Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Ilker Avdanlı
Ilker Avdanlı
3,320 UP
Üye
3

Bilim inanç mıdır? Öyle ise bunu dini inançlardan ayıran kıstaslar nelerdir?

2,081 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
Cevap
Görkem Öge
Görkem Öge
321K UP
Kozmoloji meraklısı.

Bilim, kast ettiğiniz anlamda bir inanç değildir.

İnanç, tanımı gereği, bir kanıta ihtiyaç duymadan duyulan güven ve bağlılıktır. Dini inançlar, bir kanıt gerektirmez. Bize bir kanıt sunmazlar. Buna ihtiyaç da duymazlar. Dinler ve inanç sistemleri insanların, hem kendi varlıklarına, hem kaynaklarına hem de iddia ettiklerine koşulsuz, sorgusuzca güven duymasını beklerler.

Tüm Reklamları Kapat

Bilim ise tüm Dünya bilimcilerinin ortak bir görüşle kabul ettikleri bilimsel yönteme göre bu inanç sistemlerinin temel beklentilerinden apayrı bir yaklaşıma sahiptirler. Bilimde sorgulamak esastır. Bir iddianın bilimsel nitelikte olabilmesi için gereken ilk koşul, sorgulanabilir, test edilebilir ve çürütülebilir olmasıdır. Birçok bilimsel iddia, kendisini yalanlamanın yollarını dahi içerir. "Eğer böyle bir gözlem yapılırsa bu iddia yanlıştır" denir.

Bu temel ayrım noktası bilim ile inanç sistemlerini birbirinden kalın çizgilerle ayırır. O nedenle bilime bir inanç ya da inanç sistemlerinin kapsamında bir olgu diyemeyiz.

Tüm Reklamları Kapat

Şöyle bir örnek vereyim: Ben iddia ediyorum. Diyorum ki "aynı anda 3 milyar insan alkış tutarsa yağmur yağar" Bu iddia hiç bir şekilde bilimsel olamaz. Çünkü bu iddiayı gözlemlemek, denemek de onaylamak, test etmek olanaksız gibi bir şeydir. Ama aksi de kanıtlanamaz. Çünkü hiç kimse "3 milyar insan aynı anda alkış tutarsa yağmur yağmaz" diyemez. Bunu iddia edene "neden bunu yaparsak yağmur yağsın ki?" diye sorsak gelecek cevabın içeriği de önemli değildir. "İnsanların alkışlarından dolayı oluşan elektron akışı ve elektriksellik bulutları o bölgeye çeker" falan gibi bilimselmiş gibi görünen bir cevap uydursak da bunu test edemeyiz.

Ama bir yandan da Dinlerin ve inanç sistemlerinin amacı ve varlık nedeni de bu değildir zaten. Yani Dinler, bilimsel olmak zorunda da değildir, böyle bir iddiaları da var mıdır bilinmez. Kutsal kitaplardaki söylemlerin bilimsel bir iddiası yoktur aslında ve hiç bir kutsal kitap, bilimsel bir formül içermez. Bilimin dili matematiktir ama dinin dili matematik değildir. Edebiyattır, şiirdir, öyküdür, metindir. Bu açıdan da farklıdırlar.

O nedenle ikisi apayrı olgulardır ve pek de ilgileri yoktur.

439 görüntülenme

Kaynaklar

  1. wikipedia. Bilimsel Yöntem. (1 Mart 2021). Alındığı Tarih: 1 Mart 2021. Alındığı Yer: wikipedia | Arşiv Bağlantısı
3
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
Yusuf Yazar
Yusuf Yazar
9K UP
Yazar

Merhaba, bilim bir inanç değildir. Bilim felsefecisi Karl Popper inanç ile bilimsel bilginin ayrıldığı noktayı ünlü “yanlışlanabilirlik ilkesi” ile açıklar. Karl Popper’e göre bilimsel bilgi —inançtan farklı olarak— yanlışlanabilir olmalıdır.[1]

Örneğin bir kimsenin, kendi kendinin varlık nedeni olan bir Tanrı’nın bağışladığı metafizik bir ayrıcalığı kullanarak gözleri görmeyen insanları iyileştirebildiği, önermesi yanlışlanabilir bir önerme değildir. Çünkü bu önermeyi yanlışlayabilecek bilimsel bir gözlem yapmak mümkün değildir, böyle bir gözlem yapma olanağı yoktur. Buna karşın suyun kaynama sıcaklığının 100 C olduğu önermesi yanlışlanabilir bir önermedir. Basit bir deneyde bir miktar suyu 100 C ‘ye kadar ısıtırız, eğer kaynama sıcaklığına ulaşmadığını görürsek bu önerme yanlış bir önermedir deriz.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

  1. Ö. YILDIRIM. Yanlışlanabilirlik Ilkesi » Felsefe Hakkında Her Şey.... (21 Kasım 2019). Alındığı Tarih: 7 Nisan 2023. Alındığı Yer: Felsefe hakkında her şey... | Arşiv Bağlantısı
2
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
Merve Arıcıbaşı
PhD Veterinary Sciences

Bu konu epey tartışılıyor. Konuyla ilgili linkte bir makale de var.

Bilimin kurumsal yapılanması din kurumlarına benzerlik gösteriyor. Yani usta çırak ilişkisine benzer bir öğretmen öğrenci ilişkisi, ders kitaplarına bağlı kalma, bilim çevrelerinin küçük gruplarla sınırlı olması, bilim yapmak için bir kuruma bağlı olmak zorunluluğu gibi bir yapı dogmatizme koşullandırabiliyor. Yani bu tip bir kurumlaşmada kesinlik ve dogmacılık a priori geliyor. Bu sebeple bu tip tartışmalara giriliyor olması normal.

Tüm Reklamları Kapat

Bilimin deneysel yapısı, eleştiri ve şüpheye tolerans göstermesi bilimi farklılaştırıyor. Ayrıca bilimsel gerçekler dogmalara göre değil deney, tartışma ve sonuç şeklinde tespit ediliyor. Yani doğma sonucu etkileyemiyor.

347 görüntülenme

Kaynaklar

  1. M. Marletta. Dogmacılık, Öğrenme Ve Bilim Pratiği. (13 Mart 2013). Alındığı Tarih: 1 Mart 2021. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
2
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Karanlık Enerji: Evreni Genişleten Gizemli Enerjinin Kaynağı Ne?
Karanlık Enerji: Evreni Genişleten Gizemli Enerjinin Kaynağı Ne?
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Hastayken Sesimiz Neden Kalın ve Boğuk Çıkıyor?
Hastayken Sesimiz Neden Kalın ve Boğuk Çıkıyor?
Elektrik Tellerindeki Renkli Toplar Ne İşe Yarıyor?
Elektrik Tellerindeki Renkli Toplar Ne İşe Yarıyor?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close