Şempanzeler, Kısa Dönem Hafıza Testinde İnsanlardan Çok Daha Üstünler!
Los Angeles Times
- Çeviri
- Evrimsel Biyoloji
- Primatoloji
Ayumu adlı şempanzenin olduğu Japon Primat Araştırma Enstitüsü’ndeki (PRI) bilim insanları şempanzeler üzerine planlanmış bir zeka testi geliştirdi. Testlerden birisi işleyen hafızanın, yani beynin bilgiyi geçici olarak kaydetmesi ve kullanması üzerine...
Dokunmatik ekran üzerine rastgele saçılmış 1’den 9’a kadar numaralar var. Şempanze, şemayı hafızasına alıncaya değin numaralara bakar. Sonra 1’e dokunur dokunmaz diğer numaralar gizlenir ve ardından şempanzenin bu numaraları hatırlaması beklenir.
Programın yöneticisi olan Chris’i testi uygulaması için gönüllü olarak seçtik. O bir üniversite mezunu ve bir bulmaca bağımlısı. Ama Chris’in işleyen hafızası ne kadar iyi acaba?
Chris şablonu ezberlediğine kanaat getirdiğinde 1’e dokunur. Diğer sayılar kaybolunca da sayıları, 2’den 9’a artan sırada hatırlamak zorunda. Chris, 30 denemenin sonunda hata yapmadan yalnız bir kez 9’a kadar ulaşabildi.
Aynı testi Ayumu yaptığında ise denemelerinin yaklaşık %90’ında numaraları doğru hatırladı. Ayumu neredeyse her seferinde başardı.
Chris kendi türünü hayal kırıklığına uğratmaktan korkuyor. Primat Araştırma Enstitüsü, Ayumu’nun karşısına düzenli şekilde pratik yapan en iyi insan öğrencilerini koyduğunda bile Ayumu hala tüm insanları yenebiliyor.
Primat Araştırma Enstitüsündeki diğer şempanzeler de bu teste tabi oldular. Bu maymunlardaki bilgisayar kullanma becerisi ağaçta sallanmak kadar normal.Hiçbir rakibi Ayumu’yu yenemese de sadece birkaçı onun skoruna yaklaşabildi. Şempanzelerin ortalama sonucu insanlardan daha yüksek çıkmışa benziyor.
Peki şempanzelerin insanlarınkinden daha iyi işleyen hafızaları onların bizlerden daha akıllı olduğunu gösterir mi? Doğadaki şempanzeler üzerine çalışma yürüten bir bilim insanı olan Dr. Nick Newton Fisher şöyle diyor:
Şempanzelerin insanlardan farklı ve bazen de daha iyi bilişsel becerilere sahip olabileceğini gösteren bu sonuçları ilginç buluyorum. Çünkü şempanzeler küçük, ilkel, kürklü insanlar değiller. Onlar, belki de 5-6 milyon yıl öncesinde ortak ataları paylaştığımız türler. Kendi bireysel yolları boyunca evrimleştiler ve şempanzelere özgü şeyler başarmada daha iyiler. Ve bizler de insana ait bazı şeyleri yapmakta daha başarılıyız.
Şempanzelere özgü şeyler sadece ağaca tırmanmak, geri inmek veya yemiş yemek olmayabilir.
Bu şempanzelere özgü şeyler bilişsel beceriler de olabilir.
Yani şempanzeler 1, insanlar 0.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Destek Olun
Bu video, BBC Earth tarafından hazırlanmış, Evrim Ağacı tarafından altyazılandırılmıştır. Eğer içeriği beğendiyseniz orijinal kaynağa destek olmak için, lütfen YouTube kanalına gidip videolarını beğenmeyi unutmayın.
BBC Earth kanalının bu videosunu orijinal dilinde ve İngilizce alt yazılı olarak buradan seyredebilirsiniz:
Teşekkür: Bu video metnini Türkçe'ye çeviren Gökhan Kızıl'a teşekkür ederiz.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
18
-
10
-
9
-
8
-
7
-
7
-
4
-
4
-
2
-
1
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: YouTube | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 10/05/2025 20:44:55 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8069
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in YouTube. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
