Parfüm ve Şampuanlar, Havayı Otomobillerden Fazla Kirletiyor Olabilir!

- Basın Bildirisi
- Bilim Haberciliği
Bu haber 4 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Şubat ayında yayınlanan önemli bir araştırmada, bilim insanları otomobiller azaldıkça hava kirliliğinin yapısının önemli bir ölçüde değiştiğini dile getirdi. Bu, ana emisyon kaynağı olan kişisel bakım, makyaj, temizlik ürünleri ve diğer kimyasal içerikli maddelerin emisyon oranının giderek arttığı ve egzoz emisyonunu geride bıraktığı anlamına geliyor.
Boulder Colorado Üniversitesi ile Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) için çalışan bilim araştırmaları baş yazarı Brian McDonald, zaman içerisinde ulaşım sektörünün havayı kirleten emisyonlar açısından daha temiz hale geldiğini vurgulayarak bu emisyonların azalmasıyla hava kirliliği kaynaklarının da çeşitlendiğini dile getirdi.
Bu çalışma, uçucu organik bileşikler ya da VOC ("Volatile Organic Compounds") olarak bilinen, petrol bazlı kokulu madde salınımı yapan ve dış havada ozon oluşumuna ve hatta daha tehlikeli küçük partikül kirliliğine sebep olan bir grup kimyasal ürüne hedef almaktadır. Araştırmacılar VOC'ların hava kirliliğine katkısının önemli ölçüde küçümsendiğini ve kirliliğin kaynağını değerlendirmek için günümüzde kullanılan elektronik ekipmanların yetersiz kaldığını ortaya koydu.
Söz konusu uçucu bileşikler birçok farklı formda karşımıza çıkabilir ve otomobil gibi insan kaynaklı olmanın yanı sıra ağaç ve ot gibi çok farklı ve komplike kaynaklardan da ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca bu uçucu bileşikler, birçok tüketim eşyası ve endüstriyel üründe de bulunuyor.
Özellikle yeni bir araştırma; böcek ilaçlarının, kaplama malzemelerinin, matbaa mürekkeplerinin de uçucu bileşiklerin ana kaynağı olduğunu vurguluyor. Bazı durumlarda kimyasal ürünler doğrudan dışarı VOC yayarken, bazı durumlarda da ürünün içinde zamanla oluşan emisyonlar dışarı taşınıyor. Hangi ürünün VOC içerip içermediğinin göstergesi ise ürünün kokusudur. Californiya Üniversitesi araştırma görevlisi ve çalışmanın diğer yazarı olan Chris Cappa şunları söylüyor:
Birinin kapalı bir mekânda parfüm ve kolonya kullandığını varsayalım. Sonuç olarak koku dağılır ve asıl soru, kokunun nereye gittiğidir. Aslında dışarıyla hava değişimi gerçekleşir. Koku dışarı gittiğinden dolayı yavaşça kaybolur.
McDonald ve Cappa, Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesinden (NOAA) ve Amerika ve Kanada'daki çeşitli üniversitelerden bir araya getirdikleri 19 kişilik ekiple araştırmayı tamamladı. Bulgular doğrudan, maddelerin kapalı alanlarda solunumunun tehlikeli olduğunu göstermiyor.
Ayrıca araştırma, kokunun nereye gittiği sorusunu tam anlamıyla cevaplayamıyor. Dışarıda, bu maddeler güneş ışığı ve diğer maddelerle etkileşime giriyor ve kapalı alanın dışında hava kirliliğine neden olan kimyasal tepkiler gerçekleştiriyor. Araştırmacı Jessica Gilman konu hakkında şunları söylüyor:
Bu çalışmayla yapmak istediğimiz şey bazı büyük endüstriyel şehirlerin hava kalitesi farkındalığını artırmak. Bu, hava kalite standartlarını karşılama çabalarının önemli bir parçası.
Çalışma; VOC içeren ürünlerin endüstriyel üretiminin kayıtlarını tutma, hava verisini örnekleme, taneciklerin dışarıdan içeriye ya da içeriden dışarıya nasıl geçtiklerini modelleme gibi çeşitli yaklaşımlara dayandırıldı.
Hava kalitesinin çok düşük olmasıyla bilinen Los Angeles'ta yapılan ek araştırmada, VOC'ların kimyasal ürünlerden havaya yayılma şeklinin araştırmacıların tahminleriyle uyuştuğunu ortaya çıkardı.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- B. C. McDonald, et al. (2018). Volatile Chemical Products Emerging As Largest Petrochemical Source Of Urban Organic Emissions. American Association for the Advancement of Science (AAAS), sf: 760-764. doi: 10.1126/science.aaq0524. | Arşiv Bağlantısı
- C. Mooney. In A Surprising Study, Scientists Say Everyday Chemicals Now Rival Cars As A Source Of Air Pollution. Alındığı Tarih: 12 Ocak 2024. Alındığı Yer: The Washington Post | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2025 11:37:53 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12827
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.