Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Tavuk Genlerinden Esinlenilerek Ağrıyı Azaltacak Olası Yeni İlaç Geliştirilebilir!

6 dakika
1,782
Tavuk Genlerinden Esinlenilerek Ağrıyı Azaltacak Olası Yeni İlaç Geliştirilebilir! Backyard Poultry
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 1 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden araştırmacılar, morfin türevi opiodleri kullanmadan ağrı kontrolünü sağlamanın olası bir yolunu buldular. Şimdilik fareler üzerinde yapılan çalışmada, iyi bilinen bir ağrı reseptörü olan ve kapsaisin ile etkileşen TRPV1 reseptörlerinin spesifik bir bölgesi hedeflenerek, reseptörün diğer fonksiyonları etkilenmeksizin ağrı duyarlılığında azalma oluşturulabileceği keşfedildi.[2]

Çalışmada, acı biberde bulunan kapsaisin molekülüne karşı çoğu kuş türünün dirençli olduğu, yani yakıcı etkisini hissetmedikleri gerçeğinden yola çıkıldı. Memelilerde ise böyle bir mekanizma söz konusu değil. Bu gerçek, tavuklarının yemlerini diğer canlıların yemesine engel olmak için tavuk yemlerine acı biber karıştıran çiftlik sahiplerince yıllardır bilinmekle beraber, gelecekte insanlarda ağrı kontrolünün daha iyi sağlanmasının önünü açabilir.

Ağrı Nedir? Nasıl Gelişir?

Ağrı, hoş olmayan, kaçınılması gerektiği hissi uyaran subjektif bir deneyimdir. Vücutta birçok ağrı mediyatörü ve reseptörü bulunur. Genel olarak ağrı, akut ve kronik olmak üzere iki kategoride sınıflandırılabilir. Akut ağrı, spesifik gerçek ya da potansiyel bir doku hasarı sonucu hızlı gelişen ve 3 aydan daha kısa süren ağrı olarak tanımlanır. Kronik ağrı ise 3 aydan (bazı kaynaklarda 6 aydan) daha uzun süren ve bir hastalığa eşlik eden ağrı tipi olarak tanımlanır. Akut ağrıdan farklı olarak net bir kaynağı olmayabilir veya kaynağın teşhisi güç olabilir.[3]

Tüm Reklamları Kapat

Bu bağlamda akut doku hasarı uyarıları sonucu oluşan deneyimlere göre ağrı duyusu farklı şekillerde algılanır. Öncelikle uyaran, çoğu vücut dokusunda bulunan ve esas işlevleri potansiyel veya gerçek doku hasarını algılamak olan spesifik ağrı reseptörleri (nosiseptörler) tarafından algılanır ve mesaj, belirli sinir demetleri tarafından omuriliğe iletilir.[1] Bu iletimin gerçekleşmesi iyon kanalları aracılığıyla olur. Ağrı iletim yolağı "nosisepsiyon" olarak adlandırılırken birincil ağrı uyarısını ilk algılayan nöronlar da "nosiseptör" olarak adlandırılır. Nosisepsiyon, Latince "incitme" ya da "acı" anlamlarına gelen nocere kelimesinden türemiştir. Nosiseptörler, zararlı uyaranlara oldukça spesifik bir şekilde yanıt vermelerine izin veren voltaj kapılı sodyum ve kalsiyum kanalları, geçici reseptör potansiyel kanalları ve opioid reseptörleri gibi çeşitli kanalları ve reseptörleri eksprese eder.[3]

Ağrının işlenmesi; transdüksiyon (aktarım), transmisyon (iletim), düzenlenme ve algılama olmak üzere 4 ana yolakta gerçekleşir. Transdüksiyon, dokuya zarar veren etkenin sinir hücrelerini aktive ettiği aşamayı belirtir. Transmisyon, hasar alan bölgede oluşan mesajın ilgili beyin bölgesine sinirler tarafından iletilmesini tanımlar. Düzenlenme, özellikle son yıllarda keşfedilmiş ve ağrı mesajının iletildiği sistemin aktivitesini azaltmaya yönelik gelişmiş nöral bir fonksiyondur. Algılama ise iletilen ağrı sinyalinin birçok fizyolojik fonksiyonun işbirliği sayesinde gerçekleşecek ve dikkat, beklenti gibi birçok duyusal farkındalığı da içerecek şekilde bir bütün halinde yorumlanmasıdır.[1]

