Psikedelik İlaçlar Bilinci Nasıl Etkiler?
Psikedelik veya saykodelik ilaçlar, beyinde serotonin reseptörlerini aktive ederek çeşitli bilinç bulanıklıklarına ve halüsinojenik etkilere sebep olan ilaç grupları olarak tanımlanır. Çoğu psikedelik kimyasal, günümüzde terapötik amaçla kullanılmasa da, çalışma mekanizması ve geçmişte kullanım amacı bakımından halen ilaç kategorisinde sınıflandırılmaktadır.
Psikedelik ilaç grubu, farmakolojide stimülatörler (çeşitli reseptörleri uyaran kimyasallar) ve opioidlerden (güçlü analjezik etkiye sahip morfin benzeri kimyasallar) farklı olarak, sıradan bilinçli deneyimleri farklılaştırma özelliğine sahiptir. Stimülatörler, çeşitli vücut fonksiyonlarında performansı artırma özelliğinde kimyasallardır.
Opioidler ise öncelikli amacı analjezik etki olmak üzere, aynı zamanda öforik etkiye (zevk ve heyecanın yoğun hissedilme durumu) de sahip olmasından dolayı kontrollü kullanılan bir ilaç grubudur. Bunlara rağmen psikedelik ilaç grubunda transa geçiş, dini huşu, rüya görme ve hatta ölüme yakın deneyim gibi normal sayılmayacak etkiler gözlenir.
En Yaygın Psikedelik Maddelere Örnekler
"Sihirli Mantar"
Psilosibin kimyasalı içerir ve psilosibin mantarı olarak da bilinir. Tüketildikten yaklaşık 20 dakika sonra, psilosibin maddesinin, beyindeki sinirsel bağlantıları bozma ve yeniden oluşturabilme özelliği sayesinde görsel ve işitsel halüsinasyon deneyimi gerçekleşmeye başlar ve mantarların zihin değiştirici etkileri; doza, hazırlama yöntemine ve kişisel metabolizmaya bağlı olarak tipik olarak üç ila sekiz saat sürer. Şizofreni benzeri deneyimin ilk 3-4 saati boyunca kişi görsel ve işitsel algı değişimlerine maruz kalır. Ancak, psilosibinin zaman algısını değiştirebilme özelliği nedeniyle bu etkiler kullanıcıya daha uzun veya daha kısa sürüyor gibi gelebilir. Sihirli Mantarların bağımlılık etkileri tam olarak bilinmemektedir.
Peyote
Halüsinojeik etkisini meskalin isminde bir kimyasal ajandan alan bir tür kaktüstür. Diğer psikedelik kimyasallar gibi meskalin de yine beyindeki serotonin reseptörlerinde gerçekleştirdiği değişiklikler nedeniyle halüsinojenik ve kaleydoskopik görüş ve işitsel algı bozulmalarına yol açar. Peyote, Meksika ve güneybatı Teksas'a özgüdür ve oradaki yerli kabileler tarafından tedavi amacıyla veya dini ritüellerde kullanılmaktadır.
Ayahuasca
Banisteriopsis caapi bitkisinin dal ve yapraklarının kaynatılmasıyla elde edilen çok güçlü halüsinojen bir içecektir. Başlangıçta yerli şamanlar tarafından birkaç Güney Amerika ülkesinde ruh iletişimi, büyülü deneyimler, şifa ve dini ritüeller için kullanılan ayahuasca, halk tıbbına ve ruhsal şifaya dahil edilmiştir ve birkaç Brezilya kilisesi bunu ruhsal bir tecrübeyi geliştirmek için rutin olarak kullanır. Antipsikotik açıdan farmakolojik kullanımı da mevcut olmakla birlikte, yan etkileri oldukça az olduğundan dünya çapında ilgi görmektedir.
