Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Sinirbilim ve Beyin - 6: Beyin Sapı

Sinirbilim ve Beyin - 6: Beyin Sapı Pixabay
11 dakika
107,327
  • Sinirbilim (Nörobiyoloji)
  • Tıp
Evrim Ağacı Akademi: Sinirbilim ve Beyin Yazı Dizisi

Bu yazı, Sinirbilim ve Beyin yazı dizisinin 6. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Sinir Sisteminin Evrimsel Tarihi: Beyin ve Sinir Sistemi Nasıl Evrimleşti?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al

Artık beynin yapılarına girecek kadar ön bilgi edindik. Beyni, bu noktadan sonra 4 ana parçaya bölerek inceleyeceğiz:

1) Beyin Sapı

Tüm Reklamları Kapat

2) Serebellum (Beyincik)

3) Diensefalon (Ara Beyin)

Tüm Reklamları Kapat

4) Serebrum

Bu sıra, evrimsel süreci birebir yansıtmaktadır. Evrimsel süreçte ilk önce beyin sapı özelleşerek en ilkin beyinleri oluşturmuştur. Sonrasında, özellikle memelilerde, kuşlarda ve sürüngenlerde göreceli olarak ufak olan diğer bölgeler evrimleşmeye başlamıştır. Bu süreçte ilk olarak serebellum ve diensefalon büyümüştür. Serebrum, en son evrimleşen ve büyüyen yapılardan biridir. En büyük olarak memelilerde bulunur; bunlar arasında tartışmasız olarak en büyük hacme ise insanlarda ulaşır. Hatırlayacak olursanız insanı "insan" yapanın beyin, özellikle de "serebrum" yapısının olduğunu söylemiştik.

Ancak bunların bazıları gerçekten kapsamlı ve uzun yer ayırmayı gerektirecek bölgelerdir. Dolayısıyla kimi zaman bunları da alt parçalara böleceğiz ve daha derinlemesine inceleyeceğiz. Bunları yeri geldikçe sizlere açıklayacağız, şimdilik, evrimsel süreçte ilk olarak oluşan beyin bölgesi olan beyin sapına bakalım:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Yukarıdaki fotoğrafta beyin sapı turuncu ile gösterilmiştir. Görülebileceği üzere beynin en alt katmanıdır ve eğer beynin geri kalanını bir çiçek olarak düşünecek olursak, bu çiçeği tutan sap gibi gözükmektedir. İsmini biraz da buradan almaktadır. Ancak beyin sapını bu şekilde görmek zordur, zira dış katmanlar bu yapının tamamının görülmesine engel olmaktadır. Halbuki beyin 3 boyutlu olarak düşünülmeli, dolayısıyla beyin sapının bu 3 boyutlu yapının içerisine gömülü olarak bulunduğu bilinmelidir. Eğer beyin sapını izole edecek olursak, şu şekilde detaylı çizimlerine ve görsellerine ulaşabiliriz:

Bu, Gray's Anatomy isimli meşhur tıp kitabından (gerçi dizisi, kitabın kendisinden daha meşhurdur) alınmıştır. Aşağıda ise beyin sapının biraz daha yakından, daha teknolojik bir görseli bulunmaktadır. Ancak burada beyin sapının bağlı olarak bulunduğu yapılar da gösterilmiştir. Yani bu görselde sadece beyin sapı görülmez:

 Bizim en çok işimize yarayacak görsel ise şu şekilde verilebilir:

Görüldüğü gibi beyin sapı aslen 3 ana alt birimden oluşmaktadır:

  • Medulla Oblangata (Soğanilik)
  • Pons
  • Mezensefalon (Orta Beyin)

Bunlara tek tek değineceğiz. Ancak kuşkusuz, beyin sapı ile ilgili olarak söylenmesi gereken ilk şey, filogenetik olarak, yani evrimsel açıdan en erken evrimleşmiş yapı olduğudur. İstisnasız olarak, beyni bulunan her canlıda belli bir büyüklükte bulunur ve en temel canlılık işlevlerini yürütmekten sorumludur. En ilkin olarak evrimleşme sebebinin, beyin benzeri tomurcuk yapısını, vücuda bağlayan ara birim olduğu düşünülmektedir. Yani beyni evrimleştiren ilkin canlılarda beyin sapı omurilik veya sinir kordonunu, sinir sisteminin gerisine bağlamakla görevliydi ve muhtemelen yavaş yavaş ana canlılık işlevlerinin kontrolünü ele almaya başlamıştı. 

