Tarımsal Su Kirliliği Gelecekte Bitki Türlerini Yok Edebilir mi?
Pixabay
Su, canlılığın en temel yapı taşlarından biridir. Hücre yapısının korunumundan bitkilerin birincil bir enerji kaynağı olmasını sağlayan fotosentez olayına kadar etkin rol oynayan bu molekül, son yıllarda insan aktiviteleri nedeniyle ciddi bir tehdit altındadır.[1] Ek olarak, Dünya'daki tüm su kaynaklarının yaklaşık olarak %70'i tarımsal sulama için kullanılmaktadır.[2]
Tehdidin Küresel Boyutu
Küresel çapta 3 milyardan fazla insan nehirlerin, göllerin ve yeraltı sularının su kalitesindeki bilinmezlik nedeniyle hastalık riski altındadır. Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından yürütülen son araştırmaya göre, Dünya'daki nehir havzalarının beşte biri su mevcudiyetinde dalgalanmalar yaşamaktadır. Ek olarak 721 milyonu su durumunun "kritik" olduğu bölgelerde olmak üzere 2.3 milyar insan "su sıkıntısı" kategorisindeki ülkelerde yaşamaktadır.[3]
Tarımsal ürünlere olan talebin artmasıyla birlikte, çiftçiler geleneksel olmayan su kaynaklarına, örneğin atık suya daha fazla yönelmektedir. Evsel ve kentsel atık su, yoğun azot ve fosfat içeriği nedeniyle cazip bir seçenek olarak görülmektedir. Ancak atık su güvenli bir şekilde kullanılmazsa mahsullerde, toprakta ve su kaynaklarında mikrobiyolojik ve kimyasal kirleticilerin birikmesine ve gıda tüketicileri arasında ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.[4]
Biyoçeşitlilik Dünya'da yaşayan bitkiler, hayvanlar, bakteriler ve mantarlar gibi canlıların çeşitliliğini tanımlar.[5] Tarımsal biyolojik çeşitlilik (İng: "Agrobiodiversity") ise gıda ve tarıma katkıda bulunan canlıların çeşitliliğine ve değişkenliğine işaret eder.[6]
Dünya nüfusunun hızla artmasına paralel olarak artan tarımsal alanlar güncel olarak Dünya karalarının %46'lık bir bölümünü kaplamaktadır.[7] Ancak bu alanlar, tarımsal biyoçeşitlilikteki azalma nedeniyle ekolojik sağlık açısından tehdit altındadır.
Azalan Bitki Türleri
Küresel çapta tarımsal biyoçeşitliliği tehdit eden unsurların ortaya çıkması, 12.000 yıl öncesine tarihlenen Neolitik Devrim'e dayanır. İnsanlığın avcı-toplayıcılıktan yerleşik tarıma geçişi tarımsal biyoçeşitliliğe bir düşüş ivmesi kazandıran ilk adımdır.
Ancak, sonraki yıllarda 1960'ların Yeşil Devrimi gibi modern tarım uygulamalarının benimsenmesiyle birlikte özellikle Güney Asya gibi bazı bölgelerde yerel olarak adapte edilmiş; besin açısından yoğun mısır, pirinç ve buğday gibi ürünlerin yerini yüksek verimli darı ve bakliyat gibi ürünler almıştır. Bu dönem, tarımsal biyoçeşitlilik düşüşünün en belirgin hale geldiği zamanlardır.[7]
Günümüzde ise küresel iklim değişimi nedeniyle ortaya çıkan kuraklık ve sel gibi doğal afetler, insan faaliyetlerinden kaynaklanan endüstriyel atıklar, kontrolsüz tarım uygulamaları sonucu ortaya çıkan GDO (Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar) ve kimyasal gübreler, bitki türlerinin yok olmasına veya mutasyona uğramasına neden olmaktadır.
Tarımsal Su Kirliliği ve Tarımsal Biyoçeşitlilik
Son yıllarda değişen iklim ve artan sıcaklıklar Dünya'daki su kaynaklarını birçok yönden etkilemektedir. Bu etkiler arasında sıcak bölgelerdeki suyun buharlaşarak kuraklığa neden olmasının yanı sıra deniz seviyesinin yükselmesiyle beraber kıyı şeritlerinde artan sel tehlikesi de bulunmaktadır.
