Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Timsah Çeneli Dinozorlar Olan Spinozorgillerin Beyinleri İncelendi!

Timsah Çeneli Dinozorlar Olan Spinozorgillerin Beyinleri İncelendi! Ramazan Özekici (Artstation)
Bilimsel olarak tutarlı bir Spinosaurus illüstrasyonu.
11 dakika
1,662
  • Mikropaleontoloji
  • Nöroanatomi

Dinozorlar... Uzun yıllar boyunca sadece karada yaşadıkları düşünülen hayvanlar. Elbette avian dinozorlar yani kuşlar, hem havaya hem de sulak ortamlarda yaşamaya yönelik evrimleşmişlerdir. Yine de çok uzun bir süre boyunca kuş olmayan (non-avian) dinozorların sadece karalarda hüküm sürdüğü ve sulak alanlar gibi farklı ekosistemlerde yaşamadıkları düşünülüyordu. Ancak Spinosaurus ve akrabalarının daha iyi anlaşılması ile bunun yanlış olduğu ortaya çıktı. Bunun sebebi, Spinosaurus ve bulunduğu familya olan Spinozorgiller (Spinosauridae) familyasında sınıflandırılan türlerin balıkçıl ve sucul adaptasyonlara sahip olmalarıydı.

Spinozorgillerin Beslenme Biçimi Nasıldı?

Dinozor kladı (monofiletik grup) müthiş bir çeşitliliğe sahiptir. Birçok farklı habitata dağılmışlardır ve dolayısıyla pek çoğu farklı diyetlere sahiptirler. Spinozorgiller (Spinosauridae) diğer dinozorlardan farklı bir konuma sahiplerdir. Her ne kadar genelde diğer dinozorlar ile beslenen tetanuran theropodlar altında yer alsalar da, Spinozorgiller balık avlamaya yönelik evrimleşmiştir. Şu ana kadar keşfedilmiş spinozorgillerin timsah benzeri uzun çeneleri, koni şeklinde dişleri, muhtemelen perdeli ayakları ve balık yakalamaya yönelik özelleşmiş pençeleri vardı.

Tüm Reklamları Kapat

Familya, her ne kadar 1915 yılında tanımlanmış Spinosaurus'tan ismini alsa da o zamanın fosilleri cins hakkında iyi veriler sağlamamaktaydı. Bu familyada sınıflandırılan türlerin nasıl göründüğü ve nasıl yaşadığı 1986'da İngiltere'de tanımlanan Baryonyx walkeri sayesinde ortaya çıkmaya başlamıştır.[1] Baryonyx ile başlayıp süregelen keşifler ve araştırmalar spinozorgiller ailesinin temelde Baryonychinae ve Spinosaurinae olarak iki alt familyada sınıflandırılmak gerektiğini gösterdi

Baryonychinae alt ailesi Erken Kretase'nin Valanginian ve Albian dönemleri arasında yani yaklaşIık 100-140 milyon yıl öncesinde yaşamıştır. Bu gruba ait cinsler genelde Avrupa'da bulunsa da, Suchomimus Afrika'nın kuzeyinde Nijerya'da bulunmuştur ve şimdiye dek tanımlanan en büyük Baryonychinae üyesi spinozor cinsi olarak da bilinir.[2]Kendilerinden daha sonraki dönemlerde yaşamış olan Spinosaurinae üyelerine kıyasla çok daha kısa yelkenlere ve uzun bacaklara sahiplerdi. Muhtemelen boyut olarak da daha küçüklerdi.

Tüm Reklamları Kapat

Spinosaurinae alt familyasına ait dinozorların çok da iyi korunmuş örnekleri olduğu söylenemez. Yine de elimizde olan kanıtlar Spinosaurus aegyptiacus gibi Spinosaurinae türlerinin 14 metre uzunluğa erişebildiği anlaşılmaktadır. Bununla beraber Baryonychinae alt familyasında sınıflandırılan türlerde uzunluk ortalama 7-8 metre civarındadır. İki grup arasında belli başlı farklar bulunsa da hepsinin diyetinin temel gıdası balıklardır (piscivore).

