Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Periyodik Tablodaki Tüm Elementleri Toplayabilir misiniz? Toplasanız, Ne Olurdu?

Periyodik Tablodaki Tüm Elementleri Toplayabilir misiniz? Toplasanız, Ne Olurdu? Unsplash
6 dakika
6,619
  • Kimya
Tüm Reklamları Kapat

Periyodik tablo, evrendeki her şeyi oluşturan kimyasal elementlerin sınıflandırılması için geliştirilmiş bir tablodur. Bir Rus kimyacı ve mucit olan Dmitri Mendeleev ve Alman bilim insanı Julius Lothar Meyer periyodik tablonun “babası” olarak kabul edilir.

Günümüzde element koleksiyonculuğu yapan insanlar bulunmaktadır. Birçok element koleksiyoncusu, kimyasal elementlerin kendine özgü kullanımlarını bulmaktan zevk alır. Bazı toplayıcılar, elementleri bir bileşik veya alaşım hâlinde toplamaktan kaçınırken (çünkü bu, bulmayı bir nebze olsun kolaylaştırır); diğerleri bunu kabul edilebilir bulmaktadır. İnternette, saf elementlerden yapılmış madeni paralar veya yoğunluk küpleri (İng: "density cubes") adı verilen minik küpler açık artırma sitelerinde satılmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

Tungsten elementinden oluşan küçük bir küp
Tungsten elementinden oluşan küçük bir küp

118 elementten 30'u (helyum, karbon, alüminyum, demir ve azot gibi) yerel perakende mağazalarından saf hâlde satın alınabilir. Bazı elementler, günlük hayatta kullandığımız eşyalardan ayrıştırılarak bulunabilir. Örneğin, duman dedektörlerinde küçük miktarlarda amerikyum örneği elde edebilirsiniz. Sonuç olarak, elementlerin yaklaşık 80'ini bulmak mümkündür. Eğer sağlığınızı, can güvenliğinizi riske atmayı ve tutuklanmayı göze alıyorsanız, bu sayı 90’a kadar çıkabilir. Geri kalanlar ise aynı anda birkaç atomdan fazlasını toplamak için fazlasıyla radyoaktif veya kısa ömürlüdür.

Yani anlayacağınız, element toplama hobisi, birçok zorluğu da beraberinde getirir. Peki... Ya yapabilseydik? 118 elementin her birini toplayabilseydik, ne olurdu?

Tüm Reklamları Kapat

Periyodik tablo
Periyodik tablo
Wikipedia

118 Elementi Toplamak...

Her elementten oluşan 1 metreküplük küplerimiz olduğunu varsayalım.

Birinci Periyot

Birinci satırda (periyot) işimiz çok basit olacaktır. Hidrojen küpümüz, bir balon gibi yukarı doğru yükselir ve dağılır. Aynı şey helyum için de geçerli olacaktır. Bu iki element, partiden her zaman erkenden ayrılan arkadaşlarımıza benzer.

İkinci Periyot

İkinci satırda yeterince dikkatli olmazsak, öksürmeye başlar ve nefes almakta güçlük çekeriz. Lityum havayla temas eder etmez kararır. Berilyum oldukça zehirlidir bu nedenle, soluduğumuz havaya tozu dahi girmemelidir. Bu yüzden çok dikkatli olmamız gerekir. Oksijen ve azot, diatomik (iki atomlu molekül) hâldelerse yavaşça dağılırlar. Eğer küpümüz tek atomlardan oluşuyorsa, atomlar anında birleşir ve binlerce dereceye kadar ısınırlar. Neon havada süzülürken, soluk sarı flor gazı zemine yayılacaktır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Flor, periyodik tablodaki en reaktif ve en aşındırıcı elementtir. Saf flora maruz kalan hemen hemen her madde kendiliğinden alev alır. Nemle temas ettiğinde, aşındırıcı hidroflorik asit (HF) oluşturur. Bu gazdan eser miktarda bile nefes aldıysanız, burnunuza, akciğerlerinize, ağzınıza, gözlerinize ve nihayetinde size ciddi şekilde zarar verir. Bu durumda kesinlikle bir gaz maskesine ihtiyacımız olacaktır fakat florun birçok potansiyel maske malzemesini erittiğini de unutmamak gerekiyor.

Üçüncü satırda işler sarpa sarmaya başlar.

Üçüncü Periyot

Buradaki en büyük baş belası fosfor olacaktır. Saf fosfor, doğada birkaç şekilde bulunur: Kırmızı fosforun kullanımı oldukça güvenlidir. Beyaz fosfor, hava ile temas ettiğinde, kendiliğinden tutuşur. Söndürülmesi zor alevlerle yanar ve oldukça zehirlidir. Öte yandan sülfür, normal şartlar altında bir sorun oluşturmayacaktır, en kötü ihtimalle kötü kokar. Bununla birlikte kükürt, solunda oldukça ısrarlı bir şekilde yanan fosfor ile sağındaki klor ve sağ üstündeki flor arasında sıkışmıştır. Saf flor gazına maruz kaldığında, kükürt benzeri birçok madde hızla tutuşur.

