Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
3

Işık hızında zaman duruyorsa, fotonlar nasıl hareket edebiliyor?

Klasik mekanikte hız, birim zamanda değişen konum demek. Görelilikte ne değişiyor ki zaman akmıyor olmasına rağmen hareket mümkün oluyor? Bizim için aktığından ötürü mü hareket görüyoruz? Foton hareket deneyimlemiyor mu?
299 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Hasan Dağtekin
Sosyal Bilimler Uzmanı

Fotonların hareket etmesi durumu tamamen gözlemci tarafından algılanan bir durumdur. Bu gözlemcilerden biri de biziz. Bize göre bir ışık fotonunun güneşten ayrılıp dünyaya gelmesi 8 dakika civarında bir zaman alıyor. Fotonun kendisi içinse, güneşte bulunduğu an ile dünyada bulunduğu an aslında aynı andır.

1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Esat Kudret
Esat Kudret
214K UP
Akıl yürütmeyi öğrenmeye çalışan bir öğretmenim.

Evrende "Mutlak Hareketsizlik" yoktur!

Hareket halindeki bir trenin ( evrenin) içindeki hiç bir şey o trenin (evrenin) dışına çıkmadığı sürece, içinde bulunduğu trenden (evrenden) ve trenin (evrenin) içinde daha hızlı hareket edemez. Foton bile...

Evren maddi temellidir. Maddenin olduğu yerde hareket kaçınılmaz. Bu nedenle evrende mutlak hareketsizlik diye bir şey yoktur.

Tüm Reklamları Kapat

Evren, içindekiler ile evrendir ve içerdiklerinin kendisidir. Dolayısı ile hareketin geçtiği arenanın adı uzaydır ve hareket maddi temelli olduğu için zaman da maddeye tabi olduğundan bunlar birlikte ifade edilir. Uzay-zaman dokusu şeklinde.

İşte bu dokunun arenasındaki hareket bir bütün olarak ve evrenin tamamı için (evren içerdiklerinin kendisidir) maksimum hızda hareket etmektedir. Yani ışık hızında ve bir yönlü olarak. Zaman için hep ileri, uzay ve madde için hep düzensizliğe doğru.

Yani aslında her şey ışık hızında hareket halindedir. Ancak kimi foton gibi başına buyruk (aslında değil; elektrik ile manyetik alanın elbirliği treni ile) kimi ise değişik trenler kullanarak (Dünya, güneş sistemi, galaksiler ve evrenin geneline değin farklı büyüklükte ve hızda iç içe trenler) hareket etmektedir.

Işık hızında da zaman durmaz. Hatırlarsak evrende mutlak hareketsizlik yoktur. Işık hızında zamanın durmuş gibi görünmesinin sebebi zaman ile ışığın aynı hızda ve ileriye doğru akmasıdır. Tıpkı hızları aynı yönde eşitlenen iki trenin birbirine göre duruyor görünmesi gibi. Yahut aynı hızda ve bir yöne giden trenin içerdikleri ile aynı hızda hareket edişi gibi. Yani görelilikten zaman da foton da muaf değildir.

Tüm Reklamları Kapat

Ya da daha farklı bir ifade ile görelilikte değişen bir durum yok. Bildiğini okumaya devam ediyor. Ben evrensel bir yasayım ve (evrene içkin her şeyi kastederek) tek bir patronum var, evrenin kendisi diyor.

Fakat buna rağmen kafama bir soru takılıyor: Evrene içkin mutlak hareketsizlik olmamasına rağmen, ışık hızında zamanın göreli durmasına bağlı olarak bu hız maddenin temel yapı taşlarına (atoma) nasıl fiziksel bir etkide bulunuyor ki; canlılar için yaşlanma, cansız varlıklar için aşınma, eskime, yıpranma, dağılma , atom için bozunma vb.(entropi) durabiliyor.

Mantıksal olarak onun da göreli olması daha akla yatkın olanı gibi geliyor. Aksi durumda birinden vazgeçmemiz gerekiyor. Ya evrende mutlak hareketsizlik yoktur fikrinden ya da entropi fikrinden.

Kütlenin zamanı eğip bükmesi ve buna ve hıza bağlı zaman genişlemesi açıklamaları; kuvvetle muhtemel benden kaynaklı olarak, bana bu konuda yeteri kadar açıklayıcı gelmiyor.

Kimi açıklamalar maddenin hareketinin uzay düzleminde gerçekleştiği ve maddenin hızı zamanın hızına (aynı zamanda ışık hızına da) ne denli yakın olursa o kadar az eskiyeceğine, yaşlanacağına vb. vurgu yapıyor. Yani zaman ile arasındaki mesafeyi kapattığı oranda daha az yaşlanılacağına ya da yaşlanma hızının uzaydaki maddenin hareketinin salt zaman düzlemindeki hareketten ne denli geri kalındığına bağlı olarak yaşlanmanın hızlanacağına.

Burada da kafamı karıştıran iki nokta var.

İlki, zamanın dolayısı ile ışığın hızına eşit bir hızda uzay düzleminde bir hareketin yaşlanmayı durdurmasının ancak hareketin durmasına bağlı olarak gerçekleşebileceği, yani sıfır enerji sarfiyatını gerektirdiği. Bunun da hem mutlak hareketsizlik ilkesine hem de entropinin kaçınılmazlığına ve istediğimiz kadar dışarıdan enerji transferinde bulunalım, asgari seviyede de olsa devam edeceğine ters bir duruma tekabül ediyor.

İkincisi: Uzay ve zamanı sanki farklı ve birbirinden bağımsız dokularmış gibi ayrıştırıyor. Oysa bildiğim kadarı ile uzay-zaman dokusu iç içe geçmiş bir kumaşın hammaddesi ve rengi gibidir. Ayrı ele alınamaz.

Soru platformunda bu kadar uzun soru sorma imkanı olmadığı için ayrıca soru içeren bir cevap kendiliğinden oluştu. Hoş göreceğinizi umarım. Sevgiyle…

1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close