Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Isaac Newton Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü...

Isaac Newton Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü...
7 dakika
28,204
Evrim Ağacı Akademi: Bilim İnsanları ve Biyografileri Yazı Dizisi

Bu yazı, Bilim İnsanları ve Biyografileri yazı dizisinin 19. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Charles Darwin'in Dini İnancı Neydi? Din ve Tanrı ile İlgili Görüşleri Nelerdi?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Podcast
10:53
Emre Ozan Yıldız
Emre Ozan Yıldız Seslendiren
26
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Size büyük bir rastlantıdan bahsedeceğim… Bence gelmiş geçmiş bilim insanlarının en etkilisi ve en büyüğü, Galileo'nin hayata veda ettiği 1642 yılının yılbaşı günü, İngiltere’de Woolsthorpe kentinde doğdum. Erken doğduğum ve çok zayıf olduğum için fazla yaşayamayacağımı düşünmüşler. Babamı hiç göremedim, ben doğmadan önce kaybetmişiz. Annem zor yaşam koşullarına daha fazla dayanamayıp ikinci evliliğini yaparak beni anneanneme bırakmış. Yeni eşi de yedi yıl sonra ölünce, kendisine oldukça yüklü bir miras kalan annem, zengin bir kadın olarak geri döndü. 

12 yaşımdayken özellikle makinelerin çalışma biçimlerine karşı oldukça meraklıydım. Zeki bir çocuk sayılabilirdim ama okulda derslere karşı çok özenli değildim. Ergenlik çağımda annem beni çiftçi yapmak için okuldan aldı ancak o beni çiftlik işleri ile uğraşıyorum sanırken, aslında sürekli gökyüzünü inceliyor, kitaplar okuyor ve notlar alıyordum. Sonunda annemi üniversiteye hazırlanmak için ikna ettim. 

Tüm Reklamları Kapat

Cambridge Üniversitesine girdim. Burada fen bilimleri ve matematik konusunda eğitim alarak kendi bağımsız araştırmalarıma yöneldim. Dersler ve araştırmalarla yoğun biçimde uğraşırken bir eczacının üvey kızı olan Bayan Storey ile tanıştım. Henüz 19 yaşındaydım. Daha önce tarif edemediğim duyguları yaşadım ve nişanlandım. Fakat bilimsel faaliyetlerim nedeniyle ilişkime gerekli özeni gösteremedim ve nişanlılığımı sonlandırdım. Hayatım boyunca hiç evlenmedim, başka bir kadını da sevmedim. Storey’in hatırasını ömür boyu hep yüreğimde taşıdım. 

21 yaşımdan sonraki 6 yıl içinde daha sonra dünyayı tamamen değiştirecek bilimsel teorilerin temellerini attım. 17. yüzyıl ortaları bilimin hızla geliştiği bir dönemdi. Bu yüzyılın başında teleskobun icadı astronomi çalışmalarında çığır açmıştı.

Tüm Reklamları Kapat

Francis Bacon ve Fransız filozof Descartes, Avrupalı bilim adamlarını Aristoteles’in söylemlerine bel bağlamaktan vazgeçip kendi deney ve gözlemlerini yapmaya çağırmaktaydılar. Bacon ve Descartes’in sözle söylediğini büyük Galile (Galileo), uygulamalarıyla ifade etmiştir. Yeni icat edilen teleskobu kullanarak gerçekleştirdiği astronomi gözlemleri bu alandaki çalışmalarda devrim yapmıştır. Mekanik bilimi dalındaki deneyleri ise bana “Newton’un birinci hareket kanunu” olarak bilinen ilkenin ilhamını vermiştir.

Tüm hakları saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz.
Tüm hakları saklıdır. İzinsiz kopyalanamaz.
Dr. Feza Köylüoğlu

Kan dolaşımı sistemini keşfeden William Harvey ve gezegenlerin güneş çevresindeki hareketlerini formüle eden kanunları bulan Johannes Kepler gibi diğer büyük bilim adamları bilim camiasına yeni temel bilgiler sunuyorlardı. 

