Panik Atak Yerine "Graves Atakları" Yaşıyor Olabilirsiniz!

Tiroid, boğazda adem elması olarak bilinen bölgenin altında, soluk borusunun önünde yer alan, kelebek şeklinde bir organdır. Tiroid bezi, tiroid hormonlarının salgılanmasından sorumludur. Tiroid hormonları genelde canlının metabolik faaliyetlerine, dokuların büyüyüp gelişmesine, vücutta enerji sağlanması için besinlerin kullanım hızına ve ağırlık kazanımına etkili olduklarından tiroid bezinin sağlıklı çalışması önemlidir.^[1]Normal şartlarda çalışması hipotalamus, hipofiz bezi, tiroid aksında; tirotiropin salgılatıcı hormon (TRH), tiroid uyarıcı hormon (TSH) ve tiroid bezinin ürettiği iki ana hormon olan tiroksin (T4) ile triiyodotironin (T3) arasındaki negatif geribildirim mekanizması ile kontrol edilmektedir.^[2]

Graves Hastalığı ve Psikiyatrik Bozukluklar Arasında İlişki Olabilir mi?

Graves hastalığı, çok sık rastalanan bir bağışıklık sistemi hastalığıdır ve hipertiroidizme sebep olur. Bir diğer deyişle, bir hipertiroidi çeşitidir. Hipertiroidizm, kanda tiroid hormonlarının aşırı derecede yükselmesi ve çevredeki dokuların bu etkiye maruz kalması sonucu ortaya çıkan; hipermetabolizmayla sonuçlanan; fizyolojik, biyolojik ve klinik bulguların oluştuğu bir durumdur.

Graves hastalığının tedavisi radyoaktif iyot tedavisini, cerrahi tedaviyi ve ilaç tedavisini içerir. Uygun tedavi ile prognoz iyidir, ancak "tiroid fırtınası" meydana gelirse ve kontrol edilmezse sonuç ölümcül olabilir. Bu gibi durumlarda mortalite %20'nin üzerindedir.^[3] Graves hastalığının semptomları çeşitlidir ve artmış kalp hızı, yüksek kan basıncı, aritmi, aşırı terleme, sıcak basması, titreme, sinirlilik ve kaygıları içerir. Bunların tümü aynı zamanda panik bozukluğunun da semptomlarıdır.^[4]

Panik bozukluğu yineleyen ve beklenmedik panik ataklarının görüldüğü, yaşam kalitesini ciddi düzeyde etkileyen bir bozukluktur. Panik atağın belirtileri arasında yer alan göğüs ağrısı, çarpıntı, terleme, solunum güçlüğü, boğulma hissi ve sıcak basması gibi belirtiler otonom sinir sistemi işlev bozukluğunu düşündüren belirtilerdir.^[5]

İki Hastalığı Birbirine Karıştırmak...

Panik bozukluğu ve Graves hastalığının semptomları sıklıkla örtüştüğü için ayırıcı tanıları zorlaşmaktadır ve yanlış teşhis riski yüksektir. Ek olarak, Graves hastalığı ile panik bozukluğu da dahil olmak üzere ruhsal bozukluklar arasındaki ilişki hakkında birçok çalışma yapılmıştır.

Çeşitli tiroid hastalıklarına sahip 81 vakayı (72 kadın ve 9 erkek) içeren psikiyatrik bozukluklarla ilgili bir klinik araştırmada, Graves hastalığına sahip olan 47 hastanın %31,1'inde panik bozukluğu görülmüştür. Sonuçlar araştırmacılara Graves hastalığı ile panik bozukluğu arasında bir ilişki olabileceğini düşündürmektedir.^[6]

Bir başka çalışmada ise zihinsel bozuklukların, depresyonun ve anksiyetenin sıklıkla Graves hastalığı ile birleştiği öne sürülmüştür. Graves hastalığında tiroid fonksiyonları normale döndükten sonra bile stres dahil olmak üzere psikososyal faktörler, zihinsel semptomlarla ilişkilendirilmiş ve zihinsel bozuklukların bir kombinasyonu hiperhiroidizmin alevlenmesiyle ilişkilendirilmiştir. Bu bulgular, psikosomatik yaklaşımların Graves hastalığına bağlı ruhsal bozuklukların tedavisinde önemli olabileceğini göstermiştir.^[7]

