Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Mark Bogan'ın Kamyonu ve Adli Botanik: Bitki DNA’sı ile Çözülen İlk Cinayet!

Mark Bogan'ın Kamyonu ve Adli Botanik: Bitki DNA’sı ile Çözülen İlk Cinayet! New Scientist
Magnifying Glass
6 dakika
3,730
  • Moleküler Biyoloji ve Genetik
  • Biyoteknoloji Tarihi
Tüm Reklamları Kapat

Bitki deyip geçmek "ayıp" olur; çünkü bir bitki, bir kadının katilinin kim olduğunu ortaya çıkardı. Katile nasıl ulaşıldığını anlamak ve geçirilen soruşturma sürecini hissedebilmek için Arizona’ya gidiyoruz.

3 Mart 1992’de bir motosikletli, Phoenix’teki terk edilmiş bir alanda bir kadın cesedine rastladı. Dehşete düşen adam bu durumu hemen polise haber verdi. Kadın dövülmüş, bağlanmış ve tahminlere göre boğularak öldürülmüştü. Üstelik kendi tişörtü ile boğulmuştu. Ayrıca üzerinde sadece kolsuz bir yelek vardı. Kurbanın el ve ayak bileklerinde görülen bağlama işlemi ise kadının kendi ayakkabı bağcıkları kullanılarak yapılmıştı; fakat bu bağlar gevşek duruyordu. Yani kadın savunmasız ve çırılçıplak bir halde bu araziye bırakılmıştı. Bunun üzerine polisler kadının ya öldürülmeden önce ya da öldürüldükten sonra tecavüze uğramış olabileceğini düşündüler. Olay yeri incelemesinde ceset yakınlarında bir çağrı cihazıyla karşılaştılar. Bu ve diğer deliller toplandıktan sonra, ceset kimlik tanımlanması ve otopsi için adli tıpa gönderildi. Kurbanın parmak izi sistemdeki bir parmak iziyle eşleşti ve adının Denise Johnson olduğu ortaya çıktı.

Tüm Reklamları Kapat

Denise Johnson
Denise Johnson
Bite-Size History

30 yaşındaki Denise’in şimdi öksüz kalan iki tane çocuğu vardı. Denise, dünyaya güzel bir şekilde veda edemediği gibi, hayatını da mutlu bir şekilde yaşayamamıştı. Phoenix’te doğmuş ve büyümüş olan bu kadın yanlış kişilerin ve tercihlerin kurbanı olmuştu. Uyuşturucu ve alkol bağımlısı olan Denise sokaklarda yaşıyordu. Hırsızlık ve uyuşturucu satıcılığı yaparak hayatını kazanmaya çalışan kadın, genelde kamyon duraklarını iş yeri olarak seçiyordu ve kamyon şoförleri ile uyuşturucu takasına giriyordu.

Denise Johnson'ın Cesedi
Denise Johnson'ın Cesedi
Lawyers Update

Kimlik tanımlama işlemi ve otopsiden sonra, olay yerinde bulunan çağrı cihazının kime ait olduğu tespit edildi. Cihaz Mark Bogan’a aitti. Mark bir kamyon şoförüydü. Hemen soruşturmaya alınan Bogan, iddiaları reddetti:

Tüm Reklamları Kapat

Denise ile ilk kez 3 Mart gecesi karşılaştım. İşten eve dönerken bir telefon konuşması için yol kenarında durduğum zaman, Denise aracıma doğru yaklaştı ve eyaletler arası bir yolculuk yapması gerektiğini ve ona yardımcı olup olamayacağımı sordu. Ben de kendisini araca aldım ve yola birlikte devam etmeye başladık. Bir süre sonra kendisi bana cinsel ilişki teklifinde bulundu ve ben de kabul ettim. Bunun için aracı kenara çektim ve cinsel beraberlik gerçekleşti. Bu beraberlikten sonra onu araçtan indirmem gerektiğini ve yola tek başına devam etmesi gerektiğini söyledim; fakat bunları dedikten sonra Denise, cüzdanım dahil birkaç parça eşyamı çalmaya çalıştı. Biraz boğuşmanın ardından Denise araçtan indi ve uzaklaştı. Bu onu ilk ve son görüşüm oldu.
Mark Bogan
Mark Bogan
Bite-Size History

Polisler çağrı cihazı hakkında soru yönelttikleri zaman, Bogan cihazının kaybolduğunu sabah fark ettiğini ve cihazın üreticisi olan şirkete bu durumu bildirdiğini söyledi.

