Tuhaf Organizma Evrim Ağacı Üzerinde Benzersiz Köklere Sahip!

Norveç'in Oslo kentinin 30 km güneyinde, Ås şehrindeki gölün tortularında yaşayan mikro-organizmanın genetik analizi, araştırmacıların dünyadaki ilk yaşamın nasıl olduğunu anlamalarını sağlıyor.

Uzaktan Akrabalık: Norveç'teki tek hücreli organizmanın "insanoğlunun en uzak akrabası" olduğu söyleniyor. Şu ana dek bildiğimiz organizmalardan öylesine farklı ki, araştırmacılar bu canlının evrim ağacı üzerinde "alem" olarak bilinen yeni bir temel gruba ait olduğunu iddia ediyor.

Oslo Üniversitesinden Kamran Shalchian-Tabrizi bir açıklamasında; "Bu gölde yaşayan, hayat ağacının bilinmeyen bir dalını bulduk. Eşsiz bir canlı. Şimdiye kadar evrim ağacının köküne bu canlı türü kadar yaklaşabilen bildiğimiz hiçbir organizma grubu yok" diyor.

Bir çeşit Protozoan olan organizma araştırmacılar tarafından Oslo yakınlarındaki gölde bulundu. Protozoanlar 1865'ten beri bilim dünyasında biliniyordu, ancak laboratuarda çoğaltılmaları zor olduğu için araştırmacılar genetik yapılarını henüz kavrayabilmiş değil. Genellikle gözlemlenen boyut ve şekillerine göre Protista alemine dahil ediliyorlardı.

21 Mart'ta yayımlanan Moleküler Biyoloji Evrimi dergisindeki bu çalışmada, araştırmacılar genomunu analiz etmek için Collodictyon adı verilen bu protozoanlardan yeterli miktarda çoğaltmayı başardılar. Bu türün daha önce keşfedilmiş hiçbir canlı alemine genetik olarak uygun olmadığını tespit ettiler. Bir Ökaryot özelliği olan zarla çevrili iç yapısı olmasına rağmen bu organizma genetik olarak bir hayvan, bitki, mantar, alg ya da protista (ökaryotların beş ana grubu) değildi.

Shalchian-Tabrizi, "Bildiğimiz kadarıyla bu mikro-organizma şu an için yaşayan en eski ökaryot organizmalardan biri. Birkaç yüz milyon yıllık bir sapmayla, yaklaşık olarak bir milyar yıl önce evrimleşti. Yeryüzündeki erken yaşamın nasıl olduğunu daha iyi anlamamızı sağlıyor" diyor. 

Karışık Özellikler 

Küçük bir şeye benziyor. Araştırmacıların bulduğu organizma 30 ila 50 mikrometre (yaklaşık olarak bir insan saçı genişliğinde) uzunluğunda. Alg yiyen ve grup halinde yaşamayı sevmeyen bir canlı. Eşsiz olmasının bir başka nedeni de 1 ya da 2 kamçı (Organizmaların hareket etmelerini sağlayan hücresel kuyruk) yerine 4 tanesine sahip olması. Organizma aynı zamanda iki farklı dal olan Protista ve Amiplerle ilişkilendirilen benzersiz karakteristiklere sahip. Bu durum araştırmacıları bu mikro-organizmanın hayat ağacında nereye uygun düşeceği konusunda düşündürüyor. Araştırmacılar daha önce genetik olarak kategorize edilmiş organizmaların genetiğine ne kadar benzediğini görmek için bu organizmanın genetik analizini çıkardılar.

Oslo Üniversitesinden bir başka araştırmacı Dag Klaveness "şaşırdık" diyor. Çünkü bu eşsiz bir tür. Bu türün genomunu umutsuzca da olsa dünyadaki yüzlerce tür veritabanıyla karşılaştırdılar. Bütün bu araştırmalara rağmen buldukları "sadece Tibet'teki bir gen dizilimiyle kısmi bir eşleşmeydi."

Yeni Yaşam

Araştırmacılar bu organizmanın Hayat Ağacında yeni bir gruba ait olduğunu düşünüyor. Daha önce Protozoan olarak sınıflandırılmış olan diğer organizmaların da genetik bilgileri olmadan bu yeni gruba dahil edilip edilmeyeceğinden emin değiller. Bu organizmanın bilinen en yakın genetik akrabası bir Protista olan Diphylleia'dır. Yine de henüz genetik olarak incelenmemiş organizmaların arasında daha yakın akrabaları bulunuyor olabilir.

Klaveness "Yüz milyonlarca yıl önce Ökaryot türlerinin yeryüzünde ilk ortaya çıktığı zamandan beri hayatta kalabilmiş sadece birkaç türün daha Hayat Ağacındaki bu ailede bulunabileceği düşünülebilir." diyor. Araştırmacılar, iki alemin de özelliklerini taşıdığı için Amip ve Protista alemlerinin bu grubun atalarından oluşmuş olabileceğini düşünüyor. Eğer öyleyse, bu grup insanlar da dahil olmak üzere diğer bütün Ökaryotları oluşturan en eski Ökaryotlardan demektir.