Probiyotik Nedir? Sindirim Sistemimize Dost Olan Bakteriler Ne İşe Yarar?

Probiyotikler, yeterli miktarlarda uygulandığında konak hücreye sağlık yararı sağlayan canlı organizmalardır. Probiyotik terimi Yunanca’dan türetilmiş olup "pro- biotica" yani "yaşam için" anlamına gelmektedir. Bazı bakterilerin sağladığı yararlar ve bu yararlı özelliklerin temelleri ilk ve detaylı olarak Eli Metchnikoff tarafından araştırılmıştır. 20. yüzyılın başlarında Metchnikoff, "sağlıklı bakterilerin", özellikle laktik asit bakterilerinin (LAB), sindirim ve bağışıklık sistemi üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabileceğini keşfetmiştir. Bu çalışmaları Eli Metchnikoff’a Nobel Ödülü’nü kazandırmıştır ve günümüzde probiyotiklerin atası olarak tanınmasını sağlamıştır.

Alimentarium

Probiyotik Mikroorganizmalarda Bulunması Gereken Özellikler

Probiyotik özellik gösteren mikroorganizmaların gıda ve/veya takviye kapsül gibi yollarla vücuda alınması için, bu organizmaların çeşitli özelliklere sahip olması gerekmektedir. Bu özellikler hem konak organizmaya zarar vermemek adına hem de uygun aktiviteye sahip olması açısından oldukça önemlidir. Probiyotik mikrooganizmalarda aranan özellikler:

1. Probiyotik bakteri özelliği gösteren mikroorganizmalar, konak hücreye karşı virülans özellikleri göstermemelidir.
2. Bu mikroorganizmalar kromozomlarında antibiyotik direnç kasetleri içermemelidir.
3. Probiyotik organizmalar pH, safra tuzu gibi vücut maddelerine karşı dirençli olmalıdır. Böylece ağızdan alınımından, bağırsaklara ulaşana kadar canlılığını koruyabilecektir.
4. Probiyotik mikroorganizmanaların vücut içerisinde istenilen sayılarda kalabilmesi yani canlılıklarını koruyabilmesi de istenilen aktivitenin elde edilebilmesi açısından çok önemlidir.
5. Konak hücre epiteline adezyon ve kolonizasyon özelliğine sahip olması, probiyotik mikroorganizmalarda aranan bir diğer özelliktir. Bu özelliğe sahip olması bağırsak epiteline tutunup orada çoğalmasını sağlayacaktır. Böylece, bu yararlı mikroorganizmalar bağırsak epiteline tutunmak isteyen diğer patojen bakteriler ile rekabet edeceklerdir. Bu bağlamda biyofilm oluşturabilme özelliği probiyotik mikroorganizmanın seçilmesinde önemli bir faktördür. Biyofilm oluşturma yeteneği, probiyotiğin oral olarak alımından sonra bağırsak epiteline tutunup, çoğalıp, flora oluşturmasını sağlamaktadır. Böylece bu yeni oluşan flora, çevresel olumsuzluklara ve patojen organizmalara karşı konak epiteli için koruyucu rolünü üstlenecektir. Biyofilmin ilk aşaması olan tutunma ise fimbriyalar sayesinde daha kolay gerçekleştiği için, fimbriya gibi hareket organellerinin bulunması da mikroorganizmaların epitele tutunabilmesi için avantajlı yapılardır.
6. Bağışıklık sistemini uyarabilmelidir.
7. Antimikrobiyal madde üretebilmelidir.
8. Gıdalara eklenecek bir organizma ise eklenen gıdaların tadı ve kokusunu olumsuz etkilememelidir.