Tüm Reklamları Kapat

Beyin sapı incelenecek olursa, yapısal olarak adeta omuriliğin beyin içerisine girmiş bir uzantısı gibi gözükmektedir. Baş ve boyun bölgesine ait, beyin ile doğrudan ilgisi olmayan sinirlere sahiptir. Üstelik bunların omurilikteki motor ve duyusal nöronlar ile benzerlik gösterir. Dolayısıyla beyin sapı, genel olarak bakıldığında, bir beyin yapısından çok omurilik yapısına benzemektedir. Ancak yine de işlevsel olarak beyin içerisinde kabul edilmektedir.

Retiküler Formasyon: Beyin sapının anatomisi incelenirse, bu yapı boyunca uzanan, belli belirsiz ayırt edilebilen, dağınık bir ağ yapısında olduğu görülmektedir. Açıkçası bu ağ yapısı, ilkin sinir sistemlerini birebir andırmaktadır. Bu da, tam da beyin sapının en eski yapı olduğu gerçeğiyle uyuşmaktadır. Bu ağsı nöronlar beyin sapının en önemli işevlerini yerine getirirler. Omurilikten beyne giden sinyallerin bir kısmını filtre ederler ve diğer bir kısmını da beynin çeşitli yerlerine iletirler. Ayrıca bu sinirlerin bazı diğer görevleri bulunur. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

  • Beynin Aktif Tutulması ve Uyanıklık Hali
  • Davranışların ve Dikkatin Kontrolü
  • Uyku/Uyanıklık Döngüsünün Takibi

Beyin sapının uyku/uyanıklığa yönelik hormonal bir bildirimi olsa da, evrimsel süreçte daha karmaşık beyinlere sahip türlerde doğrudan kontrole sahip değildir. Zaten beyin sapının evrimsel süreçteki gelişimi, çok net bir basitten karmaşığa geçiş gösterir. Daha ilkin beyinlerde, beyin sapı çok önemli işlevleri, neredeyse %100 kontrol ederken, daha karmaşık beyinler evrimleştikçe bu görevlerinin bir kısmını ya da tamamını başka bölümlerin devraldığı, beyin sapının ise bu bölgelere destekte bulunduğu görülür. Bu süreç, Evrim Ağacı'ndaki gelişim ile birebir uyuşur. Yeri geldikçe bunlara da değineceğiz.

Normalde anatomi kitapları genellikle beyni en dıştan en içe doğru aktarırlar. Bizse, Evrim Ağacı olarak bunun tam tersini takip etmeyi tercih ettik. Zira Biyoloji, dolayısıyla tıp ve dolayısıyla bilimin birçok alanı, Evrimsel Biyoloji açısından incelenmediği sürece ucu açık ve havada kalacağı için, evrimsel süreci takip etmek de daha yerinde bir hareket olacaktır. Bu sebeple kararımızın, siz okurlarımızın konuyu anlaması açısından da faydalı olacağını düşünüyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

Beyin sapının birincil görevi sinyal iletimidir. Vücuttan beyne giden ve beyinden vücuda giden her sinyal, beyin sapından geçmek zorundadır. Bu süreçte kimi zaman sinyallere bilgi eklenebilir veya çıkarılabilir. Bu da beyin sapının düzenleyici görevi olduğunu da göstermektedir. Beyin sapının bir diğer görevi, beyinden çıkan 12 sinirden 9'unu vücuda dağıtmaktır. Yani 9 ana sinirin çıkış noktası beyin sapıdır. Son olarak beyin sapının diğer görevleri, bilgileri entegre etmek ve yönetmektir. Bunları, aşağıda beyin sapı parçalarını tanıtırken açıklayacağız.

Medulla Oblangata (Soğanilik)

Medulla Oblangata, beyinde aşağıdaki gibi gözükmektedir:

Dediğimiz gibi beyin sapı en ilkin canlılık işlevlerini kontrol etmektedir. Beyin sapının alt birimlerinden biri olan Medulla Oblangata'nın kontrol ettiği ana canlılık işlevlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Nefes Alıp Verme Merkezi
  • Kalp Ritmi Merkezi
  • Kan Basıncı Merkezi
  • Kusma, Öksürme, Hapşurma ve Yutma Refleksleri Merkezi

Görüldüğü ve herkesin kolaylıkla anlayabileceği gibi, beyin sapı sadece beyin, algı, zeka, vs. için değil, canlılığın ta kendisi için aşırı kritik bir öneme sahiptir. Yukarıdaki görsellerden de görülebileceği gibi beyin sapı boynun arka kısmında yer almaktadır. Bu sebeple boyundan alınan hasarlar aşırı yüksek riske sahiptir. Zira beynin farklı bir bölgesi hasar görürse en kötü ihtimalle komaya girilir ve en azından müdahale edilme şansı olabilir. Ancak beyinsapı hasar alacak olursa, birey en iyi ihtimalle ölecektir. 

