Uyku dış uyaranlara karşı uyarılma eşiğinin yükseldiği fizyolojik bir haldir. Koma ve benzeri diğer durumlardan farklı olarak hızlı geri dönüş özelliği taşır.
Uyku aşamaları EEG ile saptanır. Buna göre;
REM: Düşük voltaj alfa-beta dalgaları ile “sawtooth” patern içerir.
NREM
– Stage I: Düşük voltaj, vertex sharp dalgalar
– Stage II: K kompleks; İğcik (Spindle)
– Stage III: Yavaş dalgalar (%20 den fazla, %50 den az)
– Stage IV: Yavaş dalgalar (%50 den fazla)
Bazı önemli uyku parametreleri
Uyku Latensi: Uyku kaydına başladıktan sonra uykuya dalana dek geçen süre.
Uyku Başlangıcı: Stage I veya daha derin uykuda geçen ilk 3 ardışık epok.
REM Latensi: Uyku başlangıcından itibaren REM e ait ilk zamansal kesitin (epoch) belirdiği zamana dek geçen süre.
Uyku fizyolojisine dair bazı noktalar
Otonomik Sistem: NREM de parasempatetik tonus artar. Fazik REM sırasında sempatik tonus artar.
KVS: KB, KR, NREM sırasında azalır. REM sırasında aritmiler ortaya çıkar.
Pulmoner Sistem: SS azalır.
Termoregülasyon: NREM sırasında vücut soğur. REM sırasında ısınır.
Endokrin Değişiklikler: SWS sırasında GH ve prolaktin salınımı olur. TSH uyku ile inhibe olur. HPA da anormallikler ortaya çıkar.
Seks: REM sırasında penil ve klitoral ereksiyon olur.
Uyku ve uyanıklığın nörobiyolojisi
– Anatomi: Uyku ve uyanıklığın ana merkezi RAS tır.
– Uyku ve uyanıklığın biyokimyası:
NE (norepinefrin) ve LC (beyinde bir bölge olan locus ceurelus) da serotonin: Uyanıklıkta çok yüksektir. NREM sırasında düşüktür. REM sırasında hiç yoktur. 5HT (serotonin) uyku indüksiyonu rolünü oynar.
Ach (asetilkolin): REM sırasında ve uyanıklıkta çok yüksektir. REM indükleyicidir.
Histamin: Uyanıklıkta yüksektir. Uyku ile inhibe olur.
DA (dopamin): Uyanıklıkta artar.
Oreksin (hypocretin): Uyanıklıkta artar. Narkolepside azalır.[1]
Kaynaklar
- www.kemalarikan.com. Https://Www.kemalarikan.com/Uyku-Nedir.html. Alındığı Yer: www.kemalarikan.com | Arşiv Bağlantısı
