Evrim, biyoloji ağırlıklı çalışılan bir alan olsa da bir doğa yasası olduğu için sadece biyolojiyi ilgilendirmez. Evrimin tanımını ve doğal olarak da bu tanımın her bir basamağını karşılayan her şey evrimleşiyor demektir. Evrimin tanımını bir düşünün. Popülasyondaki kalıtsal özelliklerin nesiller geçtikçe değişmesi. Yani bir yerde birbirine benzeyen ama aynı olmayan birimler, o birimlerin bazı özelliklerinin tam da aynı olmayan bir biçimde kopyalanabilmesi yetiyor evrim için. Dolayısıyla evrim için: Popülasyon, Çeşitlilik, nesil geçişi özellikleri gerekir. Canlılık gerekmez. Detaylı bilgiyi buradan alabilirsiniz.
Nasıl ki biyolojik gelişimden kastedilen tekil bir bireyin ömrü içindeki değişimi ise tekil bir telefonun, uçağın robotun değişimi de gelişimdir, evrim değil.
Yani evrimin tanımı doğru şekilde anlaşılırsa evrim teriminin kullanımı da doğru olur. Evet, halk arasında "birisinin çok değişmesi"ne evrim diyorlar ve bu hatalı. Ama teknolojik evrim veya robotik evrim gibi sahalardan bahsediyorsak gerçekten evrimi kullanıyoruz. Bu sahalar, gelişim anlamından çok gerçekten evrime odaklanan sahalar.
Bilgisayarın evriminden bahsederken sadece 1 bilgisayarın üretim sürecinden bahsetmiyoruz, dikkatli olun. Sadece 1 bilgisayarın üretim ve parçalarını değiştirme sürecinden bahsetseydik bu gelişim olurdu.
Bilgisayar ya da bilgisayar benzeri aletler yapılmaya başlandığından itibaren sadece 1 tane üretilmedi. Bunlardan defalarca kez üretim yapıldı. Hepsi birbirinin aynısı da değildi. Popülasyon vardı. Yeni üreticiler, ihtiyaç ve isteklere göre bazı değişiklikler yapıyordu. Bu değişikliklerin bazı kısımları sonraki bilgisayarlarda da kendini tekrar ediyordu. Yani kalıtsallık ve nesil geçişi de vardı.
Hatta bilgisayar popülasyonunda her bir nesil geçtikçe bilgisayar üreticisinin ya da bilgisayar kullanıcılarının istek ve ihtiyaçlarına göre bazı tasarımlar tutuyor ve sonraki nesillerde daha çok görülüyor ya da başarısız bir ürün olup daha az kullanılıyor. Yani burada bir seçilim baskısı da var ve bu seçilim baskısı sayesinde tasarımlar nesiller geçtikçe çevreye daha uyumlu olacak şekilde evrimleşiyor. Teknolojinin evrimi ile ilgili daha fazla bilgiyi bu yazıdan alabilirsiniz.
Bu şekilde müzik aletlerinde bile evrimi görmek mümkün! Bu konuda Evrim Ağacının bu videosunu izlemeniz, biyolojik olmayan evrimsel süreçleri anlamanızı kolaylaştıracaktır.
Aynı şekilde, tarih biliminin evrimi, ekonominin, yönetimin/yönetişimin evriminde de gelen her yeni hükümet, devlet ya da insan nesilleri de bu şartları aynen sağlıyor.
Hatta mühendislikte doğrudan evrimsel biyoloji prensipleri kullanılarak oluşturulan evrimsel algoritmalar sayesinde robotlardan oluşan, canlı bile olmayan popülasyonlar, kodların kendini kopyalayıp nesil atlaması ama mutasyonlar gibi mekanizmalarla çeşitlilik kazandırılması gibi yöntemlerle işin içine seçilim baskısı da kattığınızda insanların akıl bile edemeyeceği işleri yapabiliyorlar.
En başta söylediğimizin üstünden tekrar geçebiliriz. Evrim, sadece biyolojiden ibaret olmayan diğer onlarca alanda da gerçekten işlediğini gördüğümüz bir doğa yasası.