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
EKOLOJİK BİR TOPLUMA DOĞRU

20. yüzyılın ikinci yarısı yeni düşünsel arayışların ve yeni toplumsal hareketlerin ortaya çıkışına tanık oldu. Sınıf,cinsiyet, ırk, milliyet ve düşünce ayrımlarını sorgulayan bu hareketler arasında en büyük etkiyi ise ekoloji hareketi yarattı.

Daha önce “Özgürlüğün Ekolojisi” adlı başyapıtını yayımladığımız Bookchin bu kitabında bir eylem adamı üslubuyla ekoloji hareketinin ideolojik, politik ve toplumsal yönleri üzerinde duruyor. Salt bir çevre koruma bilinci çerçevesinde değil, bir toplum ve bilim felsefesi, anti-hiyerarşik ve anti-otoriter bir toplum projesi, bir eylem ve yaşam tarzı olarak ekolojiyi ele alıyor.

Bookchin’e göre devrim yalnızca kurumları ve ekonomik ilişkileri değil, canlı ya da cansız tüm evrenle girdiğimiz ilişkileri, bilinci, yaşamı yorumlayışımızı, erotik arzularımızı da kucaklamalıdır. Bunun için sadece ataerkil aileye değil, tüm tahakküm ve hiyerarşi tarzlarına; sadece burjuva sınıfına değil, tüm toplumsal sınıflara ve mülkiyet biçimlerine karşı olan özgürlükçü bir bilinç ve eylem tarzı geliştirilmelidir.

Bookchin sanayileşme, kentleşme ve kapitalizm konularında anarşist-komünist bir yaklaşımın farklılığını ve derinliğini savunarak, kentlerin eko-cemaatlere ayrılarak eko-sistemlere uygun tasarlanmasını öneriyor. Teknolojinin “yaratım”potansiyelini “tahrip” kapasitesinden ayırıp, toplumla doğal dünyanın kucaklaşmasına katkıda bulunacak tarzda yeniden düzenlenmesini istiyor.

Bookchin sanayileşme, kentleşme ve kapitalizm konularında anarşist-komünist bir yaklaşımın farklılığını ve derinliğini savunarak, kentlerin eko-cemaatlere ayrılarak eko-sistemlere uygun tasarlanmasını öneriyor. Teknolojinin “yaratım” potansiyelini “tahrip” kapasitesinden ayırıp, toplumla doğal dünyanın kucaklaşmasına katkıda bulunacak tarzda yeniden düzenlenmesini istiyor.

Bookchin’in eleştirilerinden Marksizm de nasibini alıyor. Marksizmi sınıflar, ekonomi ve iktidar eksenine hapsolarak bir kapitalizm ideolojisi haline gelmekle suçlayan Bookchin bir bütün olarak hiyerarşi ve tahakküme imkân veren temellere inilmesi ve bunların ortadan kaldırılması gerektiğini söylüyor. Bunun için de doğrudan eyleme, özyönetime ve eko-cemaatlere gerek vardır. Doğrudan eylem, özgür yurttaşlardan oluşan cemaatler yoluyla kamusal alanı doğrudan yönlendirebilen aktif inisiyatifleri amaçlar; aynı zamanda kendisi böyle bir sürecin sonucudur. Tahakküm ve hiyerarşi ilişkilerinin yerini özyönetimin alması yeni bir tür yurttaş öznenin, yani özgür ve kendi kaderini belirleyen yurttaşın sahneye çıkması, devlete karşı yurttaş örgütlerinin ve halk meclislerinin oluşturulması anlamına gelir. İkinci Dünya Savaşı ve sonrası kuşağı biyosfere kendinden önceki tüm kuşakların verdiği toplam zarardan daha fazlasını vermiştir. Radyoaktif/kimyasal atıklar, zehirli katkı maddeleri, tıkanan yollar, yaşanmaz hale gelen kentler, çevresel ve kültürel kirlenme zararlı sonuçlardan sadece birkaçı. Kısacası her alanda tam bir ekolojik tahribat yaşanıyor. Ve artık, toplumsal ve doğal tarihin çığlıklarına kulak vermenin, vicdanın sesini dinlemenin zamanı geldi geçiyor.

