Olfaktör Referans Sendromu

Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma

Olfaktör Referans Sendromu (ORS), kişinin bedeninin çok kötü bir koku yaydığını düşündüğü, bu yüzden insanların kendisi hakkında olumsuz düşünceler taşıdığına inandığı, sosyal ve iş yaşantısında sorunlara yol açan bir psikiyatrik bozukluktur. ORS’si olan hastalar kötü beden kokusu yaydıkları ile ilgili aşırı bir zihinsel meşguliyet içindedir ve bu durumdan dolayı oldukça sıkıntı duyup, kendilerini suçlama eğilimindedirler.

Yapılan bir çalışmaya dahil olan hastaların %85'nin koku ile ilişkili travma yaşadıkları belirlenmiş. Ayrıca HMPAO SPECT ile görüntülenen bir hastanın frontotemporal lobunda hipoperfüzyon (az kanlanma) olduğu tespit edildi.

Belirti ve Bulgular

Olfaktör Referans Sendromu, sıklıkla erken yaşlarda başlar ve bekar erkeklerde daha fazla görülür. Sınıflandırma sistemlerinde sanrısal bozukluk başlığı altında yer almaktadır. Bu bozuklukta görülen düşünce bozukluğunun obsesyonel mi yoksa sanrısal mı olduğu konusunda tartışmalar sürmektedir. Etiyopatogenezi henüz aydınlatabilmiş değildir. Bu durumun en belirgin özelliği ise kişinin kendi vücudundan kötü koku yaydığı düşüncesidir.

Teşhis Yöntemleri

Hekim tarafından tanımlanmasında güçlüklerin olduğu, dahiliye, dermatoloji, KBB, endokrinoloji, gastroenteroloji, genel cerrahi, diş hekimliği, jinekoloji gibi pek çok tıp dalını ilgilendiren, tedavisinde sorunlar yaşanan somatik tipte sanrısal bir bozukluktur.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Tedavisinde antidepresanlardan, antipsikotiklerden ve psikoterapiden faydalanılabilmektedir. Tek ilaç olarak antidepresanın (Sitalopram ve Klomipiramin) kullanıldığı ve yanıt alındığı olgular bildirilmiştir. İlaç tedavisine yeterli yanıt alınamayan sanrı ya da obsesyonda ek tedavi seçeneği olarak EKT (Elektrokonvülzif Terapi) gelebilir. Ancak bu sendromda EKT’nin etkinliğine ilişkin net bilgi yoktur.

Ayırıcı Tanı

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)

Olfaktör Referans Sendromu'nda aşırı ilgilenilen düşüncenin sadece koku olması ve başka Obsesyon/Kompulsiyon temasının bulunmaması OKB ile en temel fark gibi görünmektedir. OKB’de zaman içinde obsesyon/kompulsiyon türlerinde değişiklikler görülebilse de ORS’de koku üzerine yoğun uğraş devam etmektedir.

Psikotik Bozukluklar

Olfaktör Referans Sendromu hastalarının uzun süreli izleminde güçlüklerle karşılaşılmaktadır. O nedenle hastalığın nasıl evrildiği ile ilgili bilgiler kısıtlıdır. Israrlı halitozis (ağız kokusu) yakınması nedeniyle tonsillektomi bile uygulanmış olan bir olguda zamanla mani geliştiği bildirilmiş olsa da bu olgunun antidepresan (İmipiramin) etkisiyle maniye kaymış olma olasılığı yüksek görünmektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Kişilik Özellikleri

Olfaktör Referans Sendromu olgularının benzer kişilik özellikleri taşıdığı araştırmacıların dikkatini çekmiştir. Olgularda C kümesi kişilik özelliklerini akla getiren yabancılaşma, çaresizlik, yetersizlik, pasiflik ve kaçınma eğiliminin belirgin olduğu belirtilmiştir.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Hiç doktora başvurmama ya da psikiyatri dışı tıp dallarına yönelme nedeniyle bozukluğun toplumdaki yaygınlığı net olarak bilinememektedir. Dünyanın çeşitli bölgelerinden olgu bildirimleri vardır. Geniş olgu bildirimlerinde birbiriyle çelişen bilgiler olsa da genel eğilim Olfaktör Referans Sendromu’nun erkeklerde daha yaygın (yaklaşık 2 kat fazla) görüldüğü yönündedir.

Etimoloji

Olfaktör, koku duyusu ile ilişkili 1. kraniyal sinirinin adıdır. Genelde koku ile ilişkili olan durumları tanımlar. Referans sendromu da, bu koku ile ilişkili durumun referansının belirsizliğini vurgulamaktadır.