Shakespeare'in 116. Sone'sinin El Yazması Kopyası 400 Yıl Sonra Bulundu!

Oxford Üniversitesi İngiliz Edebiyatı Bölümü'nden Dr. Leah Veronese, 17. yüzyıla ait bir şiir derlemesi içinde Shakespeare'in 116. Sone'sinin daha önce bilinmeyen nadir bir el yazması kopyasını keşfetti. Metin, ünlü bir Kraliyet yanlısı ve Ashmolean Müzesi'nin kurucusu olan Elias Ashmole'un evrakları arasında bulundu. Keşif, bugüne kadar tanımlanmış yalnızca ikinci el yazması kopya olma özelliğini taşımasının yanı sıra şiirin İngiliz İç Savaşı sırasında nasıl siyasi olarak yeniden yorumlandığını ve müzikle uyumlandırıldığını ortaya koyuyor.

Keşfi Oxford'un Bodleian Kütüphanesi'nde yürüttüğü doktora araştırması sırasında yapan Dr. Veronese, sonenin o dönemde şiir paylaşımının yaygın biçimi olan ve çeşitli yazarların edebi eserlerinden oluşan el yazması bir derlemenin içinde yer aldığını belirtiyor. El yazması aynı zamanda Ashmole'nin kendisi tarafından yazılmış birkaç şiiri de içeriyor. Dr. Veronese, şöyle açıklıyor:

El yazmasını incelerken, şiir bana 116. Sone'nin tuhaf bir versiyonu gibi geldi. 19. yüzyılda derlenen bir kataloğa baktığımda eser "aşkta sadakat üzerine" diye tanımlanmıştı ve Shakespeare'den bahsedilmiyordu. Sanırım eklenen ilk dize ve katalog açıklamasında Shakespeare'in adının geçmemesi, bu şiirin yıllardır fark edilmemesinin nedeni olabilir.

Bu versiyonu özellikle ilginç kılan, şiirin uyarlanış şekliydi. Sone, yasaklanmış Noel şarkıları ve 1640'ların başındaki çalkantılı olaylara ilişkin hicivsel şiirler gibi, siyasi tarafı ağır basan eserlerin arasında yer alıyor. El yazmasında sadece metin bulunsa da müzik New York Halk Kütüphanesi'ndeki bir şarkı kitabında yer alıyor. Besteci Henry Lawes tarafından şarkıya dönüştürülen metin, orijinalinden farklı olarak yedi ek dize ve değiştirilmiş bir açılış/kapanış içeriyor. Örneğin orijinal sonede yer alan bir kısım şu şekildedir:

Olmayayım mani, sadık ruhların izdivacına,

Öyle aşk, aşk değildir ki;

Değişimi gördüğünde değişen.

Bu metin şu şekilde değiştirilmiştir:

Kendini kör eden bir yanılgı tutsak etsin o ruhları,

Bilim Haberciliği ile ilgili diğer içerikler ›

• A Vitamini Eksikliği, Farelerde Doğuştan Gelen Parazit Bağışıklığını Güçlendiriyor!
• Köpekler, İnsanların Yüzündeki Gülümsemeyi Öfkeden "Gerçekten" Ayırt Edebiliyor!
• Prokaryot mu, Ökaryot mu? Derin Denizlerde Prokaryotlar ile Ökaryotlar Arasında Geçiş Türü Olan Bir Mikroorganizma Keşfedildi!

Yanlış yakıştırmalarla "aşk" derler adına,

Değişimi gördüğünde değişen şeye.

Şiire ek satırların eklenmesinin pratik bir nedeni, şarkı olarak söylenecek daha fazla dize yaratmak olabilir. Ancak, İngiliz İç Savaşı göz önüne alındığında, bu satırlar aynı zamanda dini ve siyasi sadakate bir çağrı olarak da yorumlanabilir.

Ayrıca, Cumhuriyet rejimi döneminde şarkıların halka açık performanslarının yasaklandığını belirtmek gerekir. Henry Lawes gibi birçok müzisyen, evde gizli özel performanslarla hayatta kalmıştır. Bu metin, Shakespeare'in iç savaş sırasında nasıl okunduğuna dair yeni bir örnek sunmanın yanı sıra, metinlerinin o dönemin meselelerine uygun şekilde nasıl siyasi olarak yeniden yorumlandığını da gözler önüne seriyor.

Ek satırlar anlam açısından oldukça belirsiz olsa da şiir bir kraliyet yanlısının koleksiyonunda kraliyet yanlısı şiirlerle beraber olarak okunduğunda daha siyasi bir ton kazanıyor. Savaş bağlamında bu dizeler dini ve siyasi sadakati vurguluyor olabilir. Kraliyet yanlısı şiirlerle çevrili bu versiyon, romantik aşkı anlatan bir soneyi siyasi bir bildiriye dönüştürüyor. Cumhuriyet rejiminde şarkı performansları yasaklandığından, Lawes gibi müzisyenler evlerde gizlice çalıyordu.

Bu metin, Shakespeare'in iç savaş sırasında nasıl okunduğuna dair yeni bir örnek sunarken, onun eserlerinin günün meselelerine uygun olarak siyasi bir amaçla nasıl yeniden şekillendirildiğini de gösteriyor. Oxford Üniversitesi'nde Shakespeare uzmanı olan Profesör Emma Smith, bu keşifle ilgili şunları söylüyor:

Bu heyecan verici keşif, Shakespeare'in izini sürmek ve eserlerinin nasıl karşılandığını anlamak için yüzyıllardır yapılan araştırmaların bile arşivlerin tüm sırlarını çözemediğini gösteriyor. Günümüzde "Gerçek zihinlerin birleşmesine engel tanıma" dizesiyle başlayan 116. Sone, Shakespeare'in en bilinen eserlerinden biri. Ama görünen o ki, kendi döneminde pek rağbet görmemiş. Diğer soneler elden ele dolaşırken bu soneye dair daha önce sadece bir kayıt vardı. Dr. Veronese'nin ortaya çıkardığı bu yeni versiyon ise soneyi tamamen farklı bir bağlam olan Kraliyet yanlısı siyaset çerçevesinde okumamızı sağlıyor. Bugün düğünlerde okunan o romantik şiirin bir zamanlar politik bir mesaj taşıdığını kim tahmin ederdi?

Dr. Veronese'nin keşfi, Shakespeare'in sözlerinin İngiliz tarihinin en çalkantılı dönemlerinden birinde nasıl yankılandığına ve yeniden şekillendiğine ışık tutuyor.