Parfüm ve Şampuanlar Havayı Otomobillerden Fazla Kirletiyor Olabilir!

Şubat ayında yayınlanan önemli bir araştırmada, bilim insanları otomobiller azaldıkça hava kirliliğinin yapısının önemli bir ölçüde değiştiğini dile getirdi. Bu, ana emisyon kaynağı olan kişisel bakım, makyaj, temizlik ürünleri ve diğer kimyasal içerikli maddelerin giderek arttığı ve egzoz emisyonunu geride bıraktığı anlamına geliyor.
Boulder Colarado Üniversitesi ile Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) için çalışan bilim araştırmaları baş yazarı Brian McDonald, zaman içerisinde ulaşım sektörünün havayı kirleten emisyonlar açısından daha temiz hale geldiğini vurgulayarak, bu emisyonların azalmasıyla hava kirliliği kaynaklarının da çeşitlendiğini dile getirdi.
Bu çalışma, uçucu organik bileşikler ya da VOC (Volatile Organic Compounds) olarak bilinen, petrol bazlı kokulu madde salınımı yapan ve dış havada ozon oluşumuna ve hatta daha tehlikeli küçük partikül kirliliğine sebep olan bir grup kimyasal ürüne hedef almaktadır. Araştırmacılar VOC'larınhava kirliliğine katkısının önemli ölçüde küçümsendiğini ve kirliliğin kaynağını değerlendirmek için günümüzde kullanılan elektronik ekipmanların yetersiz kaldığını ortaya koydu.
Söz konusu uçucu bileşikler birçok farklı formda karşımıza çıkabilir ve otomobil gibi insan kaynaklı olmasının yanı sıra ağaç ve ot gibi çok farklı ve komplike kaynaklardan da ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca bu uçucu bileşikler, birçok tüketim eşyası ve endüstriyel üründe de bulunuyor. Özellikle yeni bir araştırma; böcek ilaçlarının, kaplama malzemelerinin, matbaa mürekkeplerinin de uçucu bileşiklerin (VOC) ana kaynağı olduğunu vurguluyor. Bazı durumlarda (örneğin böcek ilaçları gibi) kimyasal ürünler doğrudan dışarı VOC yayarken, bazı durumlarda da ürünün içinde zamanla oluşan emisyonlar dışarı taşınıyor.

Hangi ürünün VOC içerip içermediğininin göstergesi ürünün kokusudur.

Davis, Californiya Üniversitesi araştırma görevlisi ve çalışmanın diğer yazarı Chris Cappa "Birinin kapalı bir mekanda parfüm ve kolonya kullandığını varsayalım. Sonuç olarak koku dağılır ve asıl soru kokunun nereye gittiğidir. Dışarıyla hava değişimi gerçekleşir. Koku dışarı gittiğinden dolayı koku yayılır".
McDonald ve Cappa, Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesinden (NOAA) ve Amerika ve Kanada'daki çeşitli üniversitelerden bir araya getirdiği 19 kişilik ekiple araştırmayı tamamladı. Bulgular doğrudan, maddelerin kapalı alanlarda solunumunun tehlikeli olduğunu göstermiyor. Ayrıca araştırma, yalnızca kokunun nereye gittiği sorusunu tam anlamıyla cevaplayamıyor. Dışarıda, bu maddeler güneş ışığı ve diğer maddelerle etkileşime giriyor ve kapalı alanın dışında hava kirliliğine neden olan kimyasal tepkiler gerçekleştiriyor.
Araştırmacı Jessica Gilman "Bu çalışmayla yapmak istediğimiz şey bazı büyük endüstriyel şehirlerin hava kalitesi farkındalığını artırmak. Bu, hava kalite standartlarını karşılama çabalarının önemli bir parçası” dedi. Çalışma; VOC içeren ürünlerin endüstriyel üretiminin kayıtlarını tutma, hava verisini örnekleme, taneciklerin dışarıdan içeriye ya da içeriden dışarıya nasıl geçtiklerini modelleme gibi çeşitli yaklaşımlara dayandırıldı.
Hava kalitesinin çok düşük olmasıyla bilinen Los Angeles’ta yapılan ek araştırmada, VOC’ ların kimyasal ürünlerden havaya yayılmasının araştırmacıların tahminleriyle uyuştuğunu ortaya çıkardı.

---

Çevirmen: Dilek Uçan

Referans
1. ScienceAlert, Your Perfume And Shampoo Could Be Rivalling Cars as a Source of Air Pollution, <https://www.sciencealert.com/everyday-chemicals-shampoo-perfume-as-bad-car-air-pollution>
Kapak görseli: brankokosteski/iStock