Ödüllü Soru Evrenin doğası, fiziksel yasalarla mı belirleniyor yoksa bilinçli gözlemcilerin algısıyla mı şekilleniyor? Yani, gerçeklik var mıdır yoksa gözlemle mi ortaya çıkar?

Kılavuza bağlı!

Kılavuzumuz bilim ise; bilim der ki evrenin doğası fizik temellidir. Bu temelin tüm (evrene içkin ve evrenin kendisinin dahi tabi olduğu) dinamiklerinin ( zerre ölçeğinde biz dahil) karşılıklı etkileşiminin adı devinimdir. Temelinde hareket yatar.

Gerek bu hareketin yarattığı devinim gerekse bu devinimin karşılıklı etki-tepkisinin tarafımızca izahının adı yasadır. Hareketin ve bağlı olduğu devinimin tarafımızca gözlemlenmesi neticesinde evren ile ilgili daha isabetli öngörülerde bulunabilmek için ve evreni anlama kılavuzu olarak araçsallaştırdığımız yasaların isim babası olmamız, onları salt gözlem ile bizim belirlediğimiz anlamına gelmez.

Tıpkı yağmurun neden, hangi koşullarda ve nasıl yağabileceğini bilmemizin, yağmuru yağdırmanın ön koşulu olamayacağı, bu bilgiye vakıf olmadan, hatta türümüz, hatta canlılık var olmadan çok daha önceleri de yağmurun yağdığı, sonrasında da yağacağı gibi.

Yok kılavuzumuz bilim değil ise, önümüz alabildiğince açık. Toslayıp kafamızı şişirsek de ağaca, o aslında orada değildi ve gerçekte de yok, hepsini biz kurguluyoruz ve duyumsayabildiğimiz zaman var, duyumsayamadığımız zaman yok ( bebeklerin ce-ee oyunu misali) diyecek kadar…

Gerçekliğin gözlem ile ortaya çıkabileceği savı üzerine kısaca şu soruyu sormakta fayda görürüm: Bir şeyi gözlemleyebilmek için önce bir şeyin var olabilmesi zorunlu değil mi?

Evrenin doğasına gelince; devinen bir evrenin devinmek dışında bir doğası olmaz, olamaz. Gerek evreni anlama kılavuzu olarak ve evrenden kaynaklı oluşturduğumuz yasalar, gerekse bu yasaları sınayıp geliştirme çabamız, evrenin bizce ve görece bir kesitinin ve bir zaman dilimi içindeki diyalektik-materyalist yorumlanışından başka bir şey değildir.

Ki bilimi bilim yapan ve ona neden güvenmemiz gerektiğinin en somut kanıtı bu: Kuşku ve mutlaklığın reddi. Sevgiyle…

İnsanların en temel içgüdülerinden biri olan merak ve öğrenme içgüdüsü bizi etrafımızdakilerin ne olduğunu ve neden olduğunu anlamaya itmiştir binlerce yıldır her yerde ve herhangi bir şekilde yapılan en temel aktivetelerden biride düşünmedir ve bazı sorulara cevap aramak ve ya bu gibi varlıksal fiziksel sorular sormak için yaptığımız düşüncelere felsefi düşünceler diyebiliriz

Ve insanlar çok eski zamanlardan beri evrenin doğası ve ya etrafındaki olaylara bazı cevaplar bulmak için düsünmüşler ve bu düsünceleri paylaşıp tartışarak felsefenin temellerini atmışlardır çeşitli dönemlerde çeşitli bölgelerde etkili olan ve zamanla teknolojinin ve evrensel bir bilgi birikimi oluşturulması için bir bilim dili geliştirilmiş ve bu bilgi birikimi insanlar arasında aktarılmıştır tabi bu dönem çok uzun ve kapsamlı bir dönemdir ( bugünden tutup rönesansa avrupanın karanlık dönemine abbasilerden antik yunan ve mısır dönemine uzanan binlerce yıllık bir süreç ) bazen bu düşünürler aylarca yıllarca bir düşünce üstünde çalışıp bir sonuca varmış bazende bu düsünürler günlük hayatta karşılaştıkları bir olaydan ilham alarak calışmalarına devam etmişler ( örnek olarak newtonun yerçekimini kafasına elma düştüğünde bulması veya arşimetin suyu kaldırma kuvvetini hamamdayken fark etmesi verilebilir ) tabi bu yetenekli gözlemciler doğayı kendi gözlemlerini bilimsel bir dile çevirip yayınlamışlar ve dönemin bilim insanları tarafından onaylanıp aksi ispatlanana kadar fiziksel bir yasa haline getirdiler tabi bu yasalar zamanla çürütülebilir ve ya bazı sıra dışı yeni bulgular tarafından düzenlenebilir bu yüzden evet bir gerçek var ama yapılan yeni gözlemler ve bulgular bu gerçekliği anlamamıza ve yaşadığımız bu dünya hayat hakkında bize yeni bilgiler vermeye devam ediyor bilim dünyası her geçen gün gelişmeye ve geliştikçe daha çok soru sorup öğrenmeye aç hale geliyor o yüzden her gün sorup sorgulamaya ve yeni bilgiler öğrenmeye koşma dileğiyle iyi günler