Tarımsal faaliyetlerde çokça kullanılan sentetik pestisitler ve mineral gübrelerin sürdürülebilir olmadığı kanıtlanmıştır.[8] Bu kimyasallar toprağa uzunca bir süre tutunup besin zincirinde kendilerine kalıcı bir yer edinmektedir. Aynı zamanda su canlılarının çeşitliliğini, tatlı su ve deniz sularında ölü bölgeler oluşturarak tehlikeye atmaktadır.[8]
Su kaynaklarına ve tarımsal biyoçeşitliliğe zarar veren bir diğer kirletici ise endüstriyel atıklardır. Birleşmiş Milletlerin Dünya Su Kalkınma Raporuna göre, her yıl endüstriyel atıkların %70'i arıtılmadan akarsu ve nehirlere boşaltılmaktadır.[9]
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Fabrikalardan civar su kaynaklarına dökülen atıklar yoğun miktarda ağır metal ve antibiyotikler gibi kirleticiler içermektedir. Oluşan bu kirlilik ise sulamada kullanıldığında önce toprağı ve mahsulü, sonra da besin zincirini ve tüm canlıları etkilemektedir.
Alınabilecek Aksiyonlar Neler?
Aralık 2016'da Birleşmiş Milletler Biyoçeşitlilik Konferansı Meksika'nın Cancun kentinde gerçekleşti. 167 ülkeden temsilciler, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi'ne ulaşmak ve biyoçeşitlilik taahhüdünü turizm, ormancılık, balıkçılık ve tarım sektörlerine entegre etmek için gereken adımlar üzerinde anlaşmaya vardı.
Konferans Deklarasyonu'nda, "Biyoçeşitlilik, Dünya nüfusunun şu anda karşı karşıya olduğu acil kalkınma ve toplumsal sorunlara çözümler sunmaktadır." ifadesine yer verilmiş ve biyoçeşitliliğin tüm sektörlerde ve hükümetin tüm düzeylerinde oynadığı temel rolün tanınmasını sağlamaya yönelik 18 taahhütte bulunulmuştur.[10]
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
4
-
3
-
2
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
- ^ M. Sargen. Biological Roles Of Water: Why Is Water Necessary For Life? - Science In The News. (26 Eylül 2019). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2024. Alındığı Yer: Science in the News | Arşiv Bağlantısı
- ^ Student Materials. Water Is Essential For Food Production. (11 Ocak 2018). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2024. Alındığı Yer: Student Materials | Arşiv Bağlantısı
- ^ UNEP. Globally, 3 Billion People At Health Risk Due To Scarce Data On Water Quality. (19 Mart 2021). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2024. Alındığı Yer: UNEP | Arşiv Bağlantısı
- ^ Food and Agriculture Organization of the United Nations. Water Pollution From And To Agriculture - International Decade For Action. (9 Aralık 2017). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2024. Alındığı Yer: International Decade for Action | Arşiv Bağlantısı
- ^ National Geographic Society. Biodiversity. (21 Haziran 2024). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2024. Alındığı Yer: National Geographic Society | Arşiv Bağlantısı
- ^ P. Mulvany. Agricultural Biodiversity. Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2024. Alındığı Yer: Science Direct | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b D. Macqueen. Agrobiodiversity — The Way To Save Earth’s Skin. (1 Temmuz 2024). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2024. Alındığı Yer: Briefing | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b H. Winkler. Biodiversity Soil And Water - Ifoam Organics Europe. Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2024. Alındığı Yer: IFOAM Organics Europe | Arşiv Bağlantısı
- ^ WWAP. (2017). The United Nations World Water Development Report, 2017. ISBN: 9789231002014. Yayınevi: UNESCO Publishing.
- ^ United Nations Biodiversity Conference,. (Konferans Özeti, 2024). Cancun Declaration On Mainstreaming The Conservation And Sustainable Use Of Biodiversity For Well-Being.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 18/01/2025 08:03:50 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18013
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