Baryonyx walkeri türü spinozor türünün bilimsel açıdan tutarlı bir rekonstrüksiyonu.
Baryonyx walkeri türü spinozor türünün bilimsel açıdan tutarlı bir rekonstrüksiyonu.
Gabriel Ugueto

Baryonyx şu ana kadar bulunmuş en bütün spinosauridlerden biridir. Dinozorların ne denli adaptasyonlara sahip olduğunu bir kez daha göstermiştir. Aynı zamanda Spinosaurus'a bakış açımızı da büyük ölçekte değiştiren ilk gelişmedir. Eskiden Spinosaurus da diğer theropodlar gibi kalın, tipik bir etobur kafatası ile biliniyordu. Hatta Jurassic Park III (2003) filmindeki resmedilişini hatırlayabilirsiniz. Baryonyx ile olan akrabalığı ortaya çıkınca onun da dev bir balıkçıl olduğu anlaşıldı. İlerleyen zamanlarda büyük tartışmalara yol açacak keşifler yapılacaktı…

Spinosauridlerin balık ağırlıklı bir diyete sahip olduğunun en belirgin kanıtları yine B. walkeri türünden anlaşılmaktadır. Evet, hepsinin timsahlar gibi uzun çene yapıları ve koni şekilli dişleri vardı. Bu belirli bir seviyeye kadar balıkçıl davranışları destekleyici olabilir. Fakat bundan daha fazlası da fosil kayıtlarında mevcuttur.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

1997'de Baryonyx walkeri holotipinin karın bölgesinde Scheenstia mantelli türü bir balığın dinozorun mide asidiyle sindirilmiş pulları bulundu! Bu bulgu başta Baryonyx olmak üzere spinosauridlerin balıkçıl olduğunun somut kanıtıydı.[3] Yalnız bu keşif, balık pullarından fazlasını da içermektedir. Aynı zamanda genç bir iguanodontid dinozorun aşınmış kemiklerini de barındırıyordu.

Güney Amerika'dan gelen bir başka tür olan Irritator challengeri'nin dişleri bir pterosaur olan Anhanguera blittersdorffi'nin boynuna saplanmış bir şekilde bulundu. Kısacası spinosauridlerin balık harici alternatif besin kaynakları da vardı ama çok büyük ihtimalle diyetlerinin büyük bir bölümü balıklar gibi sucul hayvanlardı.[4]

Theropod Dinozorların Beyin Yapısı İncelendi!

Her omurgalı canlı gibi dinozorların da beyinleri vardı. Fakat kuş olmayan son dinozorlar 66 milyon yıl yok olduğundan ötürü ve beyin dahil tüm iç organlar yumuşak dokudan oluştuğundan fosilleşmeleri çoğu koşulda mümkün olmamaktaydı. Bu yüzden dinozorların beyinleri doğrudan incelenememektedir.

Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte gelişen görüntüleme yöntemleri sayesinde iyi korunmuş kafatası parçalarını kullanarak canlının beynini dijital ortamda tasarlanabildi. Zira beyin, kafatasının içerisinde yer aldığından, kafatasındaki oyuklar ve boşluklar sayesinde beyin, beyincik, iç kulak gibi anatomik oluşumlar bilgisayar ortamında gerçeğe yakın biçimde oluşturulabilmektedir.

Endokast terimi, boş bir nesnenin iç dökümüdür ve genellikle organizmaların beyinlerinde yapılan araştırmalarında kafatasının iç kısmına denk gelen kraniyal boşluğa ithafen kullanılır. Endokastlar, içi boş, erişilemeyen bir alanın özelliklerini incelemek için yapay olarak tasarlanabilir veya fosilleşme yoluyla doğal olarak oluşabilirler.

Tüm Reklamları Kapat

2004'te Teksas Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada theropodların beyni incelendi ve theropod beyinlerinin evrimsel sürecine dair önemli veriler elde edildi.[5] Bu çalışmaların çoğu yüksek çözünürlüklü tomografi cihazları ile yapıldı ve dinozorların endokastları dijital ortamda oluşturuldu. Araştırmada kuş olmayan theropod dinozorların beyinlerinin kendi boyutlarındaki sürüngenler için beklenen büyüklükte olduğu kanısına varıldı.

