Ödüllere Yönelik Beyin Tepkileri Ergenlerde Depresyon Riskini Önceden Haber Veriyor!

Yapılan yeni bir araştırmaya göre, ergenlerde ödül almaya yönelik sinirsel tepkinin azalması, ilk kez depresyon yaşanmanın bir göstergesi olabiliyor. Ancak bu durumun anksiyete veya intihar eğilimiyle herhangi bir ilişkisi tespit edilmedi. Araştırmacılar bu durumu halihazırda mevcut olan depresyon veya anksiyete semptomlarından, yaş ya da cinsiyet gibi depresyon için güçlü risk faktörlerinden bağımsız olarak değerlendiriliyor.

Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging dergisinde yer alan çalışma, beyne yönelik bilimsel bilgimizin zihinsel sağlık risklerini anlamak ve değerlendirmek için kullanıldığı önemli bir adım olarak öne çıkıyor.^[1]

Uzmanlar, ergenler arasında duygu durum ve anksiyete bozukluklarının artmasından endişe duyduklarını ve bu sorunların etkisinin uzun süreler boyunca devam ettiği belirtiyor. Ancak bu bozuklukların ergenlik döneminde ortaya çıkma riskini gösteren premorbid sinirsel göstergelere yönelik çalışmalar oldukça azdır.

Bir kez depresyon veya anksiyete yaşayan çocukların %50'sinin ikinci kez bunları deneyimlemeye devam ettiği, iki dönem bu sorunlarla yüzleşenlerin ise %80'i üçüncü ya da daha fazla tekrar eden kez bu sorunları yaşadığı düşünülecek olursa bu bulgular ve yapılan çalışmalar oldukça önem kazanmaktadır.

Kanada'nın Alberta eyaletindeki Calgary Üniversitesi'nden araştırmacılar, ailelerinde depresyon veya anksiyete bozukluğu olan ve bu nedenle kendilerinin de bu bozuklukları deneyimleme riski çok yüksek olan 145 genci (%64,8'i kız) izleme altına aldı.

Çalışmaya katılan aileler, ergenlik döneminde duygu durum ve anksiyete bozukluklarının ilk kez ortaya çıkma risk faktörlerini inceleyen uzun süreli bir araştırmanın parçasıydı. Araştırmacılar, katılımcıları 9 ve 18 aylık takiplerle izleyerek bu süre içinde herhangi bir majör depresif bozukluk, anksiyete bozukluğu veya intihar düşüncesi geliştirip geliştirmediklerini değerlendirdi. EEG taramaları sırasında bir oyun oynarken ödül aldıklarında veya bir şey kaybettiklerinde elde edilen ödül geri bildirimine görülen tepkide bir azalma; depresyonun ilk kez ne zaman ortaya çıkacağını başarılı bir şekilde öngörürken, anksiyete veya intihar eğilimi açısından herhangi bir öngörüde bulunmadı.

Bu durum, ödül alırken daha az memnuniyet hisseden ergenlerin, hayatlarında ilk kez depresyon yaşamaya daha yatkın olabileceğini anlamına geliyor olabilir. Calgary Üniversitesi'nde ikinci sınıf yüksek lisans öğrencisi olan ve çalışmanın birinci yazarı Gia-Huy L. Hoang, şunları ekliyor:

Bulgularımız, aynı anda ortaya çıkan depresyon veya anksiyete bozukluklarına sahip çocukların, genellikle ödüllere daha düşük ve körelmiş bir tepki gösterdiğini ortaya koyuyor. Araştırmamız, beynin ödüllere verdiği tepkinin, anksiyete veya intihar eğiliminden ziyade, depresyon riski için özel bir belirteç olabileceğini öne sürüyor. EEG kullanarak beynin ödüllere nasıl tepki verdiğini ölçmek, bu tepkiyi değerlendirmek için basit ve düşük maliyetli bir yöntemdir.

Derginin baş editörü, Kalifornyia Üniversitesi'nden Dr. Cameron S. Carter, şu yorumu yapıyor:

Depresyon, anksiyete ve intihar eğilimleri birbiriyle yakından ilişkilidir. Genellikte ergenlik döneminde başlayan bu sorunlar, bireyi oldukça kısıtlar ve oldukça yaygındır. Bu sorunlar genellikle ergenlik döneminde başlar. Bu sorunların ödül işleme, depresyon ve anksiyete ile yakından ilişkili olduğunu unutmamakta fayda var.

Ancak ödüllere verilen tepkinin azalmasının bu durumların öncesinde yaşanıp yaşanmadığı ve depresyon, anksiyete veya intihar eğilimi için bir risk oluşturup oluşturmadığı konusunda çok az şey bilinmektedir.

Bu durumların kişilerde ilk kez ortaya çıkmasına yönelik riski belirleyebilecek spesifik biyobelirteçlerin araştırılması, zihinsel sağlığa dair risklerinin anlaşılması ve değerlendirilmesi açısından son derece önemlidir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Hotchkiss Beyin Enstitüsü, Alberta Çocuk Hastanesi Araştırma Enstitüsü, Mathison Ruh Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezi ve Calgary Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Bölümü'nden kıdemli araştırmacı Daniel C. Kopala-Sibley, şöyle bitiriyor:

Bulgularımız, ergenlerin hayatlarında ilk kez neden depresyona girdiklerini anlamak için beyin temelli nedenleri kavrama yolunda önemli bir adım. Bu durum, risk altındaki bireyleri belirleyip bu bozuklukların ortaya çıkmasını önlemek için müdahaleler geliştirmemizi sağlayabilir.