Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Pullular (Squamata)

3 dakika
886
Pullular (Squamata) PetSmart
Tüm Reklamları Kapat
Pullular
  • Bilimsel Adı Squamata
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Pullular
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Scaled Reptiles
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Tanım ve Genel Bilgiler

Pullular (Squamata) kertenkeleler ve yılanlardan oluşan en büyük sürüngen grubudur. Aynı zamanda yaşayan omurgalıların en büyük ikinci takımıdır. 10.900'den fazla türle temsil edilen, evrimsel olarak oldukça başarılı bir sürüngen takımıdır.

İsimden de anlaşılacağı üzere derilerinde pullar ve genellikle korunma amaçlı özelleşmiş yapılar bulundururlar. Üst çeneyi hareket ettirmeye yarayan dörtgen şeklinde hareketli kemiklere (os quadratum) sahiptirler. Bu anatomik yapı beslenme davranışları ve diyetleri ile alakalıdır. Bu dörtgen kemik sayesinde ağızlarını çok geniş açabilirler (Amphisbaenia alt takımı hariç), yılanlarda bu kemik uzamış ve çok hareketli yapıdadır ve büyük avları yutmalarına olanak sağlar.

Bu takımın erkek bireylerinde hemipenis adı verilen çift yapılı çiftleşme organı bulunur. Bu takımın başka bir özelliği ise bireylerinin oldukça dar ve sıkışık yerlerden geçebilmelerine olanak sağlayan oldukça özelleşmiş kafa anatomileri olmasıdır. Aynı zamanda bu takım, canlı doğuran (vivipar) ve ovovivipar türlerin yanı sıra yumurtlayan (ovipar) türleri de barındıran tek sürüngen grubudur.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Squamata, Rhynchocephalia'nın (Tuatara ve soyu tükenmiş akrabaları) kardeş grubudur ve yaklaşık 250 milyon yıl önce Mesozoik'in başlangıcında ortak bir atayı paylaşır. Birlikte soyu tükenmiş diğer akrabalarını da içeren Lepidosauria üst takımını oluştururlar. Erken Trias'a tarihlenen Rhynchocephalia fosilleri squamatlara giden soyun o dönemde de var olabileceğini ortaya koymuştur.[3]

İlk gekolar, skinkgiller (Scincidae) ve yılanlar Orta Jura'da; iguanagiller (iguanidae) ve varanoidler (varanoidea) ise Kretase'de ortaya çıkmıştır. Bu takımın Kretase sonunda gerçekleşen kitlesel yok oluşa uğradığı ve birçok soy hattının bu yok oluş nedeniyle ortadan kalktığı bilinmektedir. Orta Triyas döneminde yaşamış (240 milyon yıl önce) Megachirella bilinen en eski squamatdır.

Squamata takımı kertenkeleler (Lacertilia), solucan kertenkeleleri (Amphisbaenia), yılanlar (Serpentes) olmak üzere üç alttakımdan oluşur. 3200 kadar kertenkele türü, 2700 kadar yılan türü ve Amphisbaenia alt takımına dahil 24 cins 130 kadar tür ile squamata takımı sürüngenlerin büyük çoğunluğunu oluştururlar. Tür sayısı yapılan taksonomik çalışmalar ile zaman içerisinde değişip güncellenmektedir.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Pullular, Antarktika hariç her kıtada ve Hint ve Pasifik Okyanusları'nda bulunur ve birçok farklı ekoloji ve vücut formunu kapsar.

Tüm Reklamları Kapat

Davranış ve Etoloji

Beslenme Davranışları

Bu taksondaki türler arasında çeşitli avlanma mekanizmaları evrimleşmiştir. Örneğin yılanlar avının üzerine seri bir hareketle atılarak onu yakalar ve sıkarak öldürürler. Zehirli yılanlar ise zehrini avına enjekte ettikten sonra ölümünü bekler, ardından yutma işlemi başlar. Bukalemunlar ise belli bir mesafeden dillerini hızla fırlatarak çekirge ve sinek gibi avları yakalarlar. Bazı türler ise çeşitli bitkileri yiyerek beslenmelerini sağlarlar.

Üreme Davranışları

Çiftleşme davranışları bu takım bireyleri arasında çeşitlilik göstermektedir. Kertenkelelerde üreme zamanı vücutlarının çeşitli yerlerinde meydana gelen renk değişiklikleri ile erkekler dişilere çiftleşmeye hazır olduğunu gösterir. Erkek kertenkeleler bu dönemde dişilere dokunma yoluyla onları çiftleşmek için uyarmış olurlar. Yılanlarda ise erkekler dişiler tarafından optik uyarımlar sayesinde çiftleşme davranışlarını sergiler ve dişilerin vücuduna dolanarak çiftleşmeye hazır hale getirir.

Squamata grubunun erkek üyeleri genellikle hemipenis adı verilen çift yapılı çiftleşme organlarına sahiptirler. Bu yapılar kloakanın hemen yanında bulunurlar. Bu yapıların her biri çiftleşme sırasında sperma iletimi için bir oluk taşır. Uyarılma ile hemipenis kloakadan dışarıya doğru çıkarılır, bu süreçte birçok kas rol oynar. İçerisinde bulunan boşluklara kan dolarak ereksiyonun devamlılığı sağlanır. Bu çift yapıdan çiftleşme sırasında yanlız bir tanesi dişinin kloakası içine girer. Hemipenis yapısı şekil itibariyle türlere göre farklılıklar gösterir.

Kertenkelede hemipenis yapısı.
Kertenkelede hemipenis yapısı.
ResearchGate

Bu takımda vivipar, ovipar ve ovovivipar üreme özelliği gösteren türler bulunur. Aynı zamanda komodo ejderi gibi partenogenez ile üreyebilen türlerin varlığı da bilinmektedir. Partenogenez adı verilen bu süreç belirli karakterler bakımından homozigotluğa, zararlı resesif allellerin ekspresyonuna ve bazen gelişimsel anomalilere neden olur.

Diyet ve Metabolizma

Etçil (karnivor) beslenme bu takım için daha yaygındır. Ancak kertenkelelerin bir kısmı otçuldur (herbivor). Leşçillik (nekrofaji) birkaç örnek dışında bu takım için istisnai bir durumdur.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
12
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/12/2024 03:56:07 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9903

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Işık
İspat Yükü
Olumsuz
Diyabet
Moleküler Biyoloji
Endokrin Sistemi
Nöron
Kurbağa
Fizyoloji
Dünya Dışı Yaşam
Uzay Aracı
Metal
Doğru
Kanser Tedavisi
Toprak
Coğrafya
Doku
Kahve
Doğum
Tehlike
Cinsellik Araştırmaları
Yatay Gen Transferi
Fobi
Odontoloji
Biyoteknoloji
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Odabaş, et al. Pullular (Squamata). (7 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 5 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9903
Odabaş, E., Bakırcı, Ç. M. (2021, February 07). Pullular (Squamata). Evrim Ağacı. Retrieved December 05, 2024. from https://evrimagaci.org/s/9903
E. Odabaş, et al. “Pullular (Squamata).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 07 Feb. 2021, https://evrimagaci.org/s/9903.
Odabaş, Emre. Bakırcı, Çağrı Mert. “Pullular (Squamata).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 07, 2021. https://evrimagaci.org/s/9903.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close