Allosaurus fragilis türü theropodun BT tabanlı görüntüleme yöntemi ile oluşturulmuş beyin modeli.
Allosaurus fragilis türü theropodun BT tabanlı görüntüleme yöntemi ile oluşturulmuş beyin modeli.
Wiley Online Library

Sonuç olarak theropodların evrimsel süreçte görme duyularını, koku alma duyularına göre daha fazla kullandıkları, dolayısıyla gözlerin, burunlara göre daha güçlü seçilim baskısı altında kaldığı anlaşılmıştır. Bu da küçük avları yakalamak adına daha iyi el-göz koordinasyonuna ve çeviklik-denge kabiliyetine sahip oldukları fark edilmiştir. Fakat yukarıdaki görselde gördüğünüz Allosaurus fragilis gibi bazı türlerin beyinleri kuşlardan ziyade diğer yakın akraba arkozorlar olan timsahlara benzer şekilde evrimleştiği anlaşılmıştır. Bu farklılık canlıların bulundukları ortam ve yaşayış biçimleri ile doğrudan bağlantılıdır. Peki alışılmadık yaşam tarzlarına sahip yarı sucul spinosauridlerin beyinleri nasıl evrimleşmişti?

Yarı Sucul Yaşam Tarzı ve Beynin Evrimi!

Spinosauridlerin su altına dalarak balık avlayıp avlamadıkları özellikle son yıllarda alevlenmiş büyük bir tartışma konusudur. Sucul yaşam tarzına sahip oldukları bilinmektedir. Fakat balıkçıl gibi kıyıda avlandıkları fikri ile karabatak gibi suya dalarak avlandıkları fikri arasında ciddi bir tartışma vardır. Bu tartışma çoğunlukla Spinosaurus cinsi üzerinden yürüse de 2022'de Nature'da yayımlanan bir araştırmada S. aegyptiacus dahil olmak üzere pek çok hayvanın kemik yoğunluğu incelendi.[8] Bu hayvanlardan S. aegyptiacus'a en yakın olanlar Baryonyx walkeri ve Suchomimus tenerensis'tir.

Söz konusu çalışma, S. aegyptiacus ve B. walkeri türlerinin kemik yoğunluklarının fazla olduğunu ve bu yüzden aktif yüzücüler yani bir bakıma dalıcı/yüzücü oldukları sonucuna vardı. Suchomimus tenerensis'in ise karasal avcılara benzer bir şekilde kemik yoğunluğunun çok fazla olmadığı belirtilmiştir. Fakat diğer spinosauridler gibi onun da balıkçıl olmasını sağlayan adaptasyonları vardır. Muhtemelen aktif bir balık takipçisi olmasından ziyade balıkçıl kuşları gibi kıyılarda akıntıya karşı pusu kurdukları düşünülmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Son yapılan araştırmalar Suchomimus tenerensis hakkında yeni veriler sunmasa da Spinosaurus aegyptiacus'un aktif yüzücü olmadığı konusunda ciddi karşıt görüşler mevcuttur. Yaşam tarzı tam olarak anlaşılamadığı için de kesin olarak nasıl avlandığı bilinmemektedir. Ancak yukarıda anlattığımız gibi çok güçlü veriler ve muhtemel bazı tahminler vardır. Eğer aktif bir yüzücüyse ve yaşamını adeta bir timsah gibi geçiriyorsa, bu dinozorlar su altında av peşinde yüzmüş (balık takipçi) olabilirler. Fakat aktif yüzücü değiller ise bir balıkçıl kuşu gibi sığ sularda avlanan birer pusu avcısı olabilirler. Dolayısıyla hayvanın beynini inceleyerek davranışsal veriler elde etmek mümkündür. Şubat 2023'de yapılan yeni bir araştırma Spinosaurus olmasa da yakın akrabalarının beyin yapıları incelendi ve sonuçlar oldukça ilginçti![6]

Spinozorgillerin kemik yoğunluğuna bağlı olarak evrimleştiği hesaplanan sucul adaptasyonları.
Spinozorgillerin kemik yoğunluğuna bağlı olarak evrimleştiği hesaplanan sucul adaptasyonları.
Nature

Brezilya'nın Romualdo Formasyonu’nda keşfedilen bir Güney Amerika spinozorgili olan Irritator challengeri'nin nöroanatomisi 2020 yılında incelenmiştir.[7] Bu araştırmaya göre I. challengeri'nin beyni maniraptoran olmayan theropodların beyinleri ile benzerlik taşımaktadır ve bununla birlikte çok güçlü bir işitme duyusuna sahip oldukları kanısına varılmıştır. Ek olarak iç kulaktan elde edilen bulgular sayesinde balık gibi çevik avları yakalamaya yönelik hızlı kafa hareketlerini destekleyecek nöroanatomik kabiliyete sahip oldukları anlaşılmıştır.

