Kural veya yasa iş yapar mı? Doğa yasalarına uymak için bir bilinç gerekir mi?

Sorunuzda, konuya karşı tutturulmuş bir yaklaşım ve algılama farklılığı var.

Doğada, "Uygulamak" diye bir şey yok. Bir talimatnamenin, bir denklemin, bir şartnamenin fiiliyata geçirilmesi gibi "uygulamak" doğada söz konusu değildir. Atomlar hiç bir şeyi uygulamazlar. Çünkü atomlar da doğa yasaları kapsamında yapılardır. Enerjinin korunumu bir doğa yasası ise atomlar da bunun etkisinde ve kapsamındadırlar zaten. Burada bir uygulayan, bir uygulanan, bir hiyerarşi, bir iş bölümü vs. yok. Evrendeki hiç bir yapının ya da sistemin, doğa yasalarının dışında yer aldığını iddia edemeyiz. Evrende bulunan hiç bir şey doğa yasalarından muaf değildir ki onu uygulasın.

Ve sorunuzdaki "neden" sorusu zaten bir anlam barındırıyor gibi görünmüyor. Çünkü ortada bir amaç, bir niyet, bir hedef yok. Şu şu nedenle doğa yasaları uygulanıyor diyebilmemiz için bunların var olduğundan emin olmamız gerekir ama değiliz. Doğa yasaları, belirli bir bilinçten, bilinç sisteminden belirli amaçlar gözetilerek ortaya çıkmış dinamikler değil ya da bu yönde bir bulgu yok. Ve ayrıca doğa yasalarının ulaştığı bir sonuç ya da ulaşılmış bir aşama ya da sonuç da görünmüyor.

Bakış açınız, bilimsel temeller ile uyumlu ve tutarlı değil. O nedenle sorunuza net biçimde cevap verebilmek pek olanaklı görünmüyor. Benim anladığım bu. Yanlış anladıysam farklı bir soru ile cevap arayabilirsiniz.

Burada fiili icra eden özne yi merkeze alarak bir tasarımcıya ulaşma çabasını görüyoruz.

Yaprağı düşürenin yerçekimi olduğu ön kabulü, cümleyi yazanın da Türkçe kuralları olmasını gerektirir düz mantığı üzerinden. Yani yaprağı düşüren yerçekimi değil, tasarımcıdır bu düz mantık-yargı ya göre. Oysa bir kişinin teorik olarak yaprağı tasarımcının düşürdüğünü kabul etmesi için yerçekimini aradan çıkarması mantıksızdır. Tasarımcıyı kabul eden zihniyete göre de yerçekimi vardır ve tasarımcının ürettiği bir mekanizmadır. Günümüz tasarımcı savunucularının (inançlı demiyorum bunlar düşüncelerini yanlış çürük önermelerle afişe eden grup) tasarımcıya ait doğa kanunlarını görmezden gelip aradan çıkararak tasarımcıyı yüceltme (!) çabası, ters tepiyor. Tasarımcının böyle basit yöntemlere ihtiyacı yok bile belki de ne dersiniz.

Gerçek anlamda varoluş yorumu üzerine konuşan bir bireyin soruda verilen iki önerme üzerinden bir sonuç üreterek onunla ikna olması için çocuk olması ya da mental bir sorunu olması gerekir.

Bir kere ilk önce, açıklama kısmındaki kuşlarla ilgili argümanınıza açıklık getirelim: Kuşların bilinçleri var.

Cansız ve bilinçsiz varlıkların belirli şekillerde bir araya geldiklerinde canlılığı ve bilinci gerçekleştirebilmelerini anlamlandıramıyor olmamız, bence canlılık ve bilincin "olağanüstü" durumlar olduğunu varsaymamızdan kaynaklanıyor. "Olağanüstü" kelimesi çok ilginç bir kelimedir; olağan olanın, olabilecek olanın üstünde. Olan bir şeyi olağan olanın üstü olarak sınıflandırmak, çelişkisi sebebiyle konuyu içinden çıkılmaz bir hale sokuyor.

"Kuralları takip etmek için bilinç gerekmiyor mu?" demişsiniz. Tabii ki hayır. Bunun ispatı, fizik yasalarının kendi doğalarının o şekilde olması yüzünden zaten o özelliğe sahip bilinci olmadığını bildiğimiz varlıkların belirli paternler içinde hareket edebilmesidir. Buna inanamıyoruz çünkü geri kalan her şeyin kendi bildiğimiz perspektif üzerinden hareket etmek zorunda olduğunu varsayıyoruz. Halbuki gördüğünüz üzere öyle değil.

Parçaların, bir araya geldiklerinde, kendilerinde olmayan bir özelliğe sebep olabilmelerinin çok ilginç bir tarafının olduğunu hiç sanmıyorum. Bu, doğada her an her saniye gerçekleşiyor; "canlılık" ve "bilinç" de maddenin oluşturabildiği sayısız formdan sadece ikisi.

"Fizik yasaları neden oldukları gibidir?" sorusunun henüz bir cevabı yok ve bu bilinmezlik her şeyi kapsadığı için bilinçsiz varlıkların bilince sebep olması maddenin bir gezegen oluşturabilmesinden daha ilginç olamaz.