Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Ufuk Gezgin
Ufuk Gezgin
26K UP
Üye 6 Ağustos 1 Cevap
4

Lizozom ve Midede bulunan sindirim enzimlerinden dolayı bu yapılar neden kendilerini sindiremez?

202 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Sena Küçükkıvanç
Sağlık sektöründe editörüm 6 Ağustos

Lizozomlar ve mide içlerinde barındırdıkları güçlü sindirim enzimleri nedeniyle hücresel ve fizyolojik biyolojinin en çarpıcı örneklerindendir. Ancak bu yapılar neden kendi kendilerini sindirmez? Aslında bu sorunun yanıtı doğanın kendini koruma ve denge stratejileri arasında saklıdır.

Lizozomlam zarla çevrili organeller olup içlerinde çeşitli biomolekülleri parçalayabilen hidrolitik enzimler barındırır. Bu organellerin kendilerini sindirmemesinin temel sebebi zarlarının özel yapısıdır:

Lizozom zarı asidik içeriğe dayanıklı lipit çift tabakalı bir yapıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Glikozilasyon zar proteinlerinin üzerine eklenen karbonhidrat molekülleri sayesinde enzimlerin zarla etkileşimini engeller.

Lizozomların asidik iç ortamı (pH 4.5-5.0) enzimlerin sadece bu ortamda aktif olmasını sağlar. Bu potansiyel bir sızıntıda bile sitoplazmada (pH 7.2) enzimlerin etkinliğini azaltır.[1][2]

Bu koruyucu özellikler lizozomların kendilerini ve çevre hücreleri potansiyel tehlikelerden korumasını sağlar. Peki mide nasıl korunur? Mide sindirim için hayati öneme sahip hidroklorik asit (HCl) ve pepsin gibi enzimler içerir; ancak mide duvarı bu sert kimyasallardan nasıl etkilenmez?

Mide duvarının korunmasında rol oynayan faktörler şu şekilde sıralanabilir:

Tüm Reklamları Kapat

Mukus tabakası, asit ve enzimlerle doğrudan teması engelleyerek mide duvarını korur.[3]

Bikarbonat iyonları asidi nötralize eder.

Sıkı bağlantılar ve hücre yenilenmesi mide epitelini sürekli yenileyerek asit ve enzimlere maruz kalan hücrelerin hızla değiştirilmesini sağlar.

Bu mekanizmalar, midede bir yandan işlevini yerine getirirken diğer yandan kendisini muhafaza etme becerisine sahiptir. Doğada her canlı kendini koruma güdüsüyle donatılmıştır ancak lizozomlar ve mide gibi yapılar bu korumayı nasıl bu kadar mükemmel yerine getirir?

Örneğin lizozomlar bir kale gibi düşünülebilir; surları, kapıları ve koruma kuleleriyle donatılmış, içeriye düşmanların girmesine izin vermeyen bir yapı sunar. Mide ise bir orman yangınına dayanıklı ağaçların kabukları gibi içten gelen tehlikelere karşı kendini koruyacak şekilde evrimleşmiştir.

Ancak mükemmellik her zaman garanti değildir. Lizozomlar ve mide aslında mükemmel koruma sistemleri olarak görülebilir fakat bu sistemlerin mükemmel olmadığını, aksine kusurlu ve hatta tehlikeli olabileceğini unutmamak gerekir. Lizozomlardaki en ufak bir hasar hücrenin kendi kendini yok etmesine yol açabilir.[4] Mide ise sürekli olarak asit ve enzim saldırısına maruz kaldığı için kanser gibi ölümcül hastalıklara zemin hazırlayabilir.[5]

Evet, bazı gerçekler rahatsız edici olabilir ancak doğru olan bu. Hayatın kendisi kusurlu, tehlikeli ve acımasız. Vücudumuzun her an bizi öldürmeye çalıştığı gerçeğini kabullenmek zorundayız. Bu bizim zayıflığımız değil, doğanın acımasız gerçekliği.

Kaynaklar

  1. Sciencing. Lysosome: Definition, Structure & Function. Alındığı Tarih: 6 Ağustos 2024. Alındığı Yer: Sciencing | Arşiv Bağlantısı
  2. Z. Zhang, et al. (2021). Role Of Lysosomes In Physiological Activities, Diseases, And Therapy. Journal of Hematology & Oncology, sf: 1-39. doi: 10.1186/s13045-021-01087-1. | Arşiv Bağlantısı
  3. lumenlearning. The Stomach | Anatomy And Physiology Ii. Alındığı Tarih: 6 Ağustos 2024. Alındığı Yer: lumenlearning | Arşiv Bağlantısı
  4. K. K. Mahapatra, et al. (2021). The Lysosome As An Imperative Regulator Of Autophagy And Cell Death. Cellular and Molecular Life Sciences, sf: 7435-7449. doi: 10.1007/s00018-021-03988-3. | Arşiv Bağlantısı
  5. Cancer Gov. Helicobacter Pylori (H. Pylori) And Cancer. (12 Nisan 2023). Alındığı Tarih: 6 Ağustos 2024. Alındığı Yer: Cancer Gov | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
4
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
2
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close