Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Bu soruya yönlendirilmiş başka bir sorudan geldiniz: Evren yaşı ve evrenin genişliği arasında neden bir farklılık var?
Lal Can
Üye
13

Evrenin yaşı 13.8 milyar yıl iken çapı nasıl 93 milyar ışık yılı olabiliyor?

3,104 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
11 Cevap

Çünkü Evren, hızlanarak genişleyen bir yapı ve 13.8 milyar yıl boyunca yol alan, yani "13.8 milyar ışık yılı" uzaktan gelen ışık, buraya gelene kadar 13.8 milyar ışık yılı mesafe kat etmedi, ondan çok daha fazla mesafe kat etti. Çünkü kat ettiği mesafe, durmadan esneyerek uzadı ve ışığın o uzayan mesafeyi de kat etmesi gerekti. Bunun miktarını hesaplayınca, Gözlenebilir Evren'in çapı (Evren'in kendisinin değil!) 93 milyar ışık yılına karşılık geliyor. Kaynaklarda bunun hesabını görebilirsiniz.

620 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Evrim Ağacı. (21 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 21 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
14
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ufuk Derin
Öğrenci-Okur
Orijinal Soru: Evrenin 13.8 milyar yaşı var. Hiçbir şey ışıktan daha hızlı hareket edemiyorsa nasıl gözlemlenebilir evrenin genişliği 93 milyar ışık yılı olabiliyor?

Evren hızlanarak genişlediği için ışığın bize gelmesi daha geç oluyor, ışığın yolu uzuyor. Örneğin Bir otoyolda olduğunuzu düşünün, diyelim ki 6 saatlik yol, ama yol sürekli esniyor. Yol esnediği için mesafe, bir arabanın 6 saatte alacağı mesafeden daha fazla oluyor.

Bu soruyu Sorun Var -1 'de cevapladılar.

Tüm Reklamları Kapat

https://youtu.be/XoG8QYzdyrE?t=760

194 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Evrim Ağacı. (16 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 16 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Görkem Öge
Kozmoloji meraklısı.
Orijinal Soru: Evrenin çapı nasıl 93 milyar ışık yılı olabilir?

Bu soruyu sorarken, kozmoloji ile ilgili 2 temel bilgiyi gözden kaçırmış durumdasınız. Bu ikisini belirttiğimde zaten sorularınıza cevap bulacaksınız.

Birincisi, evrenin genişleme hızını ışık hızı ile bağdaştırmanız bir algı yanılgısına neden olur. Çünkü evren genişlerken bahsettiğimiz "genişleme hızı" aslında nereyi referans aldığınız ile ilgili. Bunu şöyle açıklayayım: Dünyadan Pluton'a doğru hayali bir çizgi çekelim. Ve o çizgiyi, 100 bin ışık yılı daha uzatalım. O çizginin üzerinde çok sayıda sistem ve yıldız olur. Bu çizginin üzerinde yer alıp bizden 1000 birim uzaklıkta olan bir yıldız bizden 1000 km/saniye hızla uzaklaşırken 2000 birim uzaklıkta bulunan, yani iki kat uzaklıkta bulunan bir yıldız 2000 km/saniye hızla uzaklaşır. Yani iki kat hızlı. Bu formülü, evrenin sınırlarına varan uzaklıklara uyarlarsak, bizden 13 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın bizden ışık hızının kat kat üzerinde bir hızla uzaklaştığını görürüz. Ama burada bir çelişki var değil mi? Bir cisim nasıl ışık hızından hızlı hareket eder? Cevap: O cisim, ışıktan hızlı hareket etmiyor ki. Evren genişliyor. Bir balonu şişirdiğinizde, balonun üzerinde bulunan bir toz parçası hareket mi ediyor? Hayır. O olduğu yerde duruyor. Balon şişiyor sadece. Evrenin genişleme dinamikleri, ışık hızının ortaya çıkardığı kısıtlamadan mesul değildir. Bir cisim, bizden, ışık hızının yüz katı hızla bile uzaklaşabilir. Çünkü aslında hareket eden bir şey yok.

Tüm Reklamları Kapat

İkincisi, evren, giderek hızlanarak genişliyor. Evren, ilk 4-5 milyar yıl boyunca, içindeki maddenin birbirine uyguladığı kütleçekimi nedeni ile "genişleme hızı yavaşlayarak" genişledi. Ancak bir aşamadan sonra, karanlık enerjinin negatif kütleçekim etkisi (yani itiş etkisi) maddenin birbirine uyguladığı kütleçekimine gelip geldi evrenin genişleme hızı artmaya başladı. Yaklaşık 8 milyar yıldır bu süreç devam ediyor ve evrenin genişleme hızı artıyor. Buna göre evrenin genişleme hızı sabit olsaydı, sizin söylediğiniz gibi evren 13,82 x 2 = 27 küsür milyar ışık yılı olurdu. Ama evren, genişleme hızı artarak genişlediği için çok daha büyük bir genişliğe ulaşmış durumda. Yukarıda söylediğim gibi, evrenin genişleme hızı, ışık hızının kısıtlayıcılığından bağımsızdır. Çünkü hiç bir şey ışık hızından hızlı gitmiyor. Herkes yerinde oturuyor ama koltuk diğer koltuklardan uzaklaşıyor. Kırmızıya kayma vs. hep bu gerçekle ilgili durumlar.