Akut ağrının oluşum ve algılanma mekanizması.
Akut ağrının oluşum ve algılanma mekanizması.
The Veterinary Nurse

Acı Biberin Oluşturduğu Akut Ağrı

Acı biberler, karakteristik tatlarından ve keskinliklerinden sorumlu fenolik bir bileşik olan kapsaisin (8-metil-N-vanilil-6-nonenamid) molekülünü içerir.[7] Geçmişte yapılan çalışmalar sonucu kapsaisinin dorsal kök ganglion (DRG) nöronlarında kalsiyum gibi iyonların akışını artırarak nosiseptörleri uyardığını göstermiştir. Transient Reseptör Potansiyel Vanilloid 1 Kanalının (TRPV1) klonlanması, kapsaisinin ağrıyı indüklediği mekanizmaya ışık tutumuştur. Bu çalışma, kapsaisinin, nosiseptörler tarafından eksprese edilen TRPV1 reseptörlerini aktive ederek ağrı benzeri davranışa neden olduğunu gösterdiğinden, ağrı mekanizmalarında bir dönüm noktası niteliğindedir.[7]

Çalışmanın odak konusu olan kronik ağrı ise altta yatan rahatsızlığın somatosensör sinir sisteminin bütünlüğüne zarar verip vermemesine göre nosiseptif veya nöropatik olarak sınıflandırılabilir.[5] Nosiseptif ağrı, zararlı uyaranlara duyarlı reseptörler, yani nosiseptörlerin aktivasyonundan kaynaklanır. Bu uyaranlara, örneğin inflamasyon sırasında salınan kimyasal mediyatörlerin yarattığı uyarılara uzun süreli veya yoğun maruz kalma, nosiseptif sinir liflerinin yanıt verebilirliğini artırır. Bu durumda yoğun ağrı duyumu hissedilir. Burada gerçekleşen olay periferik duyarlılaşma olarak adlandırılır ve voltaj-kapılı sodyum kanallarının aktivasyon eşiğinin kaymasına bağlı olarak gelişir.

Tüm Reklamları Kapat

Nöropatik ağrı hem periferik hem de merkezi duyarlılaşma mekanizmalarını yansıtır. Anormal sinyaller sadece yaralı aksonlardan değil aynı zamanda yaralı sinirin inervasyon bölgesini paylaşan bozulmamış nosiseptörlerden de kaynaklanır. Diyabet, enfeksiyon (herpes zoster), sinir sıkışması, sinir travması, iyon kanallarına bağlı bozukluklar ve otoimmün hastalıklar nöropatik ağrıya neden olabilecek hastalıklara örnektir.[6]

Çalışmanın Detayı ve Sonuçları

Nosiseptörler; mekanik, kimyasal ya da termal uyaranları algılamak üzere özelleşmiş duyu nöronlarıdır. Hız gibi çeşitli uyaranlara karşı spesifiklik ve duyarlılık düzeyi açısından farklılık gösterirler.[3] Burada yapılan çalışma, nosiseptörlerde fazlaca eksprese edilen ve kapsaisin molekülünün etkileştiği bir termoreseptör özellikli iyon kanalı olan Transient Reseptör Potansiyel Vanilloid 1 Kanalı (TRPV1) üzerine odaklanıyor.[4] Geçmiş çalışmalar, TRPV1 kanalını bloke etmenin ağrı davranışlarını hafifletebileceğini göstermiştir, ancak çoğu TRPV1 antagonisti (reseptör blokörü), anormal sıcaklık regülasyonu ve zararlı bir ısı tepkisinin kaybı gibi yan etkilere neden olmuştur. Yapılan in vitro mutagenez çalışmaları, nokta mutasyonlarının TRPV1 aktivasyonunu seçici olarak ortadan kaldırabildiğini ancak ısı algılama yeteneğini etkilemediğini göstermiştir.[4]