İnert argon, havadan daha ağırdır; bu yüzden sadece etrafa yayılır ve zemini kaplar. Bu noktada argon için endişelenmenize gerek yok; çünkü daha büyük sorunlarımız var. Çıkan şiddetli yangın, kükürt heksaflorür (SF6) gibi korkunç kimyasallar üretecektir. Deneyi iç ortamda yapıyorsak, zehirli dumandan boğuluruz ve bulunduğumuz bina yanabilir.

Başımıza yeterince bela almadığımızı düşünüyorsak ve hâlâ hayattaysak, sonraki satırlarda bizleri daha fazlası bekliyor.

Tüm Reklamları Kapat

Dördüncü Periyot

Dördüncü satırdayız. Arsenik... Kulağa korkutucu geliyor. Bunun sebebi, neredeyse tüm karmaşık yaşam biçimleri için zehirli olmasıdır. Küçük miktarlardaki arsenikle başa çıkabilecek olsak da çoktan alev almış fosfor, kendiliğinden yanmaya eğilimli olan potasyumla birleşir ve arseniği tutuşturur. Bu reaksiyondan büyük miktarda arsenik trioksit (As2O3) açığa çıkar. Bu gaz oldukça zehirlidir.

Yangın esnasında eriyen galyum, alüminyuma nüfuz ederek elementin yapısını bozar ve onu ıslak kâğıt kadar yumuşak ve zayıf hale dönüştürür. Şu ana kadar yarattığımız yangının üreteceği toksik bileşiklerin miktarı, bu noktada hesaplanamayacak kadar büyüktür.

Beşinci Periyot

Beşinci satır, ilk radyoaktif maddemizi içeriyor, teknesyum (Tc).

Teknesyum, kararlı izotopları olmayan bir elementtir. Gün boyunca solunan toz halindeki teknesyum, kesinlikle bizi öldürebilir. Beşinci satırı oluştururken başımıza açacağımız belalar dördüncü satırdakilerden farklı olmayacaktır.

Tüm Reklamları Kapat

Altıncı Periyot

Altıncı sırayı oluşturmaya başlamadan önce uyaralım: Ne kadar dikkatli olursanız olun, altıncı satır sizi kesinlikle öldürecektir.

Periyodik tablonun altıncı satırı, prometyum, polonyum, astatin ve radon dâhil olmak üzere birkaç radyoaktif element içerir. Astatin, bu elementler arasında kötü olanıdır. Neye benzediğini tam olarak bilemediğimiz astatin, doğada en az bulunan elementtir. Doğada, kararlı hiçbir izotopu mevcut değildir. En uzun yaşayan izotopu yalnızca 8,1 saatlik bir yarı ömre sahiptir. Bu nedenle, çıplak gözle görünebilir şekilde kimse tarafından gözlenememiştir. O kadar radyoaktiftir ki (yarı ömrü saat olarak ölçülür), büyük bir parçası kendi ısısıyla hızla buharlaşır.

Ayrıca, astatin için bir malzeme güvenlik bilgi formu (İng: MSDS, Material Safety Data Sheet) bulunmamaktadır; dolayısıyla onu sağlıklı bir şekilde nasıl depolamamız gerektiğinden bile emin değiliz. Ama eğer astatin için bu form hazırlanmış olsaydı, muhtemelen üzerinde defalarca "HAYIR, KULLANMAYIN, NE OLUR" kelimeleri karalanmış olurdu.

Teorik olarak, koleksiyonumuza yerleştirmek istediğimiz 1 metreküplük astatin küpümüz, şimdiye kadar Dünya üzerinde sentezlenen astatinden daha fazla astatin içerirdi; fakat anında aşırı ısınmış bir gaza dönüşür ve yakınındaki herkesi bulunduğumuz binayla birlikte yok ederdi. Sıcak gaz bulutu hızla gökyüzüne yükselip ısı ve radyasyon yayardı.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Zodiac Dünya Puzzle 1000 Parça

Modern Seri ve Design&Art Serisi ürünlerimizin grafik içerikleri ile puzzle dünyasının kapılarını sizler için açtık. Birbirinden farklı grafik içeriklere sahip puzzle ürünlerimiz ile eğlenceli vakit geçirmenin tam zamanı. Antik Dünya, Fantastik Dünya ve Antik Mitoloji Dünyası puzzle ve poster çeşitlerimiz ile Dünya tarihinin birbirinden farklı keşif hikayelerinden, efsanelerinden ve mitlerinden esinlenerek tasarlanmış yaratıcı dünyamıza sen de katıl!

48×68 ebatlarında 1000 parçalık puzzlelarımız kendi bünyemizdeki tasarımcıların ve İngiliz sanatçıların ellerinden çıkmış orijinal çizimler içermektedir, kopyalanamaz ve taklit edilemez.