LSD (Lisejik Asit Dietilamid)
LSD, beyinde serotonin reseptörlerini manipüle ederek çeşitli sanrılara ve algı bozukluklarına yol açmaktadır. Ağızdan alındıktan sonra 20-30 dakika içinde başlar (damardan alınırsa daha az sürer), alımdan üç ila dört saat sonra zirve yapar ve etkisi 12 saate kadar sürer. Bağımlılık düzeyi çok düşüktür ancak aşırı kullanımda kişide tolerans oluşturabilmektedir. LSD'ye ait diğer fiziksel reaksiyonlar arasında uyuşukluk, halsizlik, bulantı, hipotermi (düşük vücut sıcaklığı) veya hipertermi (yüksek vücut sıcaklığı), yüksek kan şekeri, kalp atım hızı artışı, çene sıkma, terleme, artan tükürük ve mukus üretimi, ve titreme sayılabilir.
Psikedelik ilaçların genel anlamda bilinçli algıyı bastırıp, bilinçsiz bir vaziyette sanrılara ve işitsel oyunlara sebep olduğu düşünülmekteydi. Ancak psikedelik ilaç kullanan kişilerin genellikle yaşadıkları deneyimi bütünlemesine bir içgörü dahilinde açıklayabiliyor olmaları, bilim insanlarını son zamanlarda psikedelik ilaçların bilinç üzerindeki etkilerini incelemeye teşvik etti.
Michael Schartner, Adam Barrett ve Sussex Üniversitesi'ndeki Sackler Merkezi'nden Profesör Seth’in yapmış olduğu son çalışmada, gönüllülere 3 farklı zihinsel manipülatör madde verilip beyin haritaları incelendi. Bu zihinsel manipülatör maddeler; LSD, Sihirli Mantarların içeriyor olduğu psilosibin ve depresyon, anksiyete bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ancak bunu sağlarken kişiyi bir nevi trans durumuna uğratan ketimin maddesinden oluşmaktaydı.
Araştırmacıların magnetoensefalografi (MEG) nörogörüntülemesi sonucu elde ettiği verilere göre, 3 kimyasal maddeden kullanmış olan deneklerin, plasebo ile karşılaştırıldıklarında çok daha yüksek bir bilişsel aktivite içerisinde bulundukları anlaşıldı. Sinirsel sinyal çeşitliliğindeki böyle bir artışın, daha önce kaydedilmemiş olan daha yüksek bir bilinçlilik durumuyla ilgili olduğu savunuldu.
Bu “daha yüksek” durum hiçbir şekilde “daha iyi” bir bilinç durumuna eşit olmamasına rağmen, insan beyninin bilinçli işlevleri hakkında ilginç bilgiler sağlıyor. Artan sinirsel aktivite, örneğin, psikedelik maddelerin etkisi altındayken bazı insanların yaşadığı rüya gibi halüsinasyonları açıklayabilir. Örneğin, psikedelik madde kullanıldığında normal şartlar altında görme ve işitme duyularının konumlandığı oksipital ve pariyetal lob haricinde beynin diğer bölgelerinin de yüksek derecede işlevsellik gösterdiği anlaşılmış oldu.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Bu çalışma sonucunda elde edilen bilgiler ışığında bilim insanları, bağımlılık yaratmayan psikedelik maddelerin terapötik kullanımlarında ileriye dönük bir artışın gözlenebileceği konusuna olumlu bakıyorlar. Yine de rehberlik ve güvenceyle birlikte bir danışma yapılmazsa, anlamlı, uzun süreli terapötik bir deneyim garantisi olmadığını unutmamak önemlidir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 39
- 25
- 24
- 16
- 12
- 10
- 7
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- Türev İçerik Kaynağı: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Psychedelic Drug. (29 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 29 Ağustos 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Psilocybin Mushroom. (29 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 29 Ağustos 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Lysergic Acid Diethylamide. (29 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 29 Ağustos 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Peyote. (29 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 29 Ağustos 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Alexandra Simon-Lewis. Brain Scans Reveal How Psychedelic Drugs Create A 'Higher State Of Consciousness'. (29 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 29 Ağustos 2019. Alındığı Yer: Wired | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Banisteriopsis Caapi. (29 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 29 Ağustos 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/12/2024 20:29:31 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7950
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.