Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Anonim
Anonim Üye 14 Şubat 2024 3 Cevap
6

Kara deliklerin çevresinde gezegenler var olabilir mi?

Anladığım kadarıyla kara deliğin çekim kuvveti o kadar yoğun ki hiçbir şey, hatta ışık bile ondan kaçamaz. Fakat Interstellar filminde olduğu gibi Gargantua gibi devasa bir kara delik yörüngesinde gezegenler var olabilir mi? Gezegenler var olursa bunlar kara deliğin içerisine çekilmez mi? Gezegenler var olursa müthiş bi radyasyon etkisinde mi kalır
689 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
Sadık Berk Evren
Amatör Astronom 14 Şubat 2024

Kara delik denilince çoğumuzun aklında devasa kozmik süpürgeler, her şeyi içine çekip yutan canavarlar gelebilir. Ancak kara delikler de temelde diğer tüm gök cisimleri gibi birer kütleden ibaretler. Yaygın inanışın aksine Güneş'in yerini aniden kendisiyle aynı kütlede olan bir kara delik alsaydı tüm Güneş Sistemi, sanki hiçbir şey değişmemiş gibi yoluna devam ederdi. Çünkü kütle aynı, kütle çekimi aynı, yörünge mekanikleri aynı. Dolayısıyla kara deliklerin yörüngelerinde bir gezegen veya yıldız bulundurmaması için herhangi bir sebep yok.

Samanyolu Galaksisi'nin merkezindeki süper kütleli kara delik Sagittarius A* ve yörüngesindeki bir yıldızın illüstrasyonu.
Samanyolu Galaksisi'nin merkezindeki süper kütleli kara delik Sagittarius A* ve yörüngesindeki bir yıldızın illüstrasyonu.
ESO

Bu konuda "Kara deliklerin çevresinde yaşanabilir bir gezegen olabilir mi?" gibi enteresan çalışmalar da mevcut. Daha ayrıntılı bilgi için şu yazıyı okuyabilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

6
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
İlhan Taşlı
Uzay Bilimleri Takipçisi 14 Şubat 2024

Okuduğum pek çok yazıda; gök bilimciler karadelik yörüngesinde teorik olarak gezegen olabileceğini ve bu gezegenler üzerinde yaşam ihtimalinin neredeyse imkansıza yakın olduğu görüşü hakim olsa da konunun tartışmalı olabileceğini savunalar da var.

Karadeliklerin etrafında tıpkı yıldızların yörüngesinde dolanan gezegenler gibi karasal veya gaz devi olan bir gezegen yörüngeye oturabilir. Neticede diğer nesneler gibi onların da kütle çekimleri var ve Newton fiziği veya Genel Görelilik buralarda farklı işlemiyor.

Teorik olarak mümkün olsa da oldukça sıra dışı bir durum olduğunu düşünüyorum. Sebeplerine gelince: Gezegenlerin ilk oluşum aşamalarını düşündüğümüzde genelde süpernova patlamalarının yarattığı kalıntılardan oluşan oluşum diskleri süreci var. Gezegenleri oluşturan bu oluşum disklerinin çapı gezegeni oluşturan malzemenin büyüklüğüne göre değişse de en azından yüzbinlerce kilometre çapında oluyor. Karadelik, oluşum diskinin kendine yakın olan tarafındaki malzemeye uyguladığı çekim kuvveti ile uzaktaki malzemeye uyguladığı çekim kuvveti arasında aşırı bir fark oluşturur (her iki bölge arasında uzay zaman eğriliği çok fazladır) ve diskin oluşmasına izin vermez (yıldız sistemlerinde yıldızın hacmi çok büyük olduğu için aynı etki gerçekleşmez). Disk oluşamadığı için karadelik etrafında gezegen oluşabilmesi neredeyse imkansızdır.

Tüm Reklamları Kapat

Diğer bir ihtimal, zaten var olan ve sisteminden bir şekilde kaçmış serseri bir gezegenin karadeliğin çekim kuvvetine kapılması. Bu ihtimalde de bir sıkıntı var; gezegen çekim kuvvetine kapılsa da yörüngesi aşırı eliptik olmak zorundadır. Karadelikler doğası gereği cismin eliptik yörünge dengesini uzun süre korumasına izin vermez (çok yakın ve uzak geçişler arasında aşırı uzay zaman eğriliği farkı vardır). Gezegen ivmelenerek ya uzaya kaçacaktır ya da karadeliğe çekilecektir.

Sonuç olarak; karadelikler etrafında teorik olarak gezegenler olabilir. Kararlı ve nerdeyse tam dairesel bir yörüngede olmaları mümkün fakat, ihtimaller aşırı düşük görünüyor.

4
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Mikail Güzel
"Sosyoloğum, uzay bilimine ve karadeliklere ilgim var" 15 Şubat 2024

Kara deliklerin çevresinde gezegenlerin var olması teorik olarak mümkündür. Ancak, bu durum oldukça nadir ve karmaşık bir senaryo gerektirir. Kara deliklerin çekim kuvveti o kadar güçlüdür ki, yakınlarında bulunan maddeyi emer ve yok eder. Bu nedenle, bir gezegenin kara delik çevresinde var olabilmesi için belirli koşulların sağlanması gerekir.

Bir gezegenin kara delik çevresinde var olabilmesi için, kara deliğin çekim kuvvetine karşı koyabilecek bir denge durumu oluşması gerekmektedir. Bu denge durumu, gezegenin yörüngesinin karadelik çekimine karşı dayanıklı olmasıyla sağlanabilir. Örneğin, gezegenin yörüngesi, karadelikten yeterince uzakta ve yeterince hızlı bir şekilde dönüyorsa, çekim kuvvetine karşı denge sağlanabilir ve gezegen varlığını sürdürebilir.

Ancak, bu tür bir denge durumu oldukça hassas bir şekilde ayarlanmalıdır. Kara deliklerin çekim kuvveti o kadar güçlüdür ki, gezegenin yörüngesi istikrarsız hale gelebilir ve gezegen çekim kuvveti tarafından yutulabilir. Ayrıca, kara deliklerin yüksek radyasyon ve enerji salınımı da gezegenlerin var olma şansını azaltır.[1]

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

  1. xNedir. Karadelik Nedir, Oluşumu Ve Türleri. (28 Ocak 2024). Alındığı Tarih: 15 Şubat 2024. Alındığı Yer: xnedir | Arşiv Bağlantısı
4
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close