Endokastlar, erken dönem neotheropodlar ve ceratosaurlar gibi birçok farklı theropod taksonundan bilinmektedir. Endokastlar, spinosauridlerin de içinde bulunduğu tetanuranlar grubundan bazı türlerde de bilinmektedir. Ancak şu ana kadar hiçbir araştırmada baryonychine spinosauridlerin endokraniyal morfolojisi veya nöro-duyusal yetenekleri incelenememişti. Yeni çalışmada Baryonyx walkeri ve Ceratosuchops inferodios'un kafatasları X-ışınlı bilgisayarlı tomografi cihazlarında tarandı. Her iki tür de İngiltere'nin güneyindeki Wealden Süper Grubunun Barrem tabakasında keşfedilmiştir ve ikisinin de iyi veriler sağlayacak kadar güzel korunmuş kafatası parçalarına ulaşılmıştır. Bu örnekler, Irritator'un filogenetik ilişkisi göz önüne alındığında baryonychinae grubuna ait Ceratosuchops ve Baryonyx spinosauridlerdeki beyin evrimine yönelik güçlü veriler sağlayabilir.

Beyin yumuşak dokudan oluştuğu için fosilleşip tüm detaylarının milyonlarca yıl koruması pek olası değildir. Organa direkt olarak ulaşamadığımız için canlıların kafataslarını kaynak olarak kullanmaktayız. Bu beynin şekli, boyutu ve temel hatları hakkında bize her ne kadar iyi veriler verebilse de gözlemleyemediğimiz büyük bir kısım da vardır.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Kai ve Maymun Kral: Destansoy Ailesi’nin Efsaneler Koleksiyonu 3

Bir kitap koleksiyonu bulunur Profesör Destansoy’un mahzenindeki hazineler arasında. Atalarından kalma efsanelerdir bunlar, korkusuz savaşçılar ve beklenmedik kahramanların öykülerini anlatır sayfalarında.

Destansoy Ailesi’nin bu yeni efsanesinde kahramanımızın adı Kai, adresimiz ise Antik Çin. Tehlikeli canavarlar, sihirli şeftaliler ve büyük zorluklarla dolu bu diyarda Kai acaba Maymun Kral’ı kendisine yardım etmeye ikna edebilecek ve ne müthiş bir maceracı olduğunu herkese kanıtlayabilecek mi?

Waterstones Ödülü sahibi ve CILIP Kate Greenaway Madalyası adayı Joe Todd-Stanton’dan, macera seven çocuklar için göz alıcı çizimler ve büyüleyici mitolojik karakterlerle dolu şahane bir yolculuk.

Destansoy Ailesi’nin Efsaneler Koleksiyonu hakkında:

Destansoy Ailesi olarak binlerce yıldır efsanevi yaratıkların ve cisimlerin toplanması ve korunması görevini üstlenmiş durumdayız. Ve bendeniz Profesör Destansoy, bu görev sırasında yaşadığımız müthiş olayları bir araya getirmeye karar verdim. Bu sayfalarda ve gelecek diğer kitaplarımda ailemizin destansı maceralarının öykülerini bulacaksın.

Devamını Göster
₺72.00
Kai ve Maymun Kral: Destansoy Ailesi’nin Efsaneler Koleksiyonu 3

Birleşik Krallık, White Adası'nda bulunmuş Ceratosuchops inferodios'un beynini de içeren gerçekçi bir çizimi.
Birleşik Krallık, White Adası'nda bulunmuş Ceratosuchops inferodios'un beynini de içeren gerçekçi bir çizimi.
Anthony Hutchings

Baryonyx ve Ceratosuchops'un Beyinleri Neye Benziyordu?

Baryonyx'in korunan kafatası parçaları, Ohio Health O'Bleness Hastanesi'nde taranan üç parçadan oluşmaktadır. Tarama sonuçları bir kemik algoritması kullanılarak yeniden oluşturuldu. Ardından analiz bölümüne gönderildi.

