Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Plütonyum

Plütonyum Nedir? Özellikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?

Plütonyum Wikimedia Commons
Plütonyum tetraflorür örneği.
3 dakika
5,890
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 94. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Özellikler

Plütonyum elementi "Pu" ile gösterilmektedir. Periyodik cetvelin 7.periyodunun aktanitler grubunda yer almaktadır. Erime noktası 640°C (1184°F veya 913 K) ve kaynama noktası ise 3228°C (5842°F veya 3501 K) olarak ölçülmüştür. Oda koşullarında katı fazda bulunmaktadır. Plütonyum, havada kararan gümüşi bir metaldir. Tüm plütonyum izotopları radyoaktiftir. En önemli izotopu olan plütonyum-239, diğerlerine oranla daha uzun bir yarılanma ömrüne sahiptir.[1]

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Plütonyum genellikle doğada bulunmaz. Doğal olarak oluşan uranyum cevherlerinde eser miktarda plütonyum bulunmaktadır. Plütonyum, nükleer enerji endüstrisinin bir yan ürünüdür. Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'na göre her yıl yaklaşık 20 ton plütonyum üretilmektedir. Plütonyumu yakıttaki diğer elementlerden ayırmak için kullanılmış nükleer yakıt da yeniden işlenebilir. Dünya Nükleer Birliği'ne göre, 1950'lerde ve 1960'larda atmosferik silah testleri, Dünya atmosferine tonlarca plütonyum bıraktı.[2]

Uygulama ve Kullanım Alanları

Plütonyum ticari olarak pek kullanılmaz. Aslında, plütonyum izotoplarından yalnızca ikisi, plütonyum-238 ve plütonyum-239 herhangi bir amaçla kullanılır. Plütonyum-238, radyoizotop termoelektrik jeneratörleri kullanarak uzay sondaları için elektrik yapmak için kullanılır. Bu jeneratörler, sondalar güneşten çok uzağa gittikleri için yeterli güneş enerjisi alamadığında açılır. Yeterince konsantre edildiğinde, plütonyum-239 bir fisyon zinciri reaksiyonuna girer. Bu nedenle nükleer silahlarda ve bazı nükleer reaktörlerde kullanılmaktadır.

Aslında plütonyumun en büyük kullanım alanlarından biri enerjidir. Dünya Nükleer Birliği'ne göre, çoğu nükleer santralde üretilen enerjinin üçte birinden fazlası plütonyumdan gelmektedir. Plütonyum, hızlı nötron reaktörlerindeki ana yakıttır.[2]

Tüm Reklamları Kapat

Tarihi

Plütonyum, 1941 yılında Berkley'deki California Üniversitesi'nde bilim adamları Joseph W. Kennedy, Glenn T. Seaborg, Edward M. McMillan ve Arthur C. Wohl tarafından keşfedildi. Keşif, uranyum-238'i, neptunyum-238 ve iki serbest nötron oluşturan bir siklotron cihazında hızlandırılmış döteronlarla bombaladığında gerçekleşti. Bu deney, II. Dünya Savaşı'ndan sonra 1946'ya kadar bilim topluluğunun geri kalanıyla paylaşılmadı. Seaborg, Mart 1941'de Physical Review dergisine keşifleriyle ilgili bir makale sundu ancak bir plütonyum izotopu olan Pu-239'un atom bombası oluşturmak için kullanılabileceği keşfedildiğinde kağıt kaldırıldı.

Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'na göre, kısa süre sonra Seaborg, Chicago Üniversitesi'ndeki Met Lab olarak da bilinen Plütonyum Üretim Laboratuvarı'na liderlik etmesi için gönderildi. Laboratuvarın amacı, Manhattan Projesi'nin bir parçası olarak plütonyum oluşturmaktı. Manhattan Projesi, II. Dünya Savaşı sırasında yalnızca bir atom bombası geliştirmek için çalışan, gizli bir girişimdi. 18 Ağustos 1942'de ilk büyük başarılarını elde ettiler. Gözle görülebilen eser miktarda plütonyum oluşturmayı başardılar. Sadece 1 mikrogram civarındaydı. Bilim insanları, bu minik numuneden plütonyumun atom ağırlığını belirledi.

Manhattan Projesi sonunda "Trinity Testi" için yeterli plütonyum üretilmiş oldu. Test sırasında, dünyanın ilk atom bombası olan "The Gadget", 16 Temmuz 1945'te Socorro ve New Mexico yakınlarında Los Alamos Laboratuvarı müdürü Robert Oppenheimer ve Ordu General Leslie Groves tarafından patlatıldı. Patlama, yaklaşık 20.000 ton TNT'ye eşdeğer enerjiye sahipti. Savaşta kullanılan ilk atom bombası 6 Ağustos 1945'te Japonya'nın Hiroşima kentine düştü. "Küçük Çocuk" olarak adlandırılan bu atom bombasının bir uranyum çekirdeği vardı. 9 Ağustos 1945'te Japonya'nın Nagazaki kentine atılan ikinci bombanın içerisinde ise plütonyum çekirdeği vardı.

Etimolojisi

Plütonyum, Plüton gezegeninin adını almıştır. Bunun nedeni, adını Uranüs gezegeninden alan uranyum ve Neptün gezegeninin alan neptünyumdan sonra gelmesidir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Önlem ve Güven

Plütonyum, medya raporlarında insanoğlunun bildiği en toksik madde olarak tanımlanır ancak bu alandaki uzmanlar arasında bunun yanlış olduğu konusunda genel bir fikir birliği vardır. 2003 yılı itibariyle, resmi olarak plütonyuma maruz kalarak ölen tek bir insan yoktur. Plütonyum gama radyasyonuna sahip olmadığından, solunmadığı veya bir şekilde yutulmadığı sürece plütonyum ile çalışırken sağlık sorunlarının olma olasılığı yoktur.

İnsanlar plütonyum soluduğunda plütonyum akciğerlerde kalabilir veya kemiklere ve organlara doğru hareket edebilir. Genellikle vücutta uzun süre kalır ve vücut dokularını sürekli olarak radyasyona maruz bırakır. Birkaç yıl sonra bu durum kanserin gelişmesine neden olabilir. Ayrıca plütonyum, hastalığa direnme yeteneğini etkileyebilir ve plütonyumdan kaynaklanan radyoaktivite, üreme sistemini olumsuz yönde etkileyebilir.[3]

İlginç Bilgiler ve Diğer

Onlarca yıldır bilim insanları, plütonyumun neden grubundaki diğer metaller gibi davranmadığını merak ettiler. Örneğin, plütonyum zayıf bir elektrik iletkenidir ve mıknatıs özelliği göstermez. Şimdi araştırmacılar, eksik manyetizmanın nerede saklandığını ve elementin dış kabuğundaki elektronların tuhaf davranışıyla ilgisi olduğunu buldular. Dış kabuklarında belirli sayıda elektron bulunan diğer metallerden farklı olarak, plütonyumda dört, beş veya altı elektron bulunabilir.[2]

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 94. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
20
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 12
  • Muhteşem! 3
  • İnanılmaz 3
  • Tebrikler! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 09:57:06 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10109

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. Yazıcı, et al. Plütonyum. (24 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10109
Yazıcı, C., Bakırcı, Ç. M. (2021, January 24). Plütonyum. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10109
C. Yazıcı, et al. “Plütonyum.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 24 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/10109.
Yazıcı, Cansu. Bakırcı, Çağrı Mert. “Plütonyum.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 24, 2021. https://evrimagaci.org/s/10109.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close