Özgürlüğümüzün sınırı nerede biter?

Özgürlük, bireyin kendi iradesiyle hareket edebilmesi anlamına gelir. Ancak hiçbir özgürlük sınırsız değildir. İnsanlar topluluk hâlinde yaşadığı için bireysel özgürlüğün sınırı, başkalarının haklarına ve toplumsal düzene zarar verdiği noktada başlar.

Toplumda huzurun korunması için bireysel haklarla toplumsal sorumluluklar arasında bir denge kurulmalıdır. Örneğin, düşünce özgürlüğü temel bir haktır, ancak bu özgürlüğü nefret söylemi veya iftira atmak için kullanmak, başkalarına zarar verebilir. Benzer şekilde, kişisel alan özgürlüğü herkes için geçerlidir, ancak bir başkasının mahremiyetine izinsiz girmek bu sınırları ihlal eder.

Bu konuda Fransız filozof Jean-Jacques Rousseau’nun şu sözü oldukça anlamlıdır: "İnsan özgür doğar, ama her yerde zincire vurulmuştur." Rousseau, bireyin özgürlük arayışında olduğunu ancak toplum içinde yaşamanın getirdiği kurallar nedeniyle sınırlamalarla karşılaştığını ifade eder. Bu da gösteriyor ki özgürlük, yalnızca bireyin kendi istekleriyle değil, içinde bulunduğu toplumun dinamikleriyle şekillenir.

Hukuk, özgürlüğün sınırlarını belirleyen en önemli araçlardan biridir. Yasalar, bireylerin haklarını korurken aynı zamanda toplumun genel refahını sağlamayı amaçlar. Ancak yasaların ötesinde, etik ve vicdani sorumluluklar da özgürlüklerin sınırlarını çizer. Bir eylem yasal olabilir, fakat etik açıdan kabul edilemez olabilir.

Sonuç olarak, özgürlük bireyin en değerli haklarından biridir, ancak sınırsız değildir. Başkalarının hakları, toplumsal düzen ve etik kurallar, özgürlüğümüzün sınırlarını belirleyen temel unsurlardır. Gerçek özgürlük, bireyin yalnızca kendi haklarını değil, başkalarının haklarını da gözeterek hareket etmesiyle mümkündür.

Çoğu insanın kafasında beliren kavram olarak özgürlük, böyle bir şey yok. Hayat köşeli geometrik şekiller benzeyen kemikleşmiş kurallara tabi değildir. Birçok şeyi içinde sonsuz olasılık olan torbadan çeker ve gerçekleştirir. Sorunuza cevap vermek gerekirse özgürlük başladığı yerde biter çünkü kimse arındırılmış bir duruma erişemez ve bu imkansızlık da bize çok güzel bir sözü hatırlatır “İnsan arzu ettiği gibi davranabilir, ancak arzu ettiği gibi arzu edemez.” bunun detaylarına girmek için bolca schopenhauer okumanız gerekebilir veya daha fazlası (söz ona ait).

Özgürlüğün tanımı kişiden kişiye göre değişiyor olsada sınırıni sosyal normlar belirler yani yaşadığınız ülkedeki hukuk kuralları kastedilmektedir. Mesela hayvanlardan örnek verirsek kurban bayramında ibadet amaçlı inek kestiğiniz zaman turkiyede kimse birsey demezken yani karışmazken eğer bu davranışı hindistanda gerceklestirirseniz omur boyu hapis cezasina carptirilsiniz. Çünkü bir ulkedeki genel inanç ineği feda etmenin kutsal oldugunu kabul etmişken diger ülkede yaşatılması yani korunmasi kutsal olarak kabul edilmiştir. Ve buda mevcut davranışın kısıtlanmasında yada ozgurlestirilmesinde etkin bir rol oynamaktadır. Aynı şekilde protesto hakkı ve madde kullanımı icin sordugun kurallardada bu mantık geçerlidir. Kisacasi yaşadığın bolgenin resmi kaynaklarina bakman gereklidir,

Nazım'ın dizeleriyle "özgürlüğün" tanımını yapmak daha doğru olacak sanki...

"Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine"

Nazım neden bir ağaç, orman metaforu kullanmak gereğinde bulunmuş ki ? Başka bir şeyle tasvirlenemez miydi bu durum? Aslında özgürlüğe gösterge olabilecek en güzel metaforu kullanmıştır Nazım. Zira bir orman yangını düşünün önce bir ağaç, sonra o ağaçtan ötekine derken koca orman mahşer yerine dönüyor değil mi? Aslında "bireyciliğine" alıştırıldığımız şu toplum düzeninde aslında yanımızdaki yöremizdeki insanlarla ne de çok dirsek teması halindeyiz.

Bunu deşmesine deşerim ama anlatının yeri burası değil. Konumuz başka alemde. Zamanında bir öğretmenimin dediği gibi "Benim özgürlüğümün başladığı yerde, bizim özgürlüğümüz biter". Güzel bir özetlemedir aslında diyeceklerime. Özgürlük sonradan edinilen bir kazanımdır. Peşinen sunulan bir hak değildir. O yüzdendir ki üstünkörü yasalarla sınırlandığına inandığımız bir ütopya olması bir kenara dursun. Kişinin öz denetimine tabii bir durumdur özgürlük.^[1]