siz uykudayken, önce nöronlarınız giderek sakinleşecek, birkaç saniye sonrasında kafanızın içerisinde bulunan kan sızmaya başlayacak. Akan kanın yerini beyin-omurilik sıvısı alacak ve beyninizi ritmik, yavaş dalgalarla, baştan sona yıkayacak!

Science dergisinde yayınlanan bu çalışma, beyin-omurilik sıvısının yaymış olduğu ritimleri sergileyebilmesi yönünden bir ilk oldu.[1] Aynı zamanda bahsedilen çalışmadaki devinimlerin, kan dolaşımı ve beyin dalga aktivitesiyle hayli bağlantılı olduğunu söylemeliyiz.

Boston Üniversitesi Mühendislik Bölümü öğretim üyesi, Biyomedikal Mühendisliği ve Nörobilim Sistemleri merkezi üyesi ve aynı zamanda bu çalışmanın yazarlarından biri olan Yardımcı Doçent Doktor Laura Lewis şöyle söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Nöronların elektriksel dalga aktivitesi yaptığını bir süredir biliyorduk; fakat beyin-omurilik sıvısının da elektriksel dalga aktivitesi yaptığını şimdiye kadar fark edememiştik.

Bu çalışma aynı zamanda beyin omurilik sıvısının uyku halinde fotoğraflanabildiği ilk çalışma olması sebebiyle de önemli. Ayrıca Lewis bu çalışmanın ileride otizm ve Alzheimer gibi uyku bozukluğuyla ilişkili çeşitli nörolojik ve psikolojik rahatsızlıkların içyüzünün anlaşılmasına da önderlik edeceğini umuyor.

Hatta kan dolaşımıyla birlikte beyin dalgaları ve beyin omurilik sıvısı, yaşa bağlı olağan bozuklukların bile içyüzünün anlaşılmasını sağlayabilir. Önceki çalışmalardan edinilen bilgiler; beyin-omurilik sıvısının ve yavaş dalga aktivitesinin beynin zararlı, hafızaya zarar veren proteinlerden kurtulmasında rol oynadığını söylüyordu. İnsanlar yaşlandıkça, beyinleri daha yavaş dalgalar üretir. Buna bağlı olarak, beyindeki kan dolaşımı bu durumdan etkilenir, beyin-omurilik sıvısının ritmik atımı düşerek zararlı proteinlerin artmasına ve hafızanın zayıflamasına neden olur. Her ne kadar araştırmacılar, bu süreçleri ayrı ayrı değerlendirmeye çalışsalar da hepsinin birbiriyle bağlantılı olduğu belli oldu.

Lewis ve ekibi, yaşlanmanın kan ve beyin-omurilik sıvısının dolaşımına nasıl etki ettiği hakkındaki araştırmalarını daha ileriye taşımak için, diğer çalışmalarında daha yaşlı kişilerle çalışmayı planladılar. Çalışmada deneye tabi tutulan 13 kişinin hepsi 23-33 yaş aralığındaydı. Aynı zamanda Lewis beyin-omurilik sıvısının görüntülenmesi için uykuya elverişli bir metot bulacaklarını umuyor.

Kafalarına, beyin dalgalarını ölçen elektroensefalografi (EEG) cihazı takılan 13 denekten, inanılmaz gürültülü bir manyetik rezonans cihazının içinde uykuya dalmaları istendi. Laura Lewis gülerek şöyle söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Birçok insan bu çalışmada denek olmak istedi. Çünkü hem uyuyacak hem para kazanacaklardı. Aslında bu düşündükleri kadar kolay bir görev değildi. Teknolojik olarak üst düzeyde ve karmaşık olan ekipmanlarımızın bir diğer özelliği de aşırı gürültü olmasıydı. İnsanlar bu garip atmosferde uyumakta fazlasıyla zorlandı.

Fakat Dr. Lewis, beyin-omurilik sıvısını görüntüleme şansına sahip oldukları için memnuniyet duyuyor. Bu çalışmanın en etkileyici sonuçlarından biri ise kişilerin yalnızca beyin-omurilik sıvılarının birazının dahi incelenmesiyle uykuya daldıklarının anlaşılabilmesi olduğunu söylüyor.

