Altın yağmurcun (Pluvialis apricaria)

Gözlem Bilgileri

Sabah saatlerinde kuş arazisi yapmak üzere Filyos'a gittik. Filyos genelde oldukça sakin bir alandır. Önceden gözlem yapanlar buranın çok daha güzel ve tür dolu olduğunu söylerdi. Bizde bu bilgiler ışığında gözlemimize başladık. İlk olarak şahin, atmaca ve saz delicesi türlerini alanda gözlemledik. Zaten bu alanda çok sık görülen yırtıcı türleridir. Tam Karadeniz ile çayın birleştiği noktaya geldiğimizde tepede altın yağmurcunu fark ettik. Bizim için bu alanda ilk gözlem olduğu için oldukça sakin davrandık ve hemen yere eğildik. Şans bizden yanaydı. Kuş oldukça sakin tavırlarla poz vermeye devam ediyordu. Bizde daha kaliteli pozlar almak için yere uzandık ve birçok güzel kare almayı başardık. Tabii gözlemimize bu güzel türün ardından saatlerce devam ettik. Gün sonunda 6 yeni kertik türümüzle dönüş yolunu aldık.

Tanım ve Genel Bilgiler

Orta boylu bir kıyı kuşudur. Altın renkli tüylere sahiptir. Adı da buradan gelmektedir. Kış aylarında dış görünüşünde sarı-kahverengi renk hakimdir. Gözünün üst kısmı beyaza yakın tondadır. Erişkin türlerde üreme döneminde altın sarısı tüyler oldukça dikkat çekicidir. Bacakları vücuduna oranla çok uzun değildir. Uçuş esnasında bacaklar kuyruk ucunu geçmez. Tehlike hissettikleri anlarda hızlı adımlarla alandan uzaklaşırlar. Bu esnada özellikle sürü halinde iseler genellikle alandan uçarak uzaklaşmayı tercih ederler. Üreme dönemleri dışında genç bireyler küçük altın yağmurcuna oldukça benzerdir. Fakat sarıya çalan kaş rengi ile iki tür birbirinden ayırt edilmektedir. Boy uzunluğu 26-29 cm, kanat açıklığı 67-76 cm, vücut ağırlığı 157-312 gramdır. Yaşam süresi yaklaşık olarak 12-13 yıl kadardır. Kuluçka süresi ise 28-31 gündür.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Altın yağmurcun Linnaeus tarafından 1758 yılında tanımlanmıştır. Yağmurcungiller (Charadriidae) ailesine mensuptur. Bu ailenin üyeleri dünya genelinde yayılmış küçük veya orta boylu kıyı kuşlarından oluşmaktadır. Genellikle su kenarı ve kıyı şeritleri gibi alanlarda bulunmaktadırlar. Bu ailenin bireyleri çoğunlukla kısa bir gagaya, orta boylu veya uzun bacaklara sahiptir. Genellikle 15 ile 40 cm arasında uzunluğa sahiptirler.

Furkan Eren

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Deniz, akarsu ve çay gibi sulak alanların kıyılarında yaşarlar. Göçmen bir türdür. Yaz ayları hariç tüm dönemlerde ülkemizde görülebilmektedirler. Havalar çok soğuk olmadığı müddetçe göç etmeye başlamazlar. Üreme alanlarında ise Mayıs ve Haziran aylarında yeniden görülmeye başlarlar.

Popülasyon ve Koruma Statüsü

Asgari Endişe (IUCN LC) kategorisinde sınıflandırılan türler arasındadır. Yani türün nesli tehlike altında değildir.

Davranış ve Etoloji

Kendilerini tehlikede hissettikleri anda hızlıca koşarak kaçarlar. Bu durum onların yaşadığı alanı seçmelerinde oldukça etkilidir. Bu sebepten ötürü kısa otların bulunduğu alanları daha sık tercih ederler.

Göç ettikleri sırada gruplar halinde sıralı bir şekilde uçmaktadırlar. Kıyılarda bulundukları sıralarda da oldukça kalabalıktırlar.

Furkan Eren

Diyet ve Metabolizma

Yumuşakçalar, böcekler, kabuklular, sert olmayan küçük meyveler ve omurgasız larvaları ile beslenirler besin olarak tüketmektedirler.

Etimoloji

Sahip olduğu altın renginden dolayı ''altın yağmurcun'' adını almıştırlar. Bu adın İngilizce karşılığı European golden plover'dır. Bu gibi birçok türde European yani Avrupa adlarının olduğunu görmekteyiz fakat Türkçe'ye çevrilirken bu isimler genellikle kullanılmadan çevrilmektedir. Literatürde pek kullanılmz ancak "Avrupa altın yağmurcunu" olarak da çevirilebilir.