Yogurt in Nutrition

Probiyotiklerin Kullanım Alanları ve Probiyotik Özelliği Gösteren Takviye Maddeler

Probiyotikler gıda endüstrisinden tıp alanına kadar geniş ölçekte karşımıza çıkmaktadır. Probiyotik özelliği olan ve bir kısmı günlük hayatımızın bir parçası olan probiyotik yiyecek ve takviyeler şu şekildedir:

• Probiyotik süt ürünleri (probiyotik peynir, probiyotik yoğurt, probiyotik ayran, kefir, probiyotik dondurma),
• Turşu, şalgam, sirke gibi fermente yiyecek ve içecekler,
• Boza,
• Nar ekşisi,
• Probiyotik tablet, şase ve şurup,
• Bir tür fermente çay olan Kombu Çayı,
• Dhokla (nohutun fermente edilmesiyle yapılan Hint aperatifi), Dosa (pirinç ve siyah mercimeğin fermente edilmesiyle yapılan Hint yemeği), Idli (pirinç ve siyah mercimeğin fermente edilmesiyle yapılan Hint yemeği), Kim Chi (baharatlı bir Kore yemeği), Miso (Japon yemeği) ve Natto gibi farklı kültürlerde tüketilen yiyecekler.

Probiyotix

Probiyotiklerin Sağlık Yararları

Yapılan çalışmalar probiyotik takviyelerin, ishal, ülseratif kolit, Crohn hastalığı, irritabl (düzensiz) bağırsak sendromu, bağışıklık sistemi düzenleyici etki ve enfeksiyon önleme etkisi, kilo kontrolü ve obeziteyi engelleme gibi sağlık sorununun düzeltilmesinde etkisinin olduğunu göstermektedir.

Probiyotikler, Crohn hastalığı ve ülseratif kolon gibi bağırsak epitel dokusu tahribiyatına bağlı hasarların düzeltilmesinde iyi bir alternatif tedavi olarak düşünülmektedir. Bu konuda ile ilgili yapılan çalışmalarda probiyotik ilaç kullanımından bir süre sonra bu rahatsızlıkların düzeldiği ve hastalığın tekrar oluşma risk oranın da diğer ilaçlar ile benzerlik gösterdiği ortaya konmuştur. Probiyotiklerin bu etkilerininin, bağırsak epitelinde koruyucu tabaka oluşturmasını takiben mukozal hasarın ve kolon epitel geçirgenliğinin azalması sonucunda kolon dokusunun iyileşmesini sağlamasından kaynakladığı düşünülmektedir.

Probiyotiklerle yapılan araştırmalar, probiyotiklerin IBS’yi azalttığına işaret etmektedir. IBS fonksiyonel bir bağırsak hastalığı olup kolon hareketinin normalden fazla ya da az olmasından dolayı kabızlık ya da diyare (ishal) ile kendini göstermektedir. Ağız yolu ile alınan probiyotik takviyelerin kolon hareketininin düzelmesinde eol aldığı saptanmıştır. Bu durumun karbonhidrat metabolizmasının son ürünü olan asetik asit kaynaklı olabileceği düşünülmektedir.

msra

Probiyotikler, obezite ve kan şekeri düzeyinde de olumlu etkiler göstermektedir. Probiyotiklerin bu etkinliklerinin, hipotalamusta enerji alımı ve harcamasının düzenlenmesi ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Probiyotiklerin Diğer Faydaları ve Sonuç

• Antimikrobiyal etki (patojen bakterilerin gelişmesine engel olurlar),
• Patojen bakteriler tarafından salgılanan toksik maddeleri nötralize etmek,
• İmmün sistemi güçlendirmek,
• Antikansorejen etkinlik (kanserojen maddeleri tüketirler).

Özetle, Probiyotik mikroorganizmalar çeşitli hastalıklarda düzelme sağlaması ve yaşam kalitesini arttırması açısından önemli bir yere gelmiştir ve günlük hayatımızda sıklıkla tercih edilir olmuştur. Bu organizmalar kolay kullanım, sağlık açısından güvenilir olması ve kolay ulaşılabilir olması açısından oldukça avantajlıdır. Bu bağlamda probiyotiklerle yapılan çalışmalar yoğunluk kazanmıştır.