Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Lal Can
Üye
9

Evrenin yaşı 13.8 milyar yıl iken çapı nasıl 93 milyar ışık yılı olabiliyor?

2,392 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
10 Cevap

Çünkü Evren, hızlanarak genişleyen bir yapı ve 13.8 milyar yıl boyunca yol alan, yani "13.8 milyar ışık yılı" uzaktan gelen ışık, buraya gelene kadar 13.8 milyar ışık yılı mesafe kat etmedi, ondan çok daha fazla mesafe kat etti. Çünkü kat ettiği mesafe, durmadan esneyerek uzadı ve ışığın o uzayan mesafeyi de kat etmesi gerekti. Bunun miktarını hesaplayınca, Gözlenebilir Evren'in çapı (Evren'in kendisinin değil!) 93 milyar ışık yılına karşılık geliyor. Kaynaklarda bunun hesabını görebilirsiniz.

550 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Evrim Ağacı. (21 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 21 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
11
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Görkem Öge
Kozmoloji meraklısı.
Orijinal Soru: Evrenin çapı nasıl 93 milyar ışık yılı olabilir?

Bu soruyu sorarken, kozmoloji ile ilgili 2 temel bilgiyi gözden kaçırmış durumdasınız. Bu ikisini belirttiğimde zaten sorularınıza cevap bulacaksınız.

Birincisi, evrenin genişleme hızını ışık hızı ile bağdaştırmanız bir algı yanılgısına neden olur. Çünkü evren genişlerken bahsettiğimiz "genişleme hızı" aslında nereyi referans aldığınız ile ilgili. Bunu şöyle açıklayayım: Dünyadan Pluton'a doğru hayali bir çizgi çekelim. Ve o çizgiyi, 100 bin ışık yılı daha uzatalım. O çizginin üzerinde çok sayıda sistem ve yıldız olur. Bu çizginin üzerinde yer alıp bizden 1000 birim uzaklıkta olan bir yıldız bizden 1000 km/saniye hızla uzaklaşırken 2000 birim uzaklıkta bulunan, yani iki kat uzaklıkta bulunan bir yıldız 2000 km/saniye hızla uzaklaşır. Yani iki kat hızlı. Bu formülü, evrenin sınırlarına varan uzaklıklara uyarlarsak, bizden 13 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın bizden ışık hızının kat kat üzerinde bir hızla uzaklaştığını görürüz. Ama burada bir çelişki var değil mi? Bir cisim nasıl ışık hızından hızlı hareket eder? Cevap: O cisim, ışıktan hızlı hareket etmiyor ki. Evren genişliyor. Bir balonu şişirdiğinizde, balonun üzerinde bulunan bir toz parçası hareket mi ediyor? Hayır. O olduğu yerde duruyor. Balon şişiyor sadece. Evrenin genişleme dinamikleri, ışık hızının ortaya çıkardığı kısıtlamadan mesul değildir. Bir cisim, bizden, ışık hızının yüz katı hızla bile uzaklaşabilir. Çünkü aslında hareket eden bir şey yok.

Tüm Reklamları Kapat

İkincisi, evren, giderek hızlanarak genişliyor. Evren, ilk 4-5 milyar yıl boyunca, içindeki maddenin birbirine uyguladığı kütleçekimi nedeni ile "genişleme hızı yavaşlayarak" genişledi. Ancak bir aşamadan sonra, karanlık enerjinin negatif kütleçekim etkisi (yani itiş etkisi) maddenin birbirine uyguladığı kütleçekimine gelip geldi evrenin genişleme hızı artmaya başladı. Yaklaşık 8 milyar yıldır bu süreç devam ediyor ve evrenin genişleme hızı artıyor. Buna göre evrenin genişleme hızı sabit olsaydı, sizin söylediğiniz gibi evren 13,82 x 2 = 27 küsür milyar ışık yılı olurdu. Ama evren, genişleme hızı artarak genişlediği için çok daha büyük bir genişliğe ulaşmış durumda. Yukarıda söylediğim gibi, evrenin genişleme hızı, ışık hızının kısıtlayıcılığından bağımsızdır. Çünkü hiç bir şey ışık hızından hızlı gitmiyor. Herkes yerinde oturuyor ama koltuk diğer koltuklardan uzaklaşıyor. Kırmızıya kayma vs. hep bu gerçekle ilgili durumlar.

Kısaca böyle özetleyebilirim. Yoksa konu uzun. Ayrıntıya inilse bitmez. :)

281 görüntülenme

Kaynaklar

  1. wikipedia. Evrenin Genişlemesi. (17 Mayıs 2021). Alındığı Tarih: 17 Mayıs 2021. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
4
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ufuk Derin
Ufuk Derin
898K UP
Öğrenci-Okur
Orijinal Soru: Evrenin 13.8 milyar yaşı var. Hiçbir şey ışıktan daha hızlı hareket edemiyorsa nasıl gözlemlenebilir evrenin genişliği 93 milyar ışık yılı olabiliyor?