Devamını Göster
₺58.00
EKOLOJİK BİR TOPLUMA DOĞRU

Bu bize, belki de sinir sistemiyle ilgili yazılarımız arasında, insanın hayata bakışıyla ilgili en önemli değişim fikirlerinden birini vermektedir. Hayvanların (ve dolayısıyla insanın) hayatı tam anlamıyla bir pamuk ipliğine bağlıdır. Bizi hayatta tutan tüm temel fonksiyonlarımız, beyin sapından kontrol edilmektedir. Bu yapı, sıradan bir sinirler ağından oluşmaktadır. Bu sinir ağına alınacak bir darbe, solunumu durdurabilecek veya kalp ritmini darmadağın edebilecektir. Bunlar, tartışmasız şekilde ölüm demektir. Beyin sapı hasar almış bir bireyin, en zeki canlı olsa dahi, solunumunu kontrol etmesi mümkün değildir! Çünkü bilince sebep olan serebrumun bu yapılar üzerindeki söz hakkı yok denecek kadar azdır. Örneğin beyin sapı belli oranda hasar almış biri, bilinçli olarak soluk alıp vermeyi belli sınırlar dahilinde sürdürebilir. Ancak soluk alıp vermeyi unuttuğu anda beyni otomatik olarak devam etmeyecektir. Dolayısıyla bu birey asla uyuyamayacak veya soluk almayı sürdürmek haricinde bir şeyi düşünemeyecektir. Eğer hasar büyürse, kalp ritmi de bozulacak, bilincimiz vücudun geri kalanından geribildirim almadığı için, ayarı tutturamayacak ve muhtemelen ölecektir. Dolayısıyla beyin sapı, bizi hayata bağlayan en kritik beyin bölgelerinden biridir. Burada hayata bakışımızı değiştirecek nokta, o kadar zeki, o kadar "üstün" olduğumuzu sanan türler olmamıza karşın, birkaç sinirimiz hasar gördüğünde nefes alamayacak, kalbinin atımını kontrol edemeyecek kadar aciz konuma düşmemizdir. Bu, bireyin üzerinde kafa yorması gereken bir konudur.

Bir diğer açıdan bakacak olursak, Medulla Oblangata yapısı hasar gören bir birey, öksüremeyecek, kusamayacak, hapşuramayacak ve yutkunamayacaktır. Bunun ne demek olduğunu tartışmaya dahi açmıyoruz. Ağızdan ve burundan giren yabancı maddeler vücuttan atılamayacak ve birikecektir. Birey, yutkunma refleksini gerçekleştiremeyecek, dolayısıyla yemek yiyemeyecek, su içemeyecektir. Bunlar, canlılığın birincil şartlarını iptal etmek demektir.

Evrimsel süreçte Medulla Oblangata'nın ilkin balıklarda evrimleştiğini görmekteyiz. Dolayısıyla evrimsel geçmişinin 505 milyon yıl öncesine kadar gittiği bilinmektedir. Bu, beyin sapının ne kadar eski kökenleri olduğunu anlamamıza yetecektir. Bu yapının en büyük haline ulaştığı canlı grubu sürüngenlerdir. Bu yüzden kimi zaman beyin sapına sürüngen beyni adı verilir. İnsanda da bu sürüngen beyni bulunmaktadır ve sürüngenlerinkiyle neredeyse birebir aynı yapıya sahiptir.

Pons

Latincede "köprü" anlamına gelmektedir ve 16. yüzyılda anatomist ve cerrah olan İtalyan Costanzo Varolio tarafından isimlendirilmiştir. Gerçek bir beyinde aşağıdaki gibi gözükmektedir:

Bir önceki yazılarımızdan birkaç terimi kullanarak yerini tanımlayacak olursak: Pons, medulla oblangata'ya süperiordur (üstünde bulunmaktadır), mezensefalona (orta beyne) inferiordur (altında bulunmaktadır), serebelluma (beyinciğe) ise ventraldir (karın bölgesi düzlemindedir, öndedir). 