Bu modellerden birini oluşturmak için hem kemik yapısı hem de yumuşak dokular dikkate alındığında ortaya çıkan model genellendi. Bir diğer model içinse endokraniyal anatominin en tutarlı simetrik yönü olan labirent yapısı optimize edilmiştir. Sonuç olarak ortaya çıkan modeller arasında pek de bir fark yoktur. Bu da iki modelin parsimoni ilkesi ile tutarlılık gösterdiği, dolayısıyla da gerçeğe en yakın oldukları kabul edilebilir.

Ceratosucops'a ait üç kafatası parçası Birleşik Krallık'ta bulunan Southampton Üniversitesi'ndeki görüntüleme merkezinde tarandı. Normalde sürüngen ensefalizasyon katsayısı (REQ), göreceli beyin boyutunun ve kaba bilişsel kapasitelerin bir ölçüsüdür. İskeleti daha eksiksiz olan Baryonyx'in beyin ve vücut kütlesine dayalı olarak yeni bir sürüngen ensefalizasyon katsayısı (REQ) oluşturuldu. Ceratosuchops oldukça az sayıda olan kafatası parçalarından bilinmektedir. Bu yüzden de kendisi için vücut ölçüleri kesin tahmin edilememektedir. Fakat her iki cins de bilinen anatomilerinin örtüştüğü yerlerde benzer oranlara sahiptir. Baryonyx için tahmin edilen REQ değerinin muhtemelen Ceratosuchops'unkine yakın olduğu anlaşılmıştır.

Çalışmanın Özeti ve Sonuçlar

Baryonyx ve Ceratosuchops iyi korunmuş endokraniyal özelliklere sahiptir ve erken dönem spinosauridlerin santral sinir sistemleri hakkında bilgi sağlamaktadır. Yeniden yapılandırılmış endokastların genel morfolojisi, filogenetik konumlarını yansıtmaktadır ve maniraptor olmayan theropodların önceki endokraniyal verileri ile benzerlik sergilemektedir. Özellikle beynin morfolojisi diğer tetanuranlar ile büyük ölçüde benzerlik taşımaktadır. REQ değerleri, Baryonychinae alt familyasının diğer bazal theropodlara göre bilişsel kapasite ve davranışsal karmaşıklık açısından önemli ölçüde farklılık göstermediğini ve bu avcıların, diğer birkaç büyük gövdeli karasal theropodla eşit düzeyde, istisnai olmayan işitme ve koku alma yeteneklerine sahip olduğuna işaret etmektedir. Kısacası yarı sucul veya sucul bir yaşantının beyin ve duyular üzerinde en azından erken dönem Baryonychinae spinosauridlerinde büyük ölçüde değişime yol açmadığı anlaşılmaktadır. Bu da iki olası hipotezle açıklanabilir.

Kuzey Afrika, Nijerya'da keşfedilmiş Suchomimus'un gerçekçi bir rekonstrüksiyonu.
Kuzey Afrika, Nijerya'da keşfedilmiş Suchomimus'un gerçekçi bir rekonstrüksiyonu.
Frederic Wierum (Paleoartist)

Belki spinosaurid beyinleri, yarı sucul veya sucul bir yaşantıya ilerleyen dönemlerde uyum sağlamıştır. Bu yüzden bazı ilkin türlerde beklenen bulguların görülmemesi şaşırtıcı değildir. Dolayısıyla B. walkeri ve C. inferodios'un Jura dönemindeki megalosaurid atalarının bazı özelliklerini hâlâ taşıdıkları söylenebilir. Ayrıca Baryonyx holotipinde bulunmuş iguanodontid kalıntıları bu canlıların diyetlerinin sadece balıktan oluşmadığını göstermektedir. Dolayısıyla yarı sucul yaşantıya yeni uyum sağladıklarını ve henüz karasal besin kaynaklarından tamamen kopmadıklarını gösteriyor olabilir. Bu yüzden beyinlerinde, sucul bir yaşam tarzına uyum sağladıklarına dair izler net bir şekilde görülemeyebilir. Öte yandan karşılaştırmak amacıyla yakın akrabaları olan timsahlar baktığımızda, onların da diyetlerinde sadece balık olmadığı bilinen bir gerçek. Belki de fırsatçı (oportunistik) yırtıcılardı ve ellerine fırsat geçince diğer hayvanları da avlayabiliyorlardı.