Evren hızlanarak genişlediği için ışığın bize gelmesi daha geç oluyor, ışığın yolu uzuyor. Örneğin Bir otoyolda olduğunuzu düşünün, diyelim ki 6 saatlik yol, ama yol sürekli esniyor. Yol esnediği için mesafe, bir arabanın 6 saatte alacağı mesafeden daha fazla oluyor.

Bu soruyu Sorun Var -1 'de cevapladılar.

Tüm Reklamları Kapat

https://youtu.be/XoG8QYzdyrE?t=760

182 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Evrim Ağacı. (16 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 16 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
2
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Halit Emre Gürkan
Öğrenci
Orijinal Soru: Evren 13.8 milyar yıl iken neden Gözlemlenebilir evren 47.5 milyar ışık yılı?

Aslında, evrenin yaşının 13.7 milyar yıl olması ve gözlenebilir evrenin boyutunun 96 milyar ışık yılı olması, farklı şeyleri ifade eder. Evrenin yaşını hesaplamak, büyük patlama olarak adlandırılan olaydan bu yana geçen süreyi ölçerken, gözlenebilir evrenin boyutu, gözlem yapabileceğimiz en uzak noktalar arasındaki mesafeyi ölçer.

Evrenin genişlemesi, gözlenebilir evrenin boyutunu açıklamak için önemlidir. Işığın seyahat ettiği uzaklığı artırır, bu da ışığın bize ulaşması için daha uzun bir zaman gerektirir. Bazen gereken bu süre evrenin bir yandan genişlemesiyle gittikçe artar ve ışık hiçbir zaman bize ulaşamaz. Bu gözlenebilir evren sınırları dışında kalan bir cisimden çıkan bir foton demektir. Yani, bizim gözlenebilir evren dediğimiz kavram ışığının bize ulaşabileceği sınırlar içindeki cisimleri kapsar.

Tüm Reklamları Kapat

Mevcut bilgilerimize göre, evrenin genişlemesi gerçekten de ışık hızından daha hızlı gerçekleşmektedir. Bu, hiçbir şeyin ışık hızından daha hızlı gidemeyeceğini belirten fizik yasalarıyla çelişiyor gibi görünebilir. Ancak bu sınır, uzayın kendisinin genişlemesi için değil, uzayda hareket eden nesneler için geçerlidir.

Genişleme oranı, iki nesne arasındaki mesafeyi göreceli hızlarıyla ilişkilendiren Hubble sabiti adı verilen bir parametre ile tanımlanır. Son yıllarda farklı yöntemler kullanılarak Hubble sabitinin birkaç bağımsız ölçümü yapılmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Bu ölçümler, Hubble sabitinin değerlerinde bazı tutarsızlıklara yol açmıştır ve bazıları diğerlerinden daha yüksek bir değere işaret eder. En son ölçümler, megaparsek başına saniyede yaklaşık 73 kilometrelik bir değer önermektedir. Bu, bir megaparsek (yaklaşık 3,26 milyon ışık yılı) mesafedeki nesnelerin bizden saniyede 73 kilometre hızla uzaklaştığını anlamına gelir.

Bu kadar büyük mesafelerde, evrenin genişleme hızı ışık hızından daha hızlıdır ama bu, fizik yasalarına aykırı değildir, çünkü genişleyen uzayın kendisidir, o uzayda hareket eden nesneler değil. Bu arada genişleme oranı sabit değildir ve zaman içinde değişebilir.

2
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Emrick Drake
Emrick Drake
32K UP
Öğrenci

Çok kısa kescem. Evren sekiz milyar yaşına kadar normal büyüdü. Karanlık madde ve madde kütleçekimi baskı yaptı ve evren çökme evresine girecekken karanlık enerji çıktı ve evren ışık hızından daha hızlı genişlemeye başladı ve bu 5.8 milyar yılda 93 milyar ışık yılına kadar genişledi

394 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Evren Genişlemesi Ile Ilgili Bilgi. (21 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 21 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
5
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Dünyada Yaşam Var mı?
Dünyada Yaşam Var mı?
Gözler Neden Hep Islak? Gözyaşları, Ağlamak Dışında Ne İşe Yarıyor?
Gözler Neden Hep Islak? Gözyaşları, Ağlamak Dışında Ne İşe Yarıyor?
İyot, İnsanları Radyasyondan Nasıl Koruyor?
İyot, İnsanları Radyasyondan Nasıl Koruyor?
Aynalar, Kuantum Evrene Açılan Bir Portal mı?
Aynalar, Kuantum Evrene Açılan Bir Portal mı?
"Marslı" Filmindeki Gerçek Gözyaşları!
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close