Besin gruplarından yağların hepsi aynı kefeye konulamaz. Bu nedenle iyi yağlar, trans yağlar, doymuş doymamış yağlar gibi gruplar ifade edilmekte.
Biyolojik olarak faydalanımı olan yağlar, iyi yağlardır. Bu yağlar, moleküler yapısı bozulmamış, rafine edilmemiş, yüksek ısıya maruz bırakılmamış yağlardır. Bunlar görevlerini yerine getirebilecek nitelikli yağlardır. Enerji üretiminde en yüksek ATP miktarı, en az metabolik çöp ile SADECE yağlardan sağlanır. (En çok metabolik atık ve en az enerji basit karbonhidrat ve rafine şekerlerden çıkar) Özellikle de zeytin, avokado, KAVRULMAMIŞ kuruyemişler gibi yağı canlı bir yapıda tutan kaynaklar en nitelikli iyi yağlardır. Soğuk pres zeytinyağı (ki zeytinin kendisi daha da iyidir), hindistancevizi yağı, tereyağı, kavrulmamış kuruyemişler, keten tohumu yağı gibi kaynaklar müdahale edilmeyen halleriyle biyolojik görevlerini yerine getirebilecek iyi yağ kaynaklarıdır. (Sadece bunlar değil tabii ki, sadece örnekler.) Yağ tüketiminde dikkat edilmesi gereken ise, yanında basit karbonhidrat ya da rafine şeker gibi ucuz kalitesiz ürün gruplarının alınmamasıdır. Çünkü evrimsel olarak basit şekerler, diğer tüm besin gruplarına göre 20 kat hızlı enerjiye dönüşmektedir. Yani mağarada yaşayan ve şekere ulaşımı çok zor olan bir homosapiensin yaşamda kalması için oldukça iyi bir özellik iken, günümüzde iyi yağ yiyen biri için yağın bütün iyiliğinin yok olması demek oluyor. Vücut olası bir tehlikeye karşı, hızlı enerji kaynaklarını öncüllüyor. Bu nedenle tereyağ ile reçel, bal, şekerli çay, ekmek gibi ürün gruplarının alımı, uzun vadede (yaşa göre değişir) riskleri kendimize çekmek olacaktır. İyi yağları yanında niteliksiz ürün grubu olmaksızın almak gerekir. Bunun yanında yemeklik yağ olarak bildiğimiz ayçiçek yağları, yüksek derecelerde ısıya maruz bırakılırlar. Bu ısı, o değerli yağın olabilecek en kötü hale gelmesine neden olur. Teknik olarak hala yağ dır. Ancak artık görevini yapamayacak hale gelmiş bir yağdır. İnsanlık olarak kendi kendimizi yok etmeye çalışıyor gibiyiz. Kendimiz yemek yaparken yağın çok kızmamasına dikkat etmek zorundayız. Özellikle kızartmalarda zamandan kazanmak için ısının yükseltilmesi, yağın iyi olan özelliklerini tersine çevirmekte. (Soğuk sıkım zeytinyağı da olsa)
Kaynaklar
- MICHAEL G. BEMBEN, BENJAMIN H. MASSEY, DEBRA A. BEMBEN, RICHARD A. BOILEAU, JAMES E. MISNER. Age-Related Variability In Body Composition Methods For Assessment Of Percent Fat And Fat-Free Mass In Men Aged 20–74 Years. (16 Eylül 2021). Alındığı Tarih: 16 Eylül 2021. Alındığı Yer: academic.oup.com | Arşiv Bağlantısı