Adli tabip, otopsi sonucunda Denise’in boğularak öldürüldüğünü söyledi; fakat cinsel bir kanıta (meniye, yabancı saç veya tükürüğe) rastlamadığını da belirtti. Bunun yanı sıra kurbanın kanında kokaine rastlandı. Otopsi sonucu, katili tanımlamaya yönelik bir şey sunmamıştı ve Mark Bogan’ı cinsel birliktelikle ilişkilendirecek ve onu kesin olarak suçlayabilecek somut bir kanıt yoktu.

Cinayet bürosundan dedektif Charles Norton, gözden kaçırmış olabilecekleri bir ipucu veya kanıtı yakalamak için cinayet mahalline tekrar gitti ve gözüne çarpan bir şey oldu: Taze bir aşınmaya sahip Palo Verde ağacının sarkık bir dalı... Dedektif, katile yaklaşmaya yardım edip edemeyeceğini bilmeden, bir yol gösterici olabileceğini düşünerek, bu daldan birkaç tohum aldı.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Palo Verde Ağacı ve Palo Verde Tohumu
Palo Verde Ağacı ve Palo Verde Tohumu
Bite-Size History

Bu sırada tek şüpheli olan Mark Bogan’ın kamyonu aranmaktaydı. Kamyonda herhangi bir saç teline, meniye, kana, tükürüğe ya da giysi kalıntısına rastlanmadı; fakat kamyonun arkasına bakıldığı zaman birkaç tohum kabuğu görüldü. Tohumlar, Palo Verde ağacına aitti!

Sorun şu ki bu ipucu da hala Mark Bogan’ın katil olduğunu kanıtlamıyordu; çünkü Palo Verde Arizona’nın yoğun sıcağına dayanabilen birkaç ağaçtan biriydi ve bu yüzden bu ağaçlar her yerde görülebiliyordu. Bu cinayeti çözmeye çalışan bilim insanları kamyonda bulunun tohumlar ile olay yerinde bulunan tohumların aynı ağaçtan mı farklı ağaçlardan mı geldiğini anlamak zorundaydılar.

Bu nedenle işin ehli olan Arizona Üniversitesi’ndeki bitki genetikçisi Dr. Timothy Helentjaris’e ulaştılar. Helentjaris, bu tohum kabuklarını karşılaştırmak için Rastgele Çoğaltılmış Polimorfik DNA (RAPD) tekniğinden yararlandı.

RAPD Tekniği Nasıl Çalışır?

Öncelikle bu testin insan DNA’sını analiz etmede ve eşleştirmede kullanılan testten farklı olduğunu belirtmemiz gerek. Bu teknik, Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) yönteminin bir türüdür. PCR metodu, belirli bir DNA bölgesinin birçok kopyasını yapmak için kullanılan yaygın bir yöntemdir. Bu metot ile milyonlarca veya milyarlarca kopya birkaç saat içerisinde elde edilebilir.

Bizim vakamızı çözmeyi sağlamış olan RAPD tekniği ise, PCR’ı temel alır. RAPD tekniğinde çoğaltılacak DNA parçaları rastgele seçilir, yani önceden belirlenmiş bir DNA bölgesi yoktur. Bu nedenle bu teknik nükleotid dizi bilgisine bakılmaksızın polimorfizmin -iki veya daha fazla farklı fenotipin aynı tür popülasyonunda bulunması durumu- belirlenmesini sağlar. Ayrıca RAPD tekniği genom dizisi hakkında herhangi bir ön bilgi, yüksek saflıktaki DNA’dan büyük bir miktar veya radyoaktif kimyasallar gerektirmez. Bunların yanında, bu yöntem düşük maliyetli ve hızlıca uygulanabilen bir metottur.

Tüm Reklamları Kapat

Bu teknikten yararlanan bilim insanları, genellikle 8-12 nükleotitten oluşan bir DNA bölgesiyle işe başlar ve bu 8-12 nükleotitten oluşan DNA bölgesine primer denir. Bir primer, DNA sentezinin başlangıcında tüm canlılar tarafından kullanılır ve primerler sayesinde DNA replikasyonu başlatılmış olur. RAPD tekniğinde, bir DNA segmenti primerlerin tamamlayıcı olan pozisyonlarına bağlı olarak çoğalır ya da çoğalamaz. Örneğin, primerlerin 3’ uçları birbirine bakmıyorsa bir çoğalma durumu görülemez.