Devamını Göster
₺265.00
Zodiac Dünya Puzzle 1000 Parça

Astatin, polonyum ve diğer radyoaktif elementlerle kaplanmış toz ve enkaz, yağmur olarak yağar ve rüzgâr yönünde bulunan tüm mahalleleri tamamen yaşanmaz hale getirirdi. Göz kırpmanın birkaç yüz milisaniye sürdüğü düşünüldüğünde, göz açıp kapayıncaya kadar ölümcül düzeyde radyasyona maruz kalır ve akut radyasyon sendromundan ölürdük.

Transuranik Elementler

Periyodik tablonun altında, transuranik elementler adı verilen bir sürü garip element vardır. Uzun zamandır, çoğunun "unununium" gibi geçici isimleri vardı, ancak yavaş yavaş kalıcı isimler verilmektedir. Bu elementlerin çoğu o kadar dengesizdir ki sadece parçacık hızlandırıcılarda yaratılabilirler ve birkaç dakikadan fazla var olmazlar. Eğer 100.000 adet livermoriyum (Lv) atomumuz olsaydı, bir saniye sonra sadece 1 adet kalmış olurdu ve birkaç yüz milisaniye sonra o da kaybolurdu. Maalesef deneyimizde, transuranik elementler sessizce yok olmayacak, aksine saniyeler içinde radyoaktif olarak bozularak muazzam miktarda enerji açığa çıkaracaklardır.

Meydana çıkan enerji seli, bizi ve periyodik tablonun geri kalanını anında plazmaya çevirir, sürekli devam eden patlamalar sonucu, şehrin üzerinde bir mantar bulutu yükselirdi. Duman, stratosfer boyunca uzanır ve kendi ısısıyla yüzerdi. Nüfusun yoğun olduğu bir bölgede olsaydık, patlamadan kaynaklanan ani kayıplar şaşırtıcı olurdu, ancak serpinti nedeniyle uzun vadeli kirlenme tüm dünyaya yayılır ve Çernobil felaketinin sebep olduğundan binlerce kat daha fazla radyoaktivite salınımına sebep olurdu.

Bu nedenle, yeni bir hobi seçmek istiyorsak, toplanacak çok daha iyi şeyler olduğunu aklımızdan çıkarmamamız gerekiyor.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
60
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 26
  • Bilim Budur! 24
  • İnanılmaz 15
  • Merak Uyandırıcı! 12
  • Korkutucu! 10
  • Muhteşem! 8
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 8
  • Güldürdü 7
  • Umut Verici! 4
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/06/2023 00:33:55 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9158

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Vejetaryen
Dilbilim
Ölümden Sonra Yaşam
Tür
Evrimsel Biyoloji
Beslenme Bilimi
Farmakoloji
Değişim
Arı
Büyük Patlama
Kitap
Dağılım
Plastik
Balıklar
Hayvan Davranışları
Santigrat Derece
Alzheimer
Yaşamın Başlangıcı
Bakteri
Dalga
Venüs
Karbon
Dinozor
Astronomi
Koronavirüs
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
1600'lerden Kalma Gelileo Termometresi Nasıl Çalışıyor?
1600'lerden Kalma Gelileo Termometresi Nasıl Çalışıyor?
Mars da Satürn Gibi Bir Halkaya Sahip Olacak! Ama Nasıl?
Mars da Satürn Gibi Bir Halkaya Sahip Olacak! Ama Nasıl?
Güneş Yerine Karadelik Koysak Ne Olur?
Güneş Yerine Karadelik Koysak Ne Olur?
Hastayken Sesimiz Neden Kalın ve Boğuk Çıkıyor?
Hastayken Sesimiz Neden Kalın ve Boğuk Çıkıyor?
İki Burun Hissi: Burnunuza Dokunarak
İki Burun Hissi: Burnunuza Dokunarak "İllüzyon" Yaratın!
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
R. Munroe, et al. Periyodik Tablodaki Tüm Elementleri Toplayabilir misiniz? Toplasanız, Ne Olurdu?. (16 Ağustos 2020). Alındığı Tarih: 11 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9158
Munroe, R., Şeniş, Z., Bakırcı, Ç. M. (2020, August 16). Periyodik Tablodaki Tüm Elementleri Toplayabilir misiniz? Toplasanız, Ne Olurdu?. Evrim Ağacı. Retrieved June 11, 2023. from https://evrimagaci.org/s/9158
R. Munroe, et al. “Periyodik Tablodaki Tüm Elementleri Toplayabilir misiniz? Toplasanız, Ne Olurdu?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 16 Aug. 2020, https://evrimagaci.org/s/9158.
Munroe, Randall. Şeniş, Zeynep. Bakırcı, Çağrı Mert. “Periyodik Tablodaki Tüm Elementleri Toplayabilir misiniz? Toplasanız, Ne Olurdu?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 16, 2020. https://evrimagaci.org/s/9158.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close