Bir başka çalışmada CRISPR/Cas9 gen düzenleme sisteminden yararlanılarak, kronik ağrıda daha fazla rol aldığı anlaşılan özelleşmiş bir sodyum kanalı olan Nav1.7 kanalının, hedeflenen in vivo epigenetik baskısı ile uzun süreli ağrı giderme sağlandığı gösterilmiştir.[8] Çalışmada, ağrı tepkilerini azaltabilecek insan TRPV1 varyantlarını ortaya çıkarmak için kuş türlerini incelemeyi gerektiren bir strateji izlenmiştir. Bunun nedeni, doğada, kuş türlerinin (avian TRPV1), memelilerden farklı olarak, kapsaisine dirençli olan ancak yine de diğer çeşit ağrıları algılayabilen ve kalbin oksijensiz kalma toleransını arttırdığı hesaplanan bir TRPV1 reseptör tipine sahip olmasıdır. Memeli TRPV1 reseptörlerinde bu bilgilerden yola çıkarak insanlardaki TRPV1'de kuş türlerindeki farklılığa benzer şekilde, CRISPR/Cas9 teknolojisi kullanılarak seçici olarak genetik manipülasyon gerçekleştirildiğinde, bu hedefe özgü daha iyi yeni ilaçların tasarlanabileceği öngörülüyor.

Çalışmada uygulanan prosedürün şematik gösterimi. Kuş türlerine özgü gen varyantı ile genetik modifikasyona uğratılan farelerde (sağda), normal farelere göre (solda) daha az ağrı yanıtı oluştuğu gözlenmiştir. Hedef yörenin bir peptid molekül ile inhibisyonu (orta) sonucu da ağrı yanıtının azaldığı görülmüştür.
Çalışmada uygulanan prosedürün şematik gösterimi. Kuş türlerine özgü gen varyantı ile genetik modifikasyona uğratılan farelerde (sağda), normal farelere göre (solda) daha az ağrı yanıtı oluştuğu gözlenmiştir. Hedef yörenin bir peptid molekül ile inhibisyonu (orta) sonucu da ağrı yanıtının azaldığı görülmüştür.
The Journal of Clinical Investigation

Ekip, memeli TRPV1 reseptörlerinin yüksek oranda korunmuş bir bölgesinde bir insan K710N TRPV1 missense varyantı (anlamlı olsa da ürettiği elemanların görevlerini yerine getirmediği hasarlı bir DNA dizilimi) keşfetti.[4] CRISPR/Cas9 kullanarak bir TRPV1-K710N "knock-in" fare (organizmanın genomuna yabancı bir genin eklenmesi) üretildikten sonra, K710N varyantının dorsal kök ganglion nöronlarında kapsaisin kaynaklı kalsiyum akışını azalttığı, bu bağlamda ağrı yanıtını azalttığı anlaşıldı.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Sonuç olarak, reseptörde K710 kalıntısını kapsayan bölgeyi hedefleyen bir peptit ayrıca ağrı iletimini sınırlamak için kuş ve memeli türleri arasındaki genetik olarak farklı bir bölgeyi hedefleyerek opioid dışında bir terapötik seçenecek olarak tasarlanabilir. Henüz farelerde denenen bu çalışma gelecekte insanlara uyarlandığında ağrı kontrolünü daha etkin bir şekilde gerçekleştirebilmemiz söz konusu olabilir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
54
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Bilim Budur! 7
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • Muhteşem! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Tebrikler! 1
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Neuroscience News | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/12/2024 00:58:38 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13984

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Işık
İspat Yükü
Olumsuz
Diyabet
Moleküler Biyoloji
Endokrin Sistemi
Nöron
Kurbağa
Fizyoloji
Dünya Dışı Yaşam
Uzay Aracı
Metal
Doğru
Kanser Tedavisi
Toprak
Coğrafya
Doku
Kahve
Doğum
Tehlike
Cinsellik Araştırmaları
Yatay Gen Transferi
Fobi
Odontoloji
Biyoteknoloji
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. University, et al. Tavuk Genlerinden Esinlenilerek Ağrıyı Azaltacak Olası Yeni İlaç Geliştirilebilir!. (25 Şubat 2023). Alındığı Tarih: 5 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/13984
University, S., Erdem, C., Türkoğlu, P. (2023, February 25). Tavuk Genlerinden Esinlenilerek Ağrıyı Azaltacak Olası Yeni İlaç Geliştirilebilir!. Evrim Ağacı. Retrieved December 05, 2024. from https://evrimagaci.org/s/13984
S. University, et al. “Tavuk Genlerinden Esinlenilerek Ağrıyı Azaltacak Olası Yeni İlaç Geliştirilebilir!.” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 25 Feb. 2023, https://evrimagaci.org/s/13984.
University, Stanford. Erdem, Cansu. Türkoğlu, Pedram. “Tavuk Genlerinden Esinlenilerek Ağrıyı Azaltacak Olası Yeni İlaç Geliştirilebilir!.” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, February 25, 2023. https://evrimagaci.org/s/13984.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close