Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Yüzyıllardır İşçilerin Ağrılarını Dindirmekte Kullandığı Kokain, Sigmund Freud Tarafından İlk Lokal Anestezi Maddesi Olarak Kullanıldı!

4 dakika
13,539
Yüzyıllardır İşçilerin Ağrılarını Dindirmekte Kullandığı Kokain, Sigmund Freud Tarafından İlk Lokal Anestezi Maddesi Olarak Kullanıldı! The New Yorker
Sigmund Freud
Tüm Reklamları Kapat

Kısaca "coke" olarak da bilinen ve burna çekme, dumanını akciğerlere çekme veya damara enjekte etme gibi yöntemlerle kullanılan kokain, çok güçlü bir uyarıcı ve uyuşturucu maddedir.[1], [2] Çoğunlukla yoğun mutluluk duygusu, cinsel uyarı, gerçekle olan bağlantının kesilmesi veya psikomotor ajitasyon amacıyla kullanılan kokaninin vücuda girmesinden sadece birkaç saniye ila dakika sonrasında kalp hızı artar, terleme ve büyümüş göz bebekleri görülür, doza bağlı olarak kan basıncı ve vücut sıcaklığı artar.[3] Günümüzde tıbbi amaçlarla çok nadir olarak kullanılan bu uyuşturucunun etkileri çoğu zaman 5-90 dakika kadar sürer.[4]

Çoğu doğal uyuşturucu maddede olduğu gibi, kokainin de uyuşturucu özellikleri tesadüfen keşfedilmiştir. Koka yapraklarını çiğnediklerinde halsizlik ve açlık hislerinin azaldığını fark eden insanlar, ağır iş yüklerinin üzerinden bu yolla gelebilmişlerdir. Bu maddenin uyuşturucu özelliğe sahip olduğunu resmi olarak ilk defa tespit eden kişi ise 1532 yılında Pedro Cieza de Leon olmuştur.

Francisco Pizzaro, Peru’da İnka topraklarını işgal ettikten sonra (1530), bu topraklarda yetişen güzellikler Avrupa’nın ilgisini çekmeye başlamıştı. Dönemin şartları dolayısıyla bitkileri veya solüsyonları taşımak oldukça zor olduğundan, "şırınga" adını verdiğimiz ürünü üretme fikri, 1850’lerde bu ihtiyaca karşılık olarak doğmuştur. 1852’de, Lyon’da, Charles Gabriel Pravaz ucu gümüş olan ve gerisinde cam bir tüp taşıyan ilk "şırıngayı" icat etmiştir. Böylece Peru’da "bitki" anlamına gelen "khoca"nın Avrupa’ya seyahati başlamıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Sigmund Freud, morfin bağımlısı hastalarına bu bağımlılıktan kurtulmaları için kokain uygulamıştır. Morfin bağımlılığından kurtulan hastaların kokain bağımlısı haline geldiğini görmek, Freud için büyük bir hezimet olmuş olmalıydı; ancak, bu bitkinin canlı bir yüzeye uygulandığında verdiği etkinin keşfi, tüm dünya için tıp tarihinde adeta bir milat olarak kabul edilmektedir.

Viyana’da General Hospital’da Oftalmoloji kliniğinde asistan olan Carl Koller, bu çalışmalarda Freud’a yardım etmiş ve Freud’un ortalıkta olmadığı zamanlarda hayvan kornealarına kokain uygulayarak, kokainin topikal anestezik etkisini gözlemlemiştir. Böylece ilk kez kokain, lokal anestezik olarak kullanılmıştır. Freud, 28 yaşındayken yayınladığı ve kariyerinde önemli bir sıçramayla taçlandırdığı yazısı "Über Coco"da, kokain hidrokloridin medikal analizinden bahsetmiştir. Freud, bu çalışması sayesinde tıp tarihine "lokal anestezi" diye bir kavramın geleceğinden habersiz, yayınında şu cümleyi kullanmıştır:

Kokain ve tuzları, bir seyreltici ile sulandırılarak cilt veya mukoz membranlar üzerine uygulandığında belirgin bir anestezik etkisi olan maddelerdir.

Freud’un Über Coco'sundan sonra, Carl Koller’in klinik olarak kokaini lokal anestezik olarak kullanması büyük yankı uyandırmış ve tüm camiada kokainden bahsedilirken akıllara gelen ilk isim Freud değil, Carl Koller olmuştur. 11 Eylül 1884 yılında bir glokom hastası, kokain ile elde edilen lokal anestezi altında Carl Koller tarafından ameliyat edilmiştir. Bu vaka, 15 Eylül’de bir kongrede sunulmuş ve 17 Ekim’den itibaren oftalmologlar klinik işlemlerinde kokaini lokal anestezik olarak kullanmaya başlamışlardır.