Daha önce de bahsettiğimiz üzere ve adından da anlaşılabileceği gibi, beynin köprü görevini görür. Yani beyinden çıkan ve beyne giren sinyalleri alır ve dağıtır. Aynı zamanda, çok önemli birkaç görevi daha bulunmaktadır:

  • Uyku/Uyanıklık Döngüsünü Sağlama
  • Yutkunmaya Katkı Sağlama
  • İdrar Kesesi Kontrolü
  • İşitmeye Katkı Sağlama
  • Tatmaya Katkı Sağlama
  • Göz Hareketlerini Destekleme
  • Yüz İfadelerine Katkı Sağlama
  • Yüzdeki Hisleri Kontrol Etme
  • Duruşu Kontrol Etme

Bu görevlere bakılacak olursa, beyin sapının en ilkin hayvanlarda evrimleştiğini bir kere daha anlayabiliriz. Zira bütün hayvanlardaki temel duyuların bazılarının ilkin gelişimini (aslen duyular serebrumda kontrol edilir) ve idrar kesesi veya uyku döngüsü gibi önemli işlevlerin kontrolünün buradan gerçekleştirildiğini görmekteyiz. Aynı zamanda daha gelişkin canlılarda ve özellikle memelilerde yüz ifadelerinin kontrolünde görev aldığını ve canlıların duruşunu belirlediğini görmekteyiz. Bunlar, bir canlının en temel özellikleri ve işlevleri arasında gelmektedir. Bu açıdan beyin sapının önemi anlaşılabilir.

Ponsun evrimsel kökeni de Medulla Oblangata kadar eskilere gitmektedir. İlk olarak çenesiz balıklarda (Agnatha), 500 milyon yıl kadar önce evrimleştiği düşünülmektedir. Bu canlılarda temel duyu organlarını kontrol ettiği görülmektedir. Ancak evrimsel süreçte ilerledikçe, buradaki duyu kontrolünün ikincil plana düştüğü ve serebrumun ana duyu kontrolünü ele aldığı görülmektedir. Elbette bu durumun miktarı, türden türe, sınıftan sınıfa değişmektedir.

Mezensefalon (Orta Beyin)

Orta beyin, beynin en önemli bölgelerinden biridir. Yer olarak serebrumun, yani beynin en dış bölgesinin altında, arka beyin dediğimiz medulla, pons ve serebellumdan oluşan yapının ise önünde bulunur. Burada, farklı bölge gruplarının farklı şekilde isimlendirildiğini görmekteyiz. Bu da anatomiyi biraz karıştıran bir durumdur, ancak çok da önemli değil. Bu şekilde aklınızda bulundurmanız yeterli. 

Orta beyin şu şekilde görülmektedir:

Tüm Reklamları Kapat

Aşağıda ise orta beynin, insan beyninde kapladığı hacmi görebilirsiniz:

Aslında orta beynin de alt birimleri bilinmektedir (tectum, tegmentum, substantia nigra, crus cerebri, bazı diğer çekirdekler ve fasiküller) ancak bunların detayları bu yazının içeriğini fazlasıyla aşacaktır. Dolayısıyla biz hepsinden, genel olarak "orta beyin" olarak bahsedeceğiz.

Orta beynin görevlerini şöyle sıralayabiliriz:

  • Motor Hareketlere Katkı Sağlama
  • Görsel ve İşitsel Duyulara Katkı Sağlama
  • Dikkat ve Konsantrasyona Destek Olma
  • Kas Tonusunun Sağlanması
  • Dengenin Sağlanmasına Katkı Sağlama
  • Segmental Refleksler
  • Göz Hareketlerinin Kontrolü ve Düzenlenmesi

Bu görevleri okuyan biri, beyin sapının ne kadar önemli olduğunu bir kere daha anlayacaktır. 

Tüm Reklamları Kapat

Orta beyin, canlılığın evrimsel gelişimine de ışık tutmaktadır. Beyni olan bütün hayvanlarda ortak olarak bulunan dopamin isimli kimyasal, hepsinde orta beyinden salgılanmaktadır. Dopamin, türlerin ortamlarına alışmasında büyük rol oynar. Aynı zamanda zorlu koşullarda türleri motive edici hisleri uyandıran da bu hormondur. Bu sebeple, türlerin evrimsel gelişiminde ve çevresel streslere karşı mücadelelerinde büyük rol oynamaktadır.

Beyin Sapının Kusurları, Hataları, Hastalıkları ve Sorunları

Her sistem gibi, her organ gibi, her yapı gibi, beyin sapı da "mükemmel" değildir ve hataya oldukça açıktır. Zira evrimsel süreç, hiçbir zaman %100 kusursuz bir yapı var edemez ve doğada kusursuz tek bir yapıya dahi şimdiye kadar rastlamadık. 

