Tanımadığınız Biriyle Siyaset Konuşmak, Beklediğiniz Kadar Korkunç Değil!

Birçoğumuz karşıt görüşe sahip biriyle siyaset tartışmaktan kaçınırız; bu tartışmanın çirkin ya da garip bir hal alacağını düşünürüz. Ancak Psychological Science dergisinde yayınlanan bir makale, bu tür konuşmaları yapmanın beklediğimizden çok daha tatmin edici olduğunu ortaya koyuyor.^[1]

Yüzlerce ABD'li yetişkinin katıldığı bir dizi deneyde, bir grup bilim insanı bireylerin kendileriyle aynı fikirde olmayan bir yabancıyla kurabilecekleri sosyal bağı hafife aldıklarını gösterdi. Davranış bilimciler Pennsylvania Üniversitesinden Kristina A. Wald Oklahoma Eyalet Üniversitesinden Michael Kardas ve Chicago Üniversitesinden Nicholas Epley şöyle belirtiyor:

Yanlışlıkla olumsuz bir etkileşimden korkmak, yersiz partizan bölünmeler yaratabilir. Sadece insanların birbirleriyle bağlantı kurmasını engellemekle kalmaz, aynı zamanda insanların birbirleri hakkında ve birbirlerinden öğrenmelerini de engeller.

Araştırmacılar, çevrimiçi ve yüz yüze yaptıkları deneylerde, insanların özellikle kendileriyle aynı fikirde olmayan kişilerle sıcak gündem konularından kaçınmayı tercih ettiklerine dair kanıtlar buldular. İnsanlar ayrıca arkadaşlarına ve akrabalarına da bu tür konuşmalardan kaçınmalarını tavsiye etme eğilimindedir.

Ancak Wald, Kardas ve Epley, insanların siyasi farklılıklarını tartışmanın beklediklerinden daha olumlu bir deneyim olacağını düşünüyordu. Bu, kısmen de olsa, insanların konuşmaların ne kadar bilgilendirici olduğunu ve insanları birbirine ne kadar yakınlaştırdığını yeterince takdir edememesinden kaynaklanıyor.

Teorilerini test etmek için, bir deneyde yaklaşık 200 katılımcıya kürtaj ve iklim değişikliği gibi genellikle ayrışmaya sebep olan siyasi ve dini konular hakkındaki görüşlerini sordular. Araştırmacılar daha sonra katılımcıları çiftlere ayırdı ve bu konulardan birini tartışmaları için görevlendirdi. Bazı katılımcılara partnerlerinin kendileriyle aynı fikirde olup olmadıkları önceden söylendi. Diğerleri ise partnerlerinin görüşlerinden habersizdi.

Tüm katılımcılar konuşmanın ne kadar olumlu ya da olumsuz geçmesini beklediklerini bildirerek video kaydı alınırken tartışmaya katıldılar. Daha sonra katılımcılar diyalogla ilgili duygularını değerlendirdi. Araştırma asistanları da konuşmaların videolarını izledi ve çeşitli boyutlarda değerlendirdi.

Tahmin edildiği gibi, katılımcılar konuşma deneyimlerinin ne kadar olumlu olacağını küçümsedi ancak bu eğilim en çok partnerleriyle fikir ayrılığına düştüklerinde görüldü. Bu fikir ayrılığı koşulundaki katılımcılar ayrıca görüşlerindeki benzerlikleri de küçümsediler. Bu konuşmaların videolarını izleyen taraf, katılımcıların genellikle konuyla ilgili kaldığını ve katılımcılar hemfikir olsun ya da olmasın konuşmaların sürekli olarak olumlu seyrettiğini doğruladı.

Bir başka deneyde ise araştırmacılar, insanları birbirine ne kadar bağladığını hafife aldıkları yönündeki hipotezlerini test ettiler. Bunu yapmak için, katılımcıları hemfikir oldukları veya olmadıkları ayrışmaya sebep olan bir konuyu tartışmak üzere rastgele seçtiler. Ancak aynı zamanda katılımcıları ya konu hakkında diyalog formatında bir konuşma yapmaları ya da monolog formatında sadece ortaklarının konu hakkındaki inançlarını öğrenmeleri için rastgele seçtiler. Monolog formatında, her bir kişi kendi fikrini anlatırken ayrı ayrı kayıt yapmış ve ardından diğer kişinin kaydını izlemişti.

Araştırmacılar özellikle insanların birbirleriyle hemfikir olmadıkları durumlarda bile etkileşimlerinin olumlu yönde seyrettiğini vurguladılar. Bu eğilim, katılımcıların yalnızca partnerlerinin inançlarını bir monolog yoluyla öğrenmeleri durumuna kıyasla, gerçekten partnerleriyle sohbet ettikleri durumlarda çok daha güçlüydü. Sohbet içerisindeki soru-cevap biçimindeki diyalog yoluyla insanları birbirine yaklaştıran sosyal güçlerin insanların beklediğinden daha da güçlü olduğu anlaşılmaktadır.

Araştırmacılar, deneylerinde katılımcıların tanımadıkları kişilerle konuştuğuna dikkat çekerek, anlaşmazlıkların aile ve arkadaşlar arasında nasıl yaşandığını ortaya koymadıklarını, ancak yine de bulgularının sosyal medya tartışmalarında da konuşmanın ve dinlemenin faydalarını gösterdiğini belirttiler.

Yazarlar, farklılıklarımızı tartışmaya olan isteksizliğimizin bizi olumlu bazı sosyal etkileşimlerden mahrum bıraktığı sonucuna vardılar:

Bir konuşmanın sonuçlarını yanlış anlamak, insanların anlaşmazlıkları daha sık tartışmaktan kaçınmasına yol açarak öğrenme, sosyal bağlantı, özgür sorgulama ve özgür ifade için yanlış bir engel oluşturabilir.