1852’de, Lyon’da, Charles Gabriel Pravaz ucu gümüş olan ve gerisinde cam bir tüp taşıyan ilk ‘’şırıngayı’’ icat etmiştir.
1852’de, Lyon’da, Charles Gabriel Pravaz ucu gümüş olan ve gerisinde cam bir tüp taşıyan ilk ‘’şırıngayı’’ icat etmiştir.
Pixabay

İlk defa 1884 yılında, "Baltimore cerrahı" olarak da bilinen ünlü Amerikalı William Halsted, kokaini ağız bölgesinde anestezi oluşturmak için kullanmış ve başarılı olmuştur; fakat Halsted ilacı kendi üzerinde de defalarca kez denedi için, nihayetinde kendisi de kokain bağımlısı olmuştur. Ayrıca J. B. Mattison, 1887’de kokain lokal anestezisi altında işlem yapılan 30 hastadan 18’inin kaybedildiğini rapor etmiştir. Freud da bir ağız kanseri hastasıydı ve hastalığı ile alakalı 30’un üzerinde cerrahi operasyon geçirmişti. Ağız kanseri, fazlaca tükettiği pipo ve kokaine bağlıydı. Ötenazi istemesinin sebebi, ağız kanseri yüzünden çektiği dayanılmaz acılardı.

Tüm Reklamları Kapat

Kokainin bu denli ağır yan etkilerinin olması, anestezi süresinin kısa olması, toksisitesinin yüksek olması, bu maddeden vazgeçilmesi gerektiği fikrinin doğmasına neden olmuştur. Hatta, anestezi süresini arttırmak ve kokainin dozunu azaltmak için operasyon sahasına turnike uygulanmıştır. Bölgedeki kan akımı azaldığında anestezik maddenin bölgeden eliminasyonu (vücut tarafından parçalanarak etkisini kaybetmesi) uzar, anestezik madde uygulanan bölgede ne kadar uzun süre elimine olmadan kalırsa anestezi süresi de o kadar uzun olur. Bu yöntem teoride başarılı olmakla beraber, ağız bölgesi gibi turnike yapılmasının imkansız olduğu alanlarda başarısız olduğundan dolayı yeterli olmamıştır.

1903’te Heinrich Braun, adrenalinin "kimyasal turnike" olarak kullanılabileceğini öne sürmüştür. Böylece, adrenalin kokaine ilave edilmiş ve bölgedeki kan akımının azaltılması sağlanmıştır. Anestezi süresi uzatılarak ve kokainin dozu da azaltılarak istenene yakın bir etki elde edilmiştir. Günümüzde hâlâ, bazı lokal anestezik ilaçların içerisinde adrenalin bulunmaktadır. Böylece anestezik maddenin dozu azaltılır ve bölgedeki anestezinin etki süresi uzar. Kanamalı operasyonlar için bu, ayrıca bir avantajdır. Bölgede vazokonstrüksiyona yol açarak kanamayı azaltır; kanama yüzünden operasyon sahasının görülebilirliğinin azalmasına engel olur ve işlem sonrası kanama az olduğundan dolayı hastanın iyileşme süreci kolaylaşır.

Günümüzde kokain, bu dezavantajları dolayısıyla lokal anestezik olarak rutinde kullanılmamaktadır. 1904 yılında Einhorn tarafından keşfedilen ve "Novocain" adıyla piyasaya sürülen prokain, günümüzde de sık kullanılan bir lokal anestezik ajandır. Kokain ile başlayan lokal anestezi serüveni, prokainin keşfi ile modern çağına girmiştir.

Kokain, son derece tehlikeli bir uyuşturucu maddedir ve kullanımından uzak durmak gerekmektedir. Eğer kokain veya bir diğer uyuşturucuyla ilgili bağımlılığınız olduğunu düşünüyorsanız ve bundan kurtulmak istiyorsanız, T.C. Sağlık Bakanlığı Alo 191 Uyuşturucu ile Mücadele Danışma ve Destek Hattı'nı arayarak profesyonel yardım alabilirsiniz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
53
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 11
  • Tebrikler! 10
  • İnanılmaz 4
  • Bilim Budur! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Umut Verici! 2
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 14/12/2024 06:51:36 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9516

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Zihin
Keşif
Diş Hastalıkları
Bilimkurgu
İletişim
Kalori
Habercilik
Saç
Antarktika
Mitler Ve Gerçekler
Mers
Manyetik
Doğa Olayları
Yiyecek
Editör Seçkisi
Evrimsel Tarih
Mantık
Köpek
İnfografik
Higgs Bozonu (Parçacığı)
Bitki
Coronavirus
Dinozorlar
Gün
Genom
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Bozkurt, et al. Yüzyıllardır İşçilerin Ağrılarını Dindirmekte Kullandığı Kokain, Sigmund Freud Tarafından İlk Lokal Anestezi Maddesi Olarak Kullanıldı!. (10 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 14 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9516
Bozkurt, M., Özdil, A. Ş. (2020, November 10). Yüzyıllardır İşçilerin Ağrılarını Dindirmekte Kullandığı Kokain, Sigmund Freud Tarafından İlk Lokal Anestezi Maddesi Olarak Kullanıldı!. Evrim Ağacı. Retrieved December 14, 2024. from https://evrimagaci.org/s/9516
M. Bozkurt, et al. “Yüzyıllardır İşçilerin Ağrılarını Dindirmekte Kullandığı Kokain, Sigmund Freud Tarafından İlk Lokal Anestezi Maddesi Olarak Kullanıldı!.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, 10 Nov. 2020, https://evrimagaci.org/s/9516.
Bozkurt, Melisa. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Yüzyıllardır İşçilerin Ağrılarını Dindirmekte Kullandığı Kokain, Sigmund Freud Tarafından İlk Lokal Anestezi Maddesi Olarak Kullanıldı!.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, November 10, 2020. https://evrimagaci.org/s/9516.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close