Beyin sapı, evrimsel süreçte daha ilkin bir sinir sistemini temsil ettiği için; ancak buna karşın çok önemli işlevler edindiği için, ciddi derecede hataya açıktır. Beyin sapındaki hücrelerin çoğalma döngülerinin doğuştan veya sonradan, tamamen doğal süreçlerle bozulması tümörlere ve kanserli hücrelere neden olabilmektedir. Ayrıca dışarıdan alınan darbeler, anne karnındaki pozisyon bozuklukları, lezyonlar, oto-immün hastalıklar (vücudun savunma sisteminin, vücudun kendisine saldırması) ve daha nice sorunlar, beyin sapında hasara neden olabilmektedir. Vücut, bunlardan korunacak bir yapıya sahip değildir; zira hiçbir canlı, dediğimiz gibi, mükemmel değildir.

Beyin sapında meydana gelen hasarlar kendisini görme sorunlarıyla, göz bebeği hareketlerindeki anormalliklerle, çevreyi hissetmede sıkıntılarla, kaslarda güçsüzlük ile, duyma sorunları ile, his kayıpları ile (vertigo), yutkunma ve konuşma problemleri ile, ses değişimleriyle ve vücut koordinasyonunun yitirilmesiyle göstermektedir. Bu sorunlar, sonradan edinilebildiği gibi, doğuştan da gelebilmektedir. Bu, insan içi mekanizmaların oldukça kusurlu olduğuna çok güzel bir örnektir, zira vücut, kendisinin kontrolünde en kritik role sahip olan beyin bölgelerinden birini doğru yapılandıramayacak kadar aksak olabilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Yukarıdaki semptomları gösteren birinin çok acil bir şekilde doktora gitmesi gerekmektedir. Zira erken bir şekilde müdahale edilmezse, beyin sapı hasarları geri döndürülemez sorunlara ve nihayetinde ölüme sebep olabilecektir.

Sizi daha fazla yorup sıkmamak adına, beyin sapına dair açıklamalarımızı burada sonlandırmak istiyoruz. Ancak umuyoruz ki bu yazımızda size beynin ne kadar önemli bir organ olduğunu ve evrimsel süreçteki gelişiminin bilime ne kadar ciddi derecede ışık tuttuğunu gösterebilmişizdir. Daha da önemlisi, beynimizin işevleri karşısında küçük ve tehlikede kaldığınızı hissettirebilmişizdir. Sizi temin ederiz, bu sadece başlangıç. İlerideki yazılarımız, kendinizden şüphe etmenize neden olacaktır.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Sinirbilim ve Beyin Yazı Dizisi

Bu yazı, Sinirbilim ve Beyin yazı dizisinin 6. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Sinir Sisteminin Evrimsel Tarihi: Beyin ve Sinir Sistemi Nasıl Evrimleşti?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
24
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 26
  • Muhteşem! 18
  • Bilim Budur! 16
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 15
  • Merak Uyandırıcı! 13
  • Umut Verici! 7
  • İnanılmaz 4
  • Korkutucu! 2
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/03/2023 18:41:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/315

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Jeoloji
Metal
Kırmızı
Botanik
Dünya Dışı Yaşam
Çalışma
Sars
Ay Görevleri
Endokrin Sistemi
Salgın
Cinsiyet
Müzik
Astronomi
Sağlık Bilimleri
Cinsel Yönelim
Antikor
Alkol
Kamuflaj
Einstein
Fizik
Samanyolu Galaksisi
Elektromanyetizma
Hızlı
Hayatta Kalma
Kozmik Mikrodalga Arkaplan Işıması (Cmb)
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Size Özel
Güncel
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Sinirbilim ve Beyin - 6: Beyin Sapı. (14 Nisan 2012). Alındığı Tarih: 31 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/315
Bakırcı, Ç. M. (2012, April 14). Sinirbilim ve Beyin - 6: Beyin Sapı. Evrim Ağacı. Retrieved March 31, 2023. from https://evrimagaci.org/s/315
Ç. M. Bakırcı. “Sinirbilim ve Beyin - 6: Beyin Sapı.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 14 Apr. 2012, https://evrimagaci.org/s/315.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Sinirbilim ve Beyin - 6: Beyin Sapı.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, April 14, 2012. https://evrimagaci.org/s/315.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.