Svalbard Tohum Deposu Nedir? İnsan Tarımının Geleceği, Norveç'in Elinde Olabilir!
Norveç'in Svalbard adasında 2008 yılında kurulan Svalbard Küresel Tohum Deposu, başta kültürlenmiş ("evcilleştirilmiş") tarım ürünleri ve yabani akrabaları olmak üzere, binlerce tohum için güvenli bir mahzen görevi görüyor. Norveç ile Kuzey Kutbu arasında yer alan Svalbard, güvenli olması ve iklim koşulları açısından bir tohum bankası için en uygun konumlardan birine sahiptir.
Dünyada bitki genetik kaynaklarının korunması için çalışan 1.700 gen bankası bulunmaktadır. Fakat, özellikle insan yerleşimine yakın yerlerde kurulan bankalar için savaşlar ve iklim değişikliği gibi faktörler tehlike oluşturmaktadır. Bu nedenle, tohumların saklanması için birden fazla depoya ihtiyaç duyulmaktadır. Svalbard Tohum Deposu, dünyadaki gen bankalarından alınan numunelerin gereksiz kopyalardan kaçınılarak muhafaza edilmesinde önemli bir rol oynuyor. Bu yazının yazıldığı gün itibariyle 5.852 türe ait, toplamda 1.081.026 tohum numunesi bulunan depoda en fazla pirinç (150.000), buğday (150.000) ve arpa (80.000) çeşitleri bulunuyor.
Depoda saklanan tohumlara sadece emanetçi enstitüler erişebiliyor ve ihtiyaç halinde geri alabiliyor. Şimdiye kadar, yalnızca 1 enstitü tohumların geri döndürülmesini talep etmiştir; geri kalanları depoda tohumlarını saklamaya devam etmektedir. Türkiye'de de faaliyet gösteren Uluslararası Kurak Alanlar Tarımsal Araştırma Merkezi (ICARDA), 2015’te Suriye’nin Halep şehrinde bulunan gen bankasına erişimini kaybedince, Lübnan ve Fas'ta yeni gen bankaları kurmak için Svalbard'da saklanan tohumlarını kullanmıştır.
Tohumları Saklamak Neden Önemli?
Tarım ürünü çeşitliliği; tarım ürünleri, bunların yabani akrabaları ve yabani yenilebilir bitki türleri içindeki çeşitliliği kapsar. Bu çeşitlilik, binlerce yıllık tarımsal aktiviteler ve insan ile doğanın etkileşimi sonucunda ortaya çıkmıştır.
Tarım ürünü çeşitliliğinin korunması ve yönetimi küresel gıda üretiminin güvenliği açısından önemlidir. Fakat, tarım sektöründeki yapısal değişiklikler, istilacı türler, iklim değişikliği, geleneksel mahsullerin ve çeşitlerin değiştirilmesi, doğal afetler gibi faktörler tarım ürünü çeşitliliğini tehdit etmektedir. Bunlara ek olarak tarım uygulamalarında yaşanan değişiklikler ve teknolojik gelişmeler yüksek mahsul verimi sağlasa da biyoçeşitliliğin önemli ölçüde azalmasına neden olmuştur. Örneğin, Çin’de 1950'lerdeki pirinç çeşitlerinin günümüzde yalnızca %10'u kullanılmakta ve insanların besin enerji ihtiyaçlarının %95'i sadece 30 tarım ürününden karşılanmaktadır. Biyoçeşitliliğin azalması, gıda kaynaklarını hastalıklar ve kuraklık gibi tehditlere karşı daha hassas hale getirmektedir.
Saklanan tohumlar sayesinde bilim insanları, tarım ürünlerinin gelecekte giderek artan şiddette yüzleşeceği iklim krizine veya artan nüfusun ihtiyaçlarına adapte olmasını ve bir hastalığa karşı direnç geliştirmesini sağlamasını ummaktadır.
Tohumlar Ne Koşullarda Saklanıyor?
