Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Neden Lavaboya Kızartma Yağlarınızı Dökmemelisiniz?

Neden Lavaboya Kızartma Yağlarınızı Dökmemelisiniz? Newsweek
3 dakika
21,054
  • Çevre Bilimleri
  • Beslenme Bilimi
Tüm Reklamları Kapat

Özenle seçilmiş, lezzetli yağlar kullanarak hazırlanmış yemeğinizi yerken, yapılacak uygun bertaraf yöntemi, büyük olasılıkla aklınızdaki son şey olacaktır. Çoğumuz, yemeğimiz bittikten sonra içgüdüsel olarak tencere veya tavamızı lavaboda suya bırakır, ardından da akan suyu ve beraberindeki yağı gidere boşaltırız.

Kullanılmış yemeklik yağın kanalizasyona dökülmesinin lavabonuza, borularınıza ve çevreye zararlı olabileceğini duymuş olabilirsiniz veya belki de bunu bir efsane olarak görüyorsunuz ve kullanılmış kızartma yağı bertarafı ile aynı şekilde uğraşmaya devam ediyorsunuz.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak maalesef, yağların kanalizasyona boşaltılmasının yalnızca dairenizin veya binanızın borularına değil, aynı zamanda bölgenizdeki tüm kanalizasyon sistemine veya atık su arıtma tesisine dahi zarar verebileceği doğrudur.

Kullanılmış Yağları Gidere Döktüğümüzde Ne Olur?

Pek çok insan, yağ atıklarını lavaboya döküp, sabunlu suyla yıkamanın yanlış bir şey olmadığını düşünür; sonuçta hepsi sıvıdır ve herhangi bir tıkanmaya neden olmadan sorunsuz bir şekilde giderde kaybolur. Bununla birlikte, kullanılmış kızartma yağınızı atarken, yağın ve "gres"in, yani pişirme esnasında ısıyla birlikte sıvılaşan, ancak soğutulduğunda katılaşan, sucuk ve mayonez gibi besinlerde bulunan yağların, diğer sıvılar gibi davranmadığını unutmamak önemlidir. Sıcakken sıvı halde olan yağların, soğumaları ve birikmeleri için zamanları varsa, özellikle etlerden ve pişirdiğiniz diğer malzemelerden gelen yağlar ve greslerle karıştıklarında, pıhtılaşıp katılaşabilirler.

Tüm Reklamları Kapat

Artık yağlar, yemek esnasında oluşan diğer sıvı artıklarla birlikte gidere döküldükten sonra orada asla olmaması gereken ped, prezervatif, bebek bezi gibi diğer ürünlerle karışarak, boruların kenarlarında ismini "buzdağı" sözcüğünün İngilizcesi olan "iceberg" sözcüğünden alan, "yağ dağı" olarak çevirebileceğimiz fatberg adı verilen yapışkan yağ yığınları oluşturur.

İngiltere’deki Sidmouth şehrinin kanalizasyonunda görüntülenen bir fatberg.
İngiltere’deki Sidmouth şehrinin kanalizasyonunda görüntülenen bir fatberg.

Borularınızı her seferinde çok az olduğuna inandığınız yağ ve gresle doldurmaya devam ettiğinizde, katılaşmış yağ birikmeye devam edecek, boruların çapını daraltacak, pürüzsüz, hızlı drenajı engelleyecek, tıkanma sorunları giderek artacaktır.

Kızartma Yağının Yanlış İmha Edilmesi Ne Kadar Zararlıdır?

Kullanılmış yağ artıklarını atmak için giderinizi kullandığınızda, lavabonuzdaki borulardan geçerek diğer kaynaklardan gelen yağ, gres ve kanalizasyonlardan gelen kalsiyum da dâhil olmak üzere çeşitli kimyasallar ve maddelerle karışır. Sıvı ve katı yağlar kanalizasyona ulaştığında, içerdikleri doymuş yağ asitleri sistemdeki kalsiyum ile reaksiyona girerek daha önce bahsettiğimiz "fatberg" adı verilen sertleşmiş tortuları oluşturur. Borulara oldukça zarar veren bu tortular, kalsiyum bazlı yağ asidi tuzlarından ve sabundan başka bir şey değildir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Su seviyeleri yükseldiğinde, boruların tavanlarına ve kenarlarına yapışan bu yağlı sabunlar birikerek muazzam boyutlara ulaşır ve kanalizasyon hatlarını tıkayarak bölgede kanalizasyonların taşmasına sebep olur. Fatberg kitleleri, ayrıca su arıtma süreçlerini engelleyerek çevreye ve genel olarak su kaynağına zarar verebilir.

