Sistersiyen Sayı Sistemi: Ortaçağ'ın Unutulmuş Sayı Sistemi!
digital commons
- Özgün
- Matematik
13. yüzyılın sonlarında, şu anda Fransa ve Belçika arasındaki sınır bölgesinde, Sistersiyen rahipler tarafından geliştirilen bir sayı sistemi vardı. Bir bulmaca gibi olan bu sayıları ve sayı sistemini kimse bilmiyordu - ta ki 20 yıl önce David A. King adlı bilim insanı, bu sistemi keşfedene kadar…
King’in yazdığı Keşişlerin Şifreleri adlı kitap, hem Orta çağ Çalışmaları hem de Matematik Tarihi uzmanlarının çoğunun bilmediği, Orta Çağ'dan dikkate değer bu sayı sisteminin ilk tarihini içermektedir.
Sistersiyen rahipleri tarafından (kuşkusuz sadece birkaçı tarafından; ama yine de tüm Avrupa'da) bundan sonra en az iki yüzyıl boyunca, iyi bilinen Roma rakamlarına ve daha az bilinen yeni Hindu-Arap rakamlarına bir alternatif olarak kullanıldı (Avrupa'ya girişi beş yüzyıl sürdü). Rahipler, listelerde bulunan el yazmaları sayfalarını ve öğeleri numaralandırmak, tarihlerdeki yıl sayılarını temsil etmek ve müzik notalarını numaralandırmak için kullandılar. Bu sayı sistemi, aynı zamanda manastırların yazıhanelerinin dışında da kullanıldı, çünkü; Picardy'de yapılmış olağanüstü bir orta çağ astronomik aletinde (bir usturlap, yani birinin elinde tutabileceği iki boyutlu bir evren modeli) üzerinde kullanıldığını görüyoruz. 15. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar Flanders'da şarap ölçerler, bu gösterimi, şarap fıçılarındaki hacimleri ve ölçüm çubuklarının ölçeklerindeki bölmeleri işaretlemek için kullandılar.
Bu Sayı Sistemi Nasıldır? Nasıl İşler?
Basamaklar; birler, onlar, yüzler ve binler basamağı için dikey bir gövdeye dokuz ek içerir. Bunlar, daha sonra 9999'a kadar herhangi bir sayıyı temsil eden bir şifre oluşturmak için tek bir gövde üzerinde birleştirilir.
Şekilde siyah olan çizgi sürekli vardır; bir gövde gibi düşünülebilir. Mavi çizgi ise, istenilen sayıyı yazmak için olası yerlerini gösterir. 1z, 10y, 100x ve 1000w basamak değeridir. Şu anda okuduğunuz yazının kimlik numarası olan 9535 ya da Charles Darwin'in doğum yılı 1809 ya da matematiğin babası olarak bilinen Leonard Euler'in doğum yılı 1707 ya da James Clerk Maxwell'in doğum yılı 1831 gibi sayıları Sistersiyen sayı sistemine göre yazacak olursak:
Böylelikle 0'dan 9999'a kadar olan sayıları yazabiliyoruz.
Sayı sistemine ek olarak, biraz da Sistersiyenlerden bahsedecek olursak: Sistersiyen, yani Fransızcadaki "Cistercian" terimi, Fransa'nın doğusunda Dijon yakınlarındaki Cîteaux köyünün Latince adı olan Cistercium'dan türemiştir. Sistersiyen yaşamın asıl amacı, kendi kendine yetmek ve üretmektir.
Sistersiyenler, orta çağ Avrupa'sında kültür ve teknolojiye de büyük katkılarda bulundu: Sistersiyen mimarisi, orta çağ mimarisinin en güzel tarzlarından biri olarak kabul edilir. Günümüzde Sistersiyen geleneğini devam ettiren manastırlar bulunmakta olup dünya çapında ürettikleri yüksek kaliteli ürünlerle tanınmaktadırlar. Özellikle ürettikleri bira hâlâ üst kalitededir.
Sistersiyenler, ürettiklerini sadece kendileri için yapmışlardır; çünkü ticari kazanç, hiçbir zaman Sistersiyen hayatının bir hedefi olmamıştır. Onlar, çalışmayı ve üretmeyi Tanrı'ya ulaşılacak bir yol olarak görmektedirler.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
22
-
20
-
13
-
4
-
3
-
3
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- D. A. King. The Ciphers Of The Monks. (14 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 14 Kasım 2020. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
- A. Bellos. The Forgotten Number System. (14 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 14 Kasım 2020. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 18:05:34 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9535
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