Kopernik ve Galileo eski bilimin yanlış algılarından bazılarını bir kenara itip evrenin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunmuşlardı ama, birbiriyle bağlantısız gibi görünen bu gerçekleri bilimsel tahmin yapmakta kullanılacak birleşik bir teoriye dönüştürebilecek ilkeleri ortaya koymamışlardı. Bu bilgi birikimini derleyip sistematik hale getirerek, modern bilimin o zamandan bu yana izlemekte olduğu yola koyulması sağlayan temel kanunların ve kuralların oluşturulması temel hedefim olmuştu. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Ancak bilim camiası tahmin edemeyeceğiniz kadar acımasızdır. Bazı şeyleri anlatmak ve kabul ettirmek çok zordu. Eleştirilmek ve yadırganmak en büyük korkularımdı. Bu nedenle buluşlarımı iyice sınayıp, emin olduktan yıllar sonra yayınlıyordum. Bilim insanlarının bazılarıyla sert tartışmalara da girdim elbette. Deney ve gözlemlerim ile ulaştığım sonuçları çalınabilecekleri endişesiyle yayımlamakta kimi zaman isteksiz davrandım. 

Tüm ülkeyi tehdit eden veba salgını nedeniyle okullar kapanınca köyüme dönerek çiftlikte çalışmalarıma devam ettim. İlk buluşum, ışığın doğası hakkındaki çığır açıcı çalışmaydı. Deneylerim sonucunda, ışığın gökkuşağının tüm renklerinin bir karışımı olduğunu keşfetmiştim. Işığın yansıması ve kırılmasıyla ilgili kanunlardan elde edilen sonuçları da dikkatle analiz etmiştim ve bundan yararlanarak astronomi araştırmalarında kullanılacak olan ilk yansıtıcı teleskobu tasarladım ve imal ettim.

Matematik en keyif aldığım alanlardan biriydi. 24 yaşındayken integral hesaplamalarını bulmuştum. Modern matematik için önemli bir kazanım olan bu buluş, aynı zamanda gelecekteki bilimin de ilerlemesi için çok önemli bir araçtı. Sadece integral hesabını bulmuş olmak bile insanlık ve uygarlık için büyük iştir sanırım. 