Kısaca böyle özetleyebilirim. Yoksa konu uzun. Ayrıntıya inilse bitmez. :)

289 görüntülenme

Kaynaklar

  1. wikipedia. Evrenin Genişlemesi. (17 Mayıs 2021). Alındığı Tarih: 17 Mayıs 2021. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Görkem Öge
Toprak Mühendisi
Orijinal Soru: Eğer ışık boşlukta saniyede 300.000 km hızla yayılıyorsa ve gözlenebilir evren 93 milyar ışık yılı ama evrenin yaşı nerdeyse 13 milyar yıl bu nasıl mümkün?

Bu soru hem soru-cevap platformunda hem de Çağrı'nın yaptığı videolarda birden çok kez cevaplandı. Burada da kısaca cevap verelim.

Sorunuzun ilk cevabı şişme teorisi. Evren oluştuğunda, saniyenin çok küçük kesirlerinde çok büyük bir hızla genişledi. Işık hızından kat kat yüksek bir hızla. O dönemdeki bu genişlemeye şişme diyoruz ve o şişme o kadar büyüktü ki evren, yaşı ile orantısız bir büyüklüğe ulaştı.

Tüm Reklamları Kapat

İkinci cevabı da şu: Evren bugün, bize göre en uzak bölgelerinde ışıktan çok daha hızlı genişliyor. Çünkü evrenin genişleme dinamiği (buna Hubble yasası deniyor) 1 birim uzaklıkta saniyede 1 birim genişleme, 2 birim uzaklıkta ise saniyede 2 birim genişleme şeklinde. Uzaklık arttıkça genişleme hızı da artıyor. Yani evrenin her bölgesi, belirli bir bölgeye göre ortalama tek bir hızda genişlemiyor. Kendimizi kıstas alacak olursak uzaklar çok daha hızlı genişlediğine göre 13,8 milyar yılda bize göre en uzak noktalar 13,8'den çok daha fazla uzaklaşmış olmalı ki durum gerçekten böyle.

Özetle... Evren, ışık hızıyla tamamen tutarlı ve denk bir hızla genişlemiyor ve geçmişte de genişlemedi.

Umarım açıklayıcı olabilmişimdir. Sağlıcakla.[1]

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Evren Nedir? Evren Ne Kadar Büyük? Gözlenebilir Ve Gözlenemeyen Evren'in Toplam Büyüklüğü Ne Kadar?. (29 Mayıs 2017). Alındığı Tarih: 13 Ekim 2023. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Muhammed Sabri Celayir
Öğrenci
Orijinal Soru: Eğer ışık boşlukta saniyede 300.000 km hızla yayılıyorsa ve gözlenebilir evren 93 milyar ışık yılı ama evrenin yaşı nerdeyse 13 milyar yıl bu nasıl mümkün?

Burada gözlemlenebilir evrenin çapının 93 milyar ışık yılı olması (yarı çapı yaklaşık 46-47 milyar ışık yılıdır) iddiasında geçen "93 milyar ışık yılı" ifadesi; yaşının 93 milyar yıl olduğunu değil, çap uzunluğunun 28 milyar parsek (yani 93 milyar ışık yılı -ki bu miktar 93.000.000.000 x 9.000.000.000.000 kilometreye, daha amiyane bir ifade ile 93 milyar kere 9 trilyon kilometreye eşittir-) olduğunu belirtir. Işık yılı; zamanı belirtmek için kullanılan bir birim değil, uzunluk ve mesafeyi belirtmek için kullanılan bir birimdir ve saniyede yaklaşık olarak 300.000 kilometre yol alan ışığın bir dünya yılında (365 günde) aldığı yola, 9 trilyon kilometreye eşittir. Evrenin yaşının 13 milyar yıl olması iddiasında belirtilen "13 milyar yıl" zaman birimini ifade eder, yani "13 milyar kere 365 gün" anlamını taşır. Yani bildiğimiz evrenin yaklaşık 13-14 milyar yıl önce oluştuğu tahmin edilir fakat gözlemleyebildiğimiz kısmının çap uzunluğunun 93 milyar ışık yılı olduğu ifade edilir. Aradaki bu zaman-büyüme farkının orantısızlığı ise evrenin genişlemesinin Şişme Kuramı[1] ile başlayıp, Hubble Yasası uyarınca devam etmesinden kaynaklanır.

Kaynaklar

  1. Alper Kirlioğlu. Big Bang Teorisinin Eksikleri Ve Şişme (Enflasyon) Kuramı. (24 Ocak 2020). Alındığı Tarih: 14 Ekim 2023. Alındığı Yer: Beyinsizler | Arşiv Bağlantısı
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close