Bir diğer çalışmada tedavi edilen 137 Graves hastasına nöropsikiyatrik şikayetlerle ilgili bir anket doldurtulmuştur. Sonuçlar, psikiyatrik semptomların Graves hastalığında çok yaygın olduğunu ve anksiyete, sinirlilik, uykusuzluk, anoreksi, yorgunluk, disfaji, umutsuzluk ve öfke gibi psikiyatrik hastalıklarda bulunan ruh hali ve somatik özelliklerin, Graves hastalarında da görüldüğünü göstermektedir. Bu semptomların şiddeti yüksektir, ankete katılanların üçte biri kendilerine Graves teşhisi konulduktan sonra psikotrop ilaçlar reçete edildiğini bildirmişlerdir. Bilişsel işlevsellik ile ilgili olarak ise katılımcılar, Graves semptomlarının başlangıcından 2 yıl önceki dönemden hipertiroidi dönemine kadar bellek, dikkat, planlama ve genel üretkenlikte önemli bir düşüş bildirmişlerdir.^[8]

Hipertirodizm, Graves Atakları ve Panik Atak Sarmalına Dair Bir Vaka

Biopsychosocial Medicine dergisinde 2021 yılında yayınlanan bir vaka çalışmasında, Graves hastalığına bağlı tiroid fırtınası yaşayan 34 yaşındaki kadın hastaya yanlışlıkla panik atak tanısı koyulmuştur. Hasta, 16 yaşında depresif duygu durum, anksiyete ve çarpıntı şikayetleriyle Tokyo'da bir psikiyatri kliniğine başvurmuş, kendisine panik bozukluğu ve depresyon tanısı konulmuş ve tedavi görmüştür. Panik bozukluk ve bipolar bozukluk tedavisi için yaklaşık 10 yıldır destek almaktadır. Hastada kalıcı taşikardi gibi Graves hastalığına dair kanıtlar da bulunmamaktadır.

34 yaşındayken bir gün ateşi çıkmış, bir ay sonra da göğsünde bir baskı hissetmiştir. Durumu kötüleştikçe depresyon, kusma, çarpıntı ve taşikardi semptomları ortaya çıkmıştır. Sadece yoğurt benzeri yumuşak besinleri tüketebilmektedir. Ayrıca son 6 ayda 84 kg'dan 68 kg'a kadar kilo kaybından şikayet etmektedir. İki ay sonra acil servise başvurmuş ve tıbbi muayenesinde, tıbbi öyküsü nedeniyle panik bozukluğundan şüphelenilmiştir. Fakat ateşi olduğu için ek tetkikler yapılmış ve sonuçlar çıkana kadar eve gitmesine izin verilmiştir.

Cleveland Clinic

Hasta; şiddetli çarpıntı, mide bulantısı ve disfori ile birlikte tekrar acile gelmiştir. Hastaya eski öyküsü nedeniyle panik bozukluğu tanısı koyulmuş, ilaçlar verilerek tekrar eve gönderilmiştir. Kan testi sonuçları çıktığında ise doktorlar tarafından tiroid atağından şüphelenilmiştir ve sonrasında hasta bir ölçekle değerlendirilerek tiroid atağı yaşadığı kesinleştirilmiştir. Radyoaktif iyot tedavisinin ardından üç hafta sonra taburcu edilmiş ve taburcu olduktan 1 yıl sonrasına kadar herhangi bir psikiyatrik ilaca ihtiyacı olmadığı için tedavinin sonlandırılması düşünülmüştür. Taburcu olduktan 3 yıl sonra depresyon belirtileri tekrarlamış ve Graves teşhisi konmadan önce kullandığı kadar olmasa da antidepresan kullanmaya başlamıştır.^[4]

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Sonuç

Uzmanlar tarafından önerilen, psikiyatristlerin ve psikosomatik tıp ile uğraşan doktorların şiddetli panik atakların eşlik ettiği panik bozukluğunun ayırıcı tanısı olarak şiddetli hipertiroidizm olasılığını göz önünde bulundurmalarıdır. Konuyla alakalı tıp literatüründe yeni çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.