CSF atımı daha önceden yaşandığını hiç bilmediğimiz bir şeydi. Şimdi bunun beyin-omurilik sıvısı atımı olduğunu biliyoruz ve beynin yalnızca bir bölgesine göz atarak, kişinin içerisinde bulunduğu beyin durumunu okuyabiliyoruz.

Çalışmalarının ilerleyen safhalarında Lewis ve ekibini bekleyen bir muamma daha var: Kan dolaşımının, beyin dalgalarının ve beyin-omurilik sıvısının tamamıyla uyumlu olarak nasıl çalıştığı. Dr. Lewis bu konu üzerine şöyle söylüyor:

Görüyoruz ki öncelikle nöral değişimler oluyor. Sonra başımızda bulunan kan dışarı sızıyor. Yerini ise beyin-omurilik sıvısının dalgaları alıyor.

Diğer bir açıklama da şöyle: Nöronlar aktivitelerini durdukları zaman, normaldekinden daha az oksijene ihtiyaç duyuyor. Bu vesileyle kan, o bölgeden ayrılıyor. Kan oradan ayrıldığı vakit, beyindeki basınç düşüyor; hemen ardından beyin-omurilik sıvısı kanın yerini alıyor ve basınç düzeyini tekrar güvenli hale getiriyor. Dr. Lewis son olarak şunları söylüyor:

Elbette bu sadece bir ihtimal. Buradaki süreçlerin biri diğerine mi neden oluyor veya hepsinin olmasını sağlayan başka bir kuvvet mi var? Göreceğiz.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
82
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 45
  • İnanılmaz 35
  • Tebrikler! 23
  • Bilim Budur! 16
  • Muhteşem! 14
  • Umut Verici! 10
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 9
  • Grrr... *@$# 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Boston University | Arşiv Bağlantısı
  • ^ N. E. Fultz, et al. (2019). Coupled Electrophysiological, Hemodynamic, And Cerebrospinal Fluid Oscillations In Human Sleep. Science, sf: 628-631. doi: 10.1126/science.aax5440. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/12/2024 03:44:03 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9606

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Periyodik Tablo
Bilinç
Meteor
Organ
Venüs
Evrim Ağacı
Nüfus
Primatlar
Bilim
Tür
Gerçek
Evrimsel Psikoloji
Halk Sağlığı
Ağrı
Kontrol
Nöron Hücresi
Fizyoloji
Tıp
Zaman
Küresel İklim Değişimi
Coronavirus
Manyetik
Covid-19
Nadir
Bilim Tarihi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
K. Benson, et al. Uyurken "Beynimiz Yıkanıyor": Uykuya Daldığınızda Kan, Beyin Dokusunu Terk Ediyor ve Yerini Beyin-Omurilik Sıvısı Alıyor!. (1 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 11 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9606
Benson, K., Tekgül, A., Bakırcı, Ç. M. (2020, December 01). Uyurken "Beynimiz Yıkanıyor": Uykuya Daldığınızda Kan, Beyin Dokusunu Terk Ediyor ve Yerini Beyin-Omurilik Sıvısı Alıyor!. Evrim Ağacı. Retrieved December 11, 2024. from https://evrimagaci.org/s/9606
K. Benson, et al. “Uyurken "Beynimiz Yıkanıyor": Uykuya Daldığınızda Kan, Beyin Dokusunu Terk Ediyor ve Yerini Beyin-Omurilik Sıvısı Alıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Altan Tekgül, Evrim Ağacı, 01 Dec. 2020, https://evrimagaci.org/s/9606.
Benson, Kerry. Tekgül, Altan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Uyurken "Beynimiz Yıkanıyor": Uykuya Daldığınızda Kan, Beyin Dokusunu Terk Ediyor ve Yerini Beyin-Omurilik Sıvısı Alıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Altan Tekgül. Evrim Ağacı, December 01, 2020. https://evrimagaci.org/s/9606.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close