Bir diğer hipoteze göre ise beynin tüm hatlarını inceleyemediğimizden ötürü spinosauridlerin ilginç yaşantılarının nörolojik izlerini göremiyor olabiliriz. Sonuçta endokastlar hayvanın kafatasından geriye kalanlar ile oluşturuluyor ve beynin tüm yapıları hakkında doğal olarak bilgi sağlayamamaktadır.

Gerçek hangisi olursa olsun dinozorlar hakkında yeni gelen tüm araştırmalar bu inanılmaz canlılar hakkında bilmediğimiz daha ne kadar çok şey olduğunu hatırlatmaktadır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte bu heyecan verici hayvanların beyinleri hakkında daha önce ortaya bilinmeyen pek çok bilgi gün yüzüne çıkacaktır!

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
41
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 9
  • Tebrikler! 5
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • Bilim Budur! 4
  • İnanılmaz 3
  • Umut Verici! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • A. J. Charig, et al. (1986). Baryonyx, A Remarkable New Theropod Dinosaur. Nature, sf: 359-361. doi: 10.1038/324359a0. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ Paul C. Sereno. A Long-Snouted Predatory Dinosaur From Africa And The Evolution Of Spinosaurids. (13 Kasım 1998). Alındığı Tarih: 18 Şubat 2023. Alındığı Yer: ResearchGate | Arşiv Bağlantısı
  • ^ E. N. H. M. (London. (1996). Bulletin Of The Natural History Museum. Geology Series. Intercept. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ M. A. F. Sales, et al. (2017). Spinosaur Taxonomy And Evolution Of Craniodental Features: Evidence From Brazil. PLoS ONE, sf: e0187070. doi: 10.1371/journal.pone.0187070. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ J. W. Franzosa. Evolution Of The Brain In Theropoda (Dinosauria). (18 Şubat 2004). Alındığı Tarih: 18 Şubat 2023. Alındığı Yer: University of Texas | Arşiv Bağlantısı
  • ^ Darren Naish. Modified Skulls But Conservative Brains? The Palaeoneurology And Endocranial Anatomy Of Baryonychine Dinosaurs (Theropoda: Spinosauridae). (13 Şubat 2023). Alındığı Tarih: 18 Şubat 2023. Alındığı Yer: Wiley Online Library | Arşiv Bağlantısı
  • ^ M. Schade, et al. (2020). Neuroanatomy Of The Spinosaurid Irritator Challengeri (Dinosauria: Theropoda) Indicates Potential Adaptations For Piscivory. Scientific Reports, sf: 1-9. doi: 10.1038/s41598-020-66261-w. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ M. Fabbri, et al. (2022). Subaqueous Foraging Among Carnivorous Dinosaurs. Nature, sf: 852-857. doi: 10.1038/s41586-022-04528-0. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 23/03/2023 07:03:09 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14063

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Yağ
Görme
Hastalık Kataloğu
Evrimsel
Sağlık Bakanlığı
Mühendislik
Doğru
Karanlık Enerji
Tespit
Diş Hastalıkları
Paleontoloji
Etimoloji
İmmünoloji
Hastalık
Öne Çıkan
Hücre Biyolojisi
Zooloji
Kan
Yeni Koronavirüs
Bilimsel
İnfografik
Hava
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Çiftleşme
Dil
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Sinangil, et al. Timsah Çeneli Dinozorlar Olan Spinozorgillerin Beyinleri İncelendi!. (26 Şubat 2023). Alındığı Tarih: 23 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/14063
Sinangil, P., Türkoğlu, P. (2023, February 26). Timsah Çeneli Dinozorlar Olan Spinozorgillerin Beyinleri İncelendi!. Evrim Ağacı. Retrieved March 23, 2023. from https://evrimagaci.org/s/14063
P. Sinangil, et al. “Timsah Çeneli Dinozorlar Olan Spinozorgillerin Beyinleri İncelendi!.” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 26 Feb. 2023, https://evrimagaci.org/s/14063.
Sinangil, Poyraz. Türkoğlu, Pedram. “Timsah Çeneli Dinozorlar Olan Spinozorgillerin Beyinleri İncelendi!.” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, February 26, 2023. https://evrimagaci.org/s/14063.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.