Peki, Ne Yapılabilir?

Sıhhi tesisat sorunlarını, tıkalı boruları ve çevreye verilecek büyük zararları önlemek için, atık yağ bertaraf işleminizi çevre dostu bir şekilde yapmanız çok önemlidir. Pişirmeyi bitirdikten sonra tavanızı doğrudan lavaboya götürmek ve kalan sıvıları gidere boşaltmak yerine, yağı soğumaya bırakın ve cam kavanoz veya kahve kutusu gibi bir kaba boşaltın.

Lüleburgaz Belediyesi'ne ait bir atık yağ toplama kutusu
Lüleburgaz Belediyesi'ne ait bir atık yağ toplama kutusu

2-3 kere yeniden kullanabileceğiniz bu yağları, vadeleri dolduktan sonra biyoyakıt olarak geri dönüştürmek üzere yağları toplayan yerel bir kuruluşa veya tesise götürün. Artık yağlarınızı geri dönüştürebilecek bir yer bulamıyorsanız, katılaşmalarına izin verdikten sonra çöpe atın. Çöpe atmak, gidere dökmekten çok daha iyi bir seçim olacaktır.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
23
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 67
  • Umut Verici! 40
  • İnanılmaz 12
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 11
  • Merak Uyandırıcı! 11
  • Korkutucu! 8
  • Muhteşem! 7
  • Grrr... *@$# 6
  • Bilim Budur! 5
  • İğrenç! 4
  • Üzücü! 2
  • Güldürdü 1
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • North Carolina State University. Fat Turns Into Soap In Sewers, Contributes To Overflows. (21 Nisan 2011). Alındığı Tarih: 27 Aralık 2020. Alındığı Yer: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
  • K. Brady. Why You Should Never Pour Hot Oil Down The Drain Of Your Sink. (19 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 27 Aralık 2020. Alındığı Yer: Huffington Post | Arşiv Bağlantısı
  • J. B. Williams, et al. (2012). Fat, Oil And Grease Deposits In Sewers: Characterisation Of Deposits And Formation Mechanisms. Water Research, sf: 6319-6328. doi: 10.1016/j.watres.2012.09.002. | Arşiv Bağlantısı
  • I. A. F. Husain, et al. (2014). Problems, Control, And Treatment Of Fat, Oil, And Grease (Fog): A Review. Journal of Oleo Science, sf: 747-752. doi: 10.5650/jos.ess13182. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 04/06/2023 23:00:40 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9807

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Uygulama
Sinirbilim
2019-Ncov
Balina
Ağız Sağlığı
Böcekler
Ağız
Küresel
Böcek Bilimi
Meteor
Karanlık Madde
Fotoğraf
İyi
Endokrin Sistemi Hastalıkları
Işık Yılı
Ses Kaydı
Çekirdek
Aşılar
Genel Halk
Kırmızı
Virüsler
İspat Yükü
Alkol
Göç
Epigenetik
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Kötü Bilim: Bazıları Bilimi Nasıl Kötüye Kullanıyor?
Kötü Bilim: Bazıları Bilimi Nasıl Kötüye Kullanıyor?
Gelecekte İnsan Neye Evrimleşecek?
Gelecekte İnsan Neye Evrimleşecek?
Bilgisayar, 1 ve 0'ın Ne Olduğunu Nereden Biliyor?
Bilgisayar, 1 ve 0'ın Ne Olduğunu Nereden Biliyor?
Tüm Sürüngenler Omurgalıysa, Kaplumbağaların Omurgası Nerede?
Tüm Sürüngenler Omurgalıysa, Kaplumbağaların Omurgası Nerede?
Arı Siyaseti ve Dans: Arı Demokrasisi Bize Neler Öğretir?
Arı Siyaseti ve Dans: Arı Demokrasisi Bize Neler Öğretir?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Z. Şeniş, et al. Neden Lavaboya Kızartma Yağlarınızı Dökmemelisiniz?. (1 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 4 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9807
Şeniş, Z., Bakırcı, Ç. M. (2021, January 01). Neden Lavaboya Kızartma Yağlarınızı Dökmemelisiniz?. Evrim Ağacı. Retrieved June 04, 2023. from https://evrimagaci.org/s/9807
Z. Şeniş, et al. “Neden Lavaboya Kızartma Yağlarınızı Dökmemelisiniz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 01 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/9807.
Şeniş, Zeynep. Bakırcı, Çağrı Mert. “Neden Lavaboya Kızartma Yağlarınızı Dökmemelisiniz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 01, 2021. https://evrimagaci.org/s/9807.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close