Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Alican Öztürk
Üye 15 Haziran 1 Cevap
6

Chernobyl dizisinde RBMK reaktörü için neden "Patlaması mümkün değil!" deniyordu?

Merhabalar. Çok severek izlediğim Chernobyl dizisinde çok merak ettiğim ama hiçbir yerde cevaba ulaşamadığım bir merakım var. Diziyi izleyenler bilirler sıkça kullanılan bir replik var, özeti şöyle: RMBK reaktörü patlamaz. Merak ettiğim şey dizide birçok kişinin neden bir RMBK reaktörünün patlayacağına olasılık bile vermemesi?
1,140 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Çağrı Mert Bakırcı
PhD 15 Haziran

Bu dizide eksik aktarılan konulardan biri. RBMK reaktörlerinin tasarımı aşırı aceleye getirilmişti ve dizide de bahsedilen "boşluk katsayısı" ("void coefficient") olayının soğutma suyunun buhara dönüşmesi arttıkça bir noktaya kadar arttığını, sonra azaldığını hesaplamışlardı. Ama bu (hesap) doğru değil. Buharlaşma arttıkça katsayı da artmaya devam ediyor. Eğer yanlış bir şekilde katsayının bir noktadan sonra düşmeye başladığına inanırsanız, reaktörünüzün basınç artmaya devam etse bile patlamayacağını sanabilirsiniz. Dizide kastedilen de bu.

RBMK reaktörlerini tasarlarken soğutucu yoğunluğuya reaktivite arasındaki ilişkinin 1 gibi olduğu sanılıyordu; halbuki 2 gibiydi (patlamanın ana sebeplerinden biri de buydu). Sonraki tasarımlarda bu ilişki 3 gibi olacak şekilde düzeltildi.
RBMK reaktörlerini tasarlarken soğutucu yoğunluğuya reaktivite arasındaki ilişkinin 1 gibi olduğu sanılıyordu; halbuki 2 gibiydi (patlamanın ana sebeplerinden biri de buydu). Sonraki tasarımlarda bu ilişki 3 gibi olacak şekilde düzeltildi.

Bir de şöyle bir şey var: O dönem nükleer bombalarla nükleer reaktörler çok sık kıyaslandığı için, "RBMK reaktörleri patlamaz." derken kastedilen "Bir nükleer reaktör, bir atom bombası gibi patlamaz." iddiası - ki bu doğru. Ama tabii ki bir nükleer reaktörün içindeki su buharı aşırı sıcak ve yüksek basınçlı olduğu için, doğru şekilde kontrol altında tutulmazsa elbette bir çeşit patlamaya neden olabilir; bunu mühendisler de biliyorlardı.

Dizide bu açıdan belki de bir "Titanic havası" verilmiş olabilir: "Titanic batmaz." derken kastedilen, "Bu gemi öylesine sağlam inşa edildi ki, makul nedenlerle batması imkansız." idi. Ama böylesine büyük bir iddia açısından son derece kıytırık bir neden olan "buzdağı çarpması" nedeniyle battı. Aynı şey Çernobil'de geçerli: Mühendisler, sistemin içine bir dolu güvenlik mekanizması eklendiğini biliyorlardı; o nedenle reaktörün kıytırık nedenlerle patlamayacağına inanıyorlardı.

Tüm Reklamları Kapat

307 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
31
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close