Tohumlar, Svalbard’a önceden bildirilen depo açılış tarihleri göz önünde bulundurularak genellikle hava taşımacılığıyla ile gönderiliyor. Güvenlik için tüm tohum kutuları taranıyor ve tohum dışında başka maddelerin depoya girişi önleniyor.
Deponun raflarındaki kutuların içinde üç katmanlı alüminyum paketlerde saklanan tohumların muhafazası için ideal sıcaklık -18ºC olmalıdır. Depo içindeki düşük sıcaklık ve nem seviyeleri, düşük metabolik aktiviteye neden olarak, tohumların uzun yıllar boyunca canlı kalmasını sağlıyor.
Svalbard Tohum Deposu'nu Bekleyen Tehlikeler Neler?
Her ne kadar tohumların saklanması için en güvenli bölgelerden biri olsa da geçmiş yıllarda bölgede kaydedilmiş yoğun yağış ve normalin üstündeki sıcaklıklar buzun erimesine sebep olmuştur. Bu ekstrem hava koşulları nedeniyle binadaki tünelin içine kadar giren su, neyse ki daha da içerilere ulaşamadan donmuştur. Depo yöneticileri, 100 metre uzunluğundaki tüneli su geçirmez hale getirmek ve eriyen suyu ve yağmuru uzaklaştırmak için hendekler kazmak gibi önlemler almaktadır.
Yaklaşık 13.000 yıllık tarım tarihine ait tohum örneklerini barındıran Svalbard Tohum Deposu, tohumlar için bir çeşit "Nuh'un Gemisi" olarak düşünülebilir. Depo, gelecekte ürün çeşitliliğimizi korumak ve gıda yönetimini sağlamak için çok önemli bir görev üstlenmektedir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 24
- 7
- 6
- 6
- 4
- 3
- 2
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- The Crop Trust. Svalbard Global Seed Vault. (11 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 11 Nisan 2021. Alındığı Yer: The Crop Trust | Arşiv Bağlantısı
- Svalbard Global Seed Vault. Safeguarding Seeds For The Future. (11 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 11 Nisan 2021. Alındığı Yer: Svalbard Global Seed Vault | Arşiv Bağlantısı
- J. Duggan. Inside The ‘Doomsday’ Vault. (11 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 11 Nisan 2021. Alındığı Yer: TIME Magazine | Arşiv Bağlantısı
- J. Wendle. ‘Doomsday Vault’ Protects Earth’s Food Supply—Here’s How. (20 Mart 2018). Alındığı Tarih: 11 Nisan 2021. Alındığı Yer: National Geographic | Arşiv Bağlantısı
- Atlas Obscura. Svalbard Seed Bank. (11 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 11 Nisan 2021. Alındığı Yer: Atlas Obscura | Arşiv Bağlantısı
- C. Moss. The North Pole's Doomsday Seed Vault. (17 Mart 2020). Alındığı Tarih: 11 Nisan 2021. Alındığı Yer: Atlas of the Future | Arşiv Bağlantısı
- D. Carrington. Arctic Stronghold Of World’s Seeds Flooded After Permafrost Melts. (19 Mart 2017). Alındığı Tarih: 11 Nisan 2021. Alındığı Yer: The Guardian | Arşiv Bağlantısı
- A. Asdal, et al. (2018). The Svalbard Global Seed Vault: 10 Years-1 Million Samples. Biopreserv Biobank, sf: 391-392. | Arşiv Bağlantısı
- Svalbard Global Seed Vault. Welcome To Svalbard Global Seed Vault’s Seed Portal. (11 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 11 Nisan 2021. Alındığı Yer: Svalbard Global Seed Vault | Arşiv Bağlantısı
- FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). Staple Foods: What Do People Eat?. (11 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 11 Nisan 2021. Alındığı Yer: FAO | Arşiv Bağlantısı
- J. Engels, et al. (2014). Management Of Crop Diversity: Key Practices For Drr Implementers. ISBN: 978-92-5-108331-4.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2024 15:54:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10352
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.