RAPD yöntemi, adli bilimlerin yanında, genotipin belirlenmesinde, genom yapısının araştırılmasında, evrimsel sorunlar hakkındaki araştırmalarda, popülasyon biyolojisinde kültür ve etnik köken belirlenmesinde, ebeveyn belirlenmesinde ve ekoloji alanında da kullanılmaktadır.

RAPD Reaksiyonunun Şematik Gösterimi
RAPD Reaksiyonunun Şematik Gösterimi
Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi

Bu noktada vakamıza geri dönecek olursak: Dr. Helentjaris, RAPD tekniği sayesinde olay yerinden alınmış tohum kabuklarının DNA’sı ile Bogan’ın kamyonunda bulunan bitki tohumlarının DNA’sının aynı olduğunu kanıtladı.

Peki ya ülkedeki bütün ağaçlar birbirinin kopyasıysa? Bu ihtimali ortadan kaldırmak için Arizona’daki yüz tane Palo Verde ağacından örnekler toplandı ve Dr. Helentjaris’e teslim edildi. Dr. Helentjaris’in önceden belirttiği gibi örneklerin alındığı yüz Palo Verde ağacı birbirinden farklı DNA’ya sahipti ve kamyondaki bitki tohumlarının DNA’sı sadece olay yerindeki Palo Verde ağacından alınan örnekle eşleşti. Bu durumda, Mark Bogan, Denise Johnson’ı öldürmekten suçlu bulundu. Bogan, şartlı tahliye ihtimali olmadan ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.

Bu vaka, dünya tarihindeki en önemli vakalardan biri olarak kabul edilmektedir; çünkü bu vakadan önce bitki DNA’sı bir kanıt olarak görülmüyordu; fakat bu dava ile birlikte bitki DNA’larının insan DNA’ları gibi benzersiz olduğu tüm bilim insanları tarafından kabul edildi. Bu nedenle bitki DNA’larının araştırmalarda kanıt olarak kabul edilmesine izin verildi ve Denise Johnson vakası da bir bitki DNA’sının geçerli adli kanıt olarak kayıtlara girdiği ilk vaka oldu.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
57
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Bilim Budur! 30
  • İnanılmaz 19
  • Tebrikler! 12
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 12
  • Muhteşem! 7
  • Umut Verici! 7
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/05/2023 07:54:33 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8987

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Jeoloji
Küresel Isınma
Zehirli Mantar
Ay Görevleri
Afrika
Arkeoloji
Elektron
Mucize
Kimya
Yer
Canlı
Köpek
Manyetik Alan
Biyocoğrafya
Astrofizik
Felsefe
Meyve
Cinsiyet Araştırmaları
Fotosentez
Viroloji
Evrim Kuramı
Makale
Kemik
Beslenme Bilimi
Film
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Kozmik Enflasyon, Büyük Patlama'dan ÖNCESİNİ İzah Edebilir mi?
Kozmik Enflasyon, Büyük Patlama'dan ÖNCESİNİ İzah Edebilir mi?
Uzaydan Bırakılan Çubuklarla Deprem Yaratma Projesi Gerçek mi? | Kinetik Bombardıman
Uzaydan Bırakılan Çubuklarla Deprem Yaratma Projesi Gerçek mi? | Kinetik Bombardıman
Büyük Patlama Teorisi: Bildiklerinizin Ne Kadarı Gerçek?
Büyük Patlama Teorisi: Bildiklerinizin Ne Kadarı Gerçek?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
İ. Başkan, et al. Mark Bogan'ın Kamyonu ve Adli Botanik: Bitki DNA’sı ile Çözülen İlk Cinayet!. (16 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 30 Mayıs 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8987
Başkan, İ., Ateş, A. (2020, July 16). Mark Bogan'ın Kamyonu ve Adli Botanik: Bitki DNA’sı ile Çözülen İlk Cinayet!. Evrim Ağacı. Retrieved May 30, 2023. from https://evrimagaci.org/s/8987
İ. Başkan, et al. “Mark Bogan'ın Kamyonu ve Adli Botanik: Bitki DNA’sı ile Çözülen İlk Cinayet!.” Edited by Arda Ateş. Evrim Ağacı, 16 Jul. 2020, https://evrimagaci.org/s/8987.
Başkan, İrem. Ateş, Arda. “Mark Bogan'ın Kamyonu ve Adli Botanik: Bitki DNA’sı ile Çözülen İlk Cinayet!.” Edited by Arda Ateş. Evrim Ağacı, July 16, 2020. https://evrimagaci.org/s/8987.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close