Burada esprili bir dille anlatılan Newton'un Birinci İlkesi, aslında üzerine etki eden kuvvetler dengede olan bir cismin, ivmesi olmayacağı için sabit hızla hareketine devam edeceğini, eğer duruyorsa da durmayı sürdüreceğini, harekete geçmeyeceğini söyler. Newton Mekaniği dahilindeki hareketle ilgili en temel bilgidir. İkinci ilkenin de temelini oluşturur: daha teknik tabiriyle "bir cismin momentumu daima korunur"; daha yaygın tabiriyleyse "bir cismin birim zamanda hızında meydana gelen değişim, üzerine etki eden kuvvetin kütlesine bölümüne eşittir (F=ma)". Birinci ilkeye göre, cismin üzerine hiçbir kuvvet etki etmiyorsa (ki bu ancak ideal durumlarda geçerlidir, gerçekte olamaz) veya cisme etki eden kuvvetlerin net etkisi sıfıra eşitse, cismin bir ivmesi (birim zamandaki hız değişimi) olamaz. Dolayısıyla cisim duruyorsa durmayı, hareket ediyorsa aynı hızla hareket etmeyi sürdürür. Bu konunun bir diğer çıkarımı ise "atalet" (inertia) kavramıdır. Atalet, bir cismin hız ve yön gibi hareket parametrelerinin değişimine karşı sahip olduğu dirençtir. Kütlesi olan her cismin ataleti de vardır, dolayısıyla onları harekete geçirmek, yönlerini değiştirmek, hızlarını değiştirmek için kuvvet uygulamak gerekir. Tıpkı sabah uyanmak zorunda olan insanlara olduğu gibi...
Burada esprili bir dille anlatılan Newton'un Birinci İlkesi, aslında üzerine etki eden kuvvetler dengede olan bir cismin, ivmesi olmayacağı için sabit hızla hareketine devam edeceğini, eğer duruyorsa da durmayı sürdüreceğini, harekete geçmeyeceğini söyler. Newton Mekaniği dahilindeki hareketle ilgili en temel bilgidir. İkinci ilkenin de temelini oluşturur: daha teknik tabiriyle "bir cismin momentumu daima korunur"; daha yaygın tabiriyleyse "bir cismin birim zamanda hızında meydana gelen değişim, üzerine etki eden kuvvetin kütlesine bölümüne eşittir (F=ma)". Birinci ilkeye göre, cismin üzerine hiçbir kuvvet etki etmiyorsa (ki bu ancak ideal durumlarda geçerlidir, gerçekte olamaz) veya cisme etki eden kuvvetlerin net etkisi sıfıra eşitse, cismin bir ivmesi (birim zamandaki hız değişimi) olamaz. Dolayısıyla cisim duruyorsa durmayı, hareket ediyorsa aynı hızla hareket etmeyi sürdürür. Bu konunun bir diğer çıkarımı ise "atalet" (inertia) kavramıdır. Atalet, bir cismin hız ve yön gibi hareket parametrelerinin değişimine karşı sahip olduğu dirençtir. Kütlesi olan her cismin ataleti de vardır, dolayısıyla onları harekete geçirmek, yönlerini değiştirmek, hızlarını değiştirmek için kuvvet uygulamak gerekir. Tıpkı sabah uyanmak zorunda olan insanlara olduğu gibi...

Cisimlerin hareketlerini incelemek çocukluktan beri sevdiğim bir şeydi. Mekanik bilimi de bıkmadan uğraştığım bir alandır. Cisimlerin herhangi bir kuvvet etkisi altında olmamaları halinde nasıl hareket ettiklerini tanımlayan birinci hareket kanununu Galileo bulmuştu. Gerçekte elbette bütün cisimler dış kuvvetlerin etkisi altındadır ve mekanik biliminin en önemli sorunu bu koşullarda cisimlerin nasıl hareket ettiğidir. 

Yerçekimi kanununu keşfettiğim o ünlü hikaye tamamen doğrudur. Bu ilginç olaya yeğenim de tanık olmuştu. Hatta hemen gidip ünlü Fransız şairi Voltaire’e anlatmış. Bir gün Woolshorpe'deki evimin bahçesinde, ağacın altında kitap okurken elma ağacının tepesindeki bir elma dalından koparak, kafama 'küt!' diyerek düştü. Başımı kaldırıp baktığında elmanın daha önce asılı bulunduğu dalın halen sallanıyor olduğunu gördüm. Demek ki rüzgâr veya başka bir güç dala kuvvet uygulayarak elmanın daldan kopmasına sebep olmuştu. Kopan elma destek bulamadığında havada kalmamış, yere doğru düşmüştü. İşte yerçekimi kuvveti ile ilgili yazacağım kanunun altyapısı buydu. Klasik fiziğin en temel kanunu olarak tanımlanabilecek ünlü ikinci hareket kanunuyla çözülmüştür. Evrensel çekim kanunu sayesinde ağaçtan düşen bir elmayla, Güneş etrafında belli yörüngelerde hareket eden gezegenlerin çekiminin aynı kütlesel çekim kanunundan kaynaklandığını ispatladım.

