Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Cenan
Üye
1

Gözlerin varlığından yola çıkarak ulaşılan ortak ata var mı?

Ne zamana tarihleniyor?
802 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
İhsan Doğu
İhsan Doğu
39K UP
Öğrenci

Gözlerin oluşumunun, farklı taksonlarda farklı kökenleri olduğundan dolayı günümüzde gözlere sahip farklı taksonlardaki canlıların gözlerinin kökenleri farklıdır, ancak gözlerin oluşumundan daha önce oluşan, ışığı algılayan yapıların kökenlerinde, mevcut olan bütün hayvanlardaki gözlerin ortak kökeni bulunabilir.

Hayvanlarda ışığın algılanmasının evrimi

Tüm Reklamları Kapat

Hayvanlarda görmenin temeli olan ışığı algılamayı sağlayan organlarda bulunan ortak yapı olan “opsin” ilk olarak Eumetazoa’larda (755-711 milyon yıl önce) bulunan melatonin ve opsin genlerinin atasal geninin duplikasyonundan köken almıştır. 711 milyon yıl öce ile 700 milyon yıl önce arası kök Neuralia (Cnidaria, Bilateria ve Ctenophora’dan oluşan klad) taksonunda şimdi mevcut olan opsin proteinleri paralelindeki yapılar oluşmaya başlamıştır. (R. Feuda et al.) G proteinine bağlı reseptör (GPCR) süper ailesine ait yedi transmembran proteinleri olan opsin proteinleri Neuralian’ların ayrışmasından sonra çeşitlenmiştir.

Bilateria’larda opsin, rabdomerik (r), siliyer (c) ve Go/RGR (go-coupled plus retinochrome, retinal G protein-coupled receptor) olarak üç sınıfa ayrılmıştır. (R. Feuda et al.)

Tüm Reklamları Kapat

Omurgasızlarda, eklembacaklılardan yumuşakçalara kadar en yaygun olarak bulunan fotoreseptörler rabdomeriktir ve omurgalıların siliyer fotoreseptörlerinde bulundurdukları c-opsin fotopigmentiyle yakından ilişkili yapıya sahiplerdir. (A. Morshedian)

Göz yapısının evrimi

Işığı algılayan fotoreseptörlerin küme oluşturmasıyla meydana gelen göz lekeleri (eyespots) 40’dan fazla kez konvergent olarak farklı hayvan gruplarında evrimleşmiştir. (M. Land) Bilateria’ların son ortak atası kısıtlı bir ışık algısına denk gelen göz lekelerine sahiptir. (R. Feuda et al.)

Gözlerin konumunu belirleyen gen olan Pax6 geni bütün hayvanlarda ortaktır. (M. Yoshida et al.)

Bilateria'larda Protochordate’larda 580-550 milyon yıl önce siliyer fotoreseptörler ve siliyer opsinler evrimleşmeye devam etmiştir. 550-530 milyon yıl önce diencephalon’un göz bölgesi alanı yana doğru genişleyerek göz vezikülleri oluşturmuştur. (S.Collin)

Gözleri olan en ilkel Metazoa canlıları omurgalıların c-opsin’i ile uzaktan ilintili yapısı olan opsinleri içeren fotoroseptörleri olan Cnidaria'lardır. (G. Fain)

Bilinen ilk göz 550-600 milyon yıl önce Kambriyen’den önce evrimleşen, eklembacaklılar şubesinden bir trilobit türü Olenellus fowleri’e aittir. (S. Collin)

Bugün bilinen göz tiplerinin çoğu, hızda ve zırhta artışla paralel olarak Kambriyen Dönemi'nde 530 milyon yıl önce oluşmuştur. (M. Land, D. Nilsson)

Sonuç olarak, gözlerin oluşumunun kökeni Neuralia'larda opsinlerin çeşitlenmesinin de dahil olduğu, fotoreseptör kümelenmelerin farklı kladlarda farklı olarak gelişme gösterip konvergent olarak benzer yapılar olan gözleri oluştuması sebebiyle gözlere sahip olan hayvanların tamamı için işlevsel olan gözlerin tek bir kökeni yoktur. İnsanların atalarından geriye doğru gidildiğinde varılan ilk gözlerin oluşumu Bilateria atalarında Kambriyen Dönemi’nde evrimleşmiştir.

388 görüntülenme

Kaynaklar

  1. R. Feuda, et al. (2012). Metazoan Opsin Evolution Reveals A Simple Route To Animal Vision. PNAS, sf: 6. doi: 10.1073/pnas.1204609109. | Arşiv Bağlantısı
  2. G. Fain, et al. (2010). Phototransduction And The Evolution Of Photoreceptors. NIH, sf: 23. doi: 10.1016%2Fj.cub.2009.12.006. | Arşiv Bağlantısı
  3. S. Collin, et al. (2008). Evolution Of The Vertebrate Eye: Opsins, Photoreceptors, Retina And Eye Cup. Nature, sf: 17. doi: 10.1038/nrn2283. | Arşiv Bağlantısı
  4. M. Land, et al. (2021). Animal Eyes. ISBN: 978–0–19–958114–6. Yayınevi: Oxford Academic. sf: 291.
  5. A. Morshedian, et al. (2016). The Evolution Of Rod Photoreceptors. The Royal Society Publishing, sf: 8. doi: 10.1098/rstb.2016.0074. | Arşiv Bağlantısı
  6. M. Yoshida, et al. (2014). Cephalopod Eye Evolution Was Modulated By The Acquisition Of Pax-6 Splicing Variants. Nature, sf: 6. doi: 10.1038%2Fsrep04256. | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
8
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Dünyada Yaşam Olduğu Ne Kadar Uzaktan Anlaşılıyor?
Dünyada Yaşam Olduğu Ne Kadar Uzaktan Anlaşılıyor?
Spiderman Gerçek Olabilir mi?
Spiderman Gerçek Olabilir mi?
"Kütle" Diye Bir Şey Gerçekten Var mı?
Tırnaklarınız Ne İşe Yarıyor?
Tırnaklarınız Ne İşe Yarıyor?
Çocuk Kral: Tutankhamun'un Laneti Gerçek Olabilir mi?
Çocuk Kral: Tutankhamun'un Laneti Gerçek Olabilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close