Damalı su yılanı (Natrix tessellata)

Gözlem Bilgileri

Zonguldak'ın Filyos ilçesinde gözlemlediğimiz yavru bir damalı su yılanı (Natrix tessellata). Nehir kıyısında bir taşın altında birçok yavru yanında saklanırken denk geldik. Aynı şekilde şaşırtıcı bir şekilde yılanımsı kertenkele (Anguis colchica) türü de onların yanında saklanıyordu. Yavru bireyi makro yöntemi ile fotoğrafladığımız için büyük duruyor.

Pedram Türkoğlu

Tanım ve Genel Bilgiler

Kendisi zararsız bir türdür. İsmini vücudunun altındaki dama taşı benzeri görüntüden alır. Aslında tam bir "su yılanı" değildir. Sadece Natrix natrix gibi suyu seven bir yılandır. Erişkinleri 1 metreye kadar ulaşabilir. Zehir bezleri yoktur, ancak serumlarında az miktarda antihemorajik ajanlar bulunur. Yani kanın pıhtılaştırarak, kurbanın dokularını iskemiye yönlendiriyorlar. Böylece dokulara kan gitmediği için, dokular beslenemiyor ve nekroz gelişiyor. Elbette bu miktar, insan gibi büyük memelilerde yeterli değildir. Kurbağa gibi ufak hayvanlarda etkilidir.

Yiğit D. Sayman

Yılanların damaklarında vomeronazal organ, diğer bir adı ile Jacobson organı bulunur. Dilini çıkarıp içeri sokarak havadaki çözünmüş partikülleri yakalar ve damağında bulunan vomeronazal organdaki olfaktör sinirler ile beyne iletir. Aynı şekilde olfaktör sinirler, memelilerde bulunan koku alma siniridir.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Avrupa ve Asya'da yaşarlar. Görüldüğü ülkeler arasında Lübnan, İsrail, Almanya, İsviçre, Avusturya, Fransa, Hırvatistan, Slovenya, Bosna Hersek, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan, İtalya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Polonya, Arnavutluk, Romanya, Bulgaristan, Macaristan, Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs, Afganistan, Rusya, Ukrayna, Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Tacikistan, Özbekistan, Kırgızistan, İran, Irak, Lübnan, Suriye, Ürdün, Yemen, Mısır, Pakistan, Çin ve Hindistan bulunur.

Habitatları arasında sulak alanlar ve nehir kıyıları vardır.

Davranış ve Etoloji

Natrix cinsindeki savunma mekanizmaları arasında en etkili olanı, thanatosis yani ölü taklidi yapmalarıdır. Ölüm tanrısı Thanatos isminden köken alır. Diğer bir yöntem ise kloakından kötü kokulu bir salgı bırakmasıdır. Ayrıca engerekler gibi zehirli olduklarını göstermek adına tıslayarak "S" şeklindeki savunma pozisyonu alabilirler.

Pedram Türkoğlu

Diyet ve Metabolizma

İribaşlar olan kurbağa yavrularını, balıkları, büyük böcekleri ve ufak memelileri yiyebilirler.

Etimoloji

Türkçe "damalı su yılanı" olarak bilinir. İngilizce "dice snake" denir. Çünkü vücudun altındaki desenler adeta bir dama tahtasına veya zar yüzeyine benzetilmiştir.