Tüm Reklamları Kapat

Ne yazık ki söylediğim hatta ispat ederek açığa çıkardığı buluşlarım bazı bilim adamları tarafından kabul edilmeyerek "ipe sapa gelmez şeyler" olarak nitelendirildi. Bir ara bunalıma girdim ve her şeyden vazgeçtim. Ama yakın dostum hani bilirsiniz şu ünlü Halley kuyruklu yıldızını bulan Astronom John Halley bana destek oldu. Dostum Halley'in teşvikiyle “Principia” olarak bilinen, dünyaca ünlü "Tabiat Felsefesinin Matematiksel İlkeleri" adlı eserimi yazdım. Ünüm tüm Avrupa'ya tamamen yayılmıştı. Kraliyet Bilim Akademisi, makalelerimi büyük bir heyecan içinde yayınlamıştı. Hatta Akademi üyeliğine ve Cambridge Üniversitesi'nde Parlamento üyeliğine getirildim. 1706'da kraliyet derneğinin başkanlığına seçildim. 1708'de kraliçe Anna tarafından "Sir" unvanıyla ödüllendirildim. 

Optik (ışık bilimi), termodinamik (ısı bilimi), akustik (ses bilimi), astronomi, fizik ve matematik… birçok alanda sayısız yayın yaptım ve katkıda bulundum. Elbette bazen yoruldum, hatta her şeyden sıkıldım… Gottfried Leibniz ve Robert Hook gibi bilim adamlarının eleştirileri yüzünden çok öfkelendiğim zamanlar da oldu. Köpeğim Diamond masanın üstündeki mumu devirdi ve mum, yıllardır emek vererek yazdığım notlarımın üzerine düştü. Çok kıymetli notlar yanıverdi. Yıllardır çalışarak hazırladığım birbirinden değerli bilimsel araştırma notlarım bir anda yok olmuştu. Bu durum karşısında bile hiç öfkelenmemiştim. Ona sadece şunu söyledim:

Ah Diamond! Yaptığın yanlışın neleri kaybettirdiğini bir bilseydin, benden çok üzülürdün.

Bana gerçekten zarar vermek için uğraşan ve öfkemi hak eden insanlar varken, Diamond’a kızamamıştım.

Bir ara yayladaki kulübeme çekilip kafamı dinledim. Burada yaptığım bir teleskopla Jüpiter'i seyrettim, düşüncelere daldım. Uçsuz bucaksız kırlarda yürürken bir taraftan da çok sevdiği kitaplardan kopamıyor, yeni şeyler öğrenmek için ve hala zevkle okuyordum. Yattığım yerden halka biçiminde sabun köpükleri üflüyordum… güneş ışığının köpük üzerindeki o olağanüstü yansımasını izleyerek gülümsüyordum.

85 yaşıma geldiğimde bedenimi artık taşıyamıyordum. İçime kapandım ve kimseyle görüşmemeye başladım. 20 Mart 1727'de Londra'daki evimde, sakin bir şekilde bu hayattan göçtüm. 

Evren hеnüz kеşfеdilmеmiş gerçeklerle dolu bir оkyanus, ben ise onun kıyısındа oynayan, düzgün bir çakıl tаşı ya da güzel bir deniz kabuğu bulduğunda sevinen bir çocuk gibiyim…
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Bilim İnsanları ve Biyografileri Yazı Dizisi

Bu yazı, Bilim İnsanları ve Biyografileri yazı dizisinin 19. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Charles Darwin'in Dini İnancı Neydi? Din ve Tanrı ile İlgili Görüşleri Nelerdi?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
39
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 24
  • Muhteşem! 10
  • Merak Uyandırıcı! 8
  • Bilim Budur! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 10:59:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8114

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. H. Hart, et al. Isaac Newton Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü.... (12 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8114
Hart, M. H., Cinemre, O. Ö., Bakırcı, Ç. M. (2019, December 12). Isaac Newton Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü.... Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8114
M. H. Hart, et al. “Isaac Newton Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 12 Dec. 2019, https://evrimagaci.org/s/8114.
Hart, Michael H.. Cinemre, Okan Ö.. Bakırcı, Çağrı Mert. “Isaac Newton Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, December 12, 2019. https://evrimagaci.org/s/8114.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close