Laboratuvarda Kalp Yetiştiriliyor!

Bilim kurgu gerçek oluyor, araştırmacılar laboratuvarda giderek daha karmaşık organlar yetiştiriyor.

Doktor Francisco Fernandez-Aviles ve ekibi, biomühendislik devriminin sınırlarını zorluyor. 1996’da Kuzey Carolina’da bir laboratuvar sidik kesesi yetiştirdiğinden beri yapılan organlar giderek karmaşıklaşıyor, nefes borusu, gözyaşı kanalı ve damardan sonra sıra kalpte.

Kalp ve damar hastalıklarının yaygınlığı düşünülürse, kalp ve damarların onarılabilmesinin ne kadar önemli bir katkı sağlayacağı ve büyük bir ekonomiye dönüşeceği kolayca anlaşılır.

Dr. Seifalian, biomühendislikle üretilen bir damarı koroner arter atardamarın yerine nakledecek ve bunun gelecekte bypass için vücudun diğer bölgelerinden damar almanın yerine kullanılacağını düşünüyor.

Organ nakline ihtiyaç her zaman bağışlanan sağlam organlardan fazla olduğundan hastalar uzun sıralar bekliyor, 90%’dan fazlası yeni bir organa kavuşamıyor. 

Organ nakli yapılan hastaların da başkasından nakledilen organın vücutları tarafından reddedilmesini engellemek için ağır ilaçlar kullanmaları gerekiyor. Buna rağmen pek çok organ yeni vücutlarına uyum sağlayamadığı için hastanın hayatı tehlikeye giriyor.

Bu yöntem organ ihtiyacını karşılamanın yanı sıra komplikasyonların da önüne geçebilir. Laboratuvarda nakledilecek hastanın kendi hücrelerinden yetiştirildikleri için, başkasının hücrelerini taşımıyor dolayısı ile reddedilme riskleri olmuyor.

1980’lerin sonuna kadar çok az bilim insanı organ yetiştirmenin mümkün olabileceğini düşünüyordu. Fakat hücrelerin büyümesinde etken olan kimyasallar keşfedilince iş kolaylaştı.

Dr. Atala 1999’da laboratuvarda yetiştirilen sidik torbası naklini başarmasının ardından şimdilerde kan damarlarından karaciğere kadar organları yetiştirme üzerinde çalışıyor.

Kadavradan alınan kalp endüstriyel deterjanlarla bütün hücrelerinden arındırılıyor ve geriye yumruk büyüklüğünde lastiksi bir doku kalıyor. Bu dokuya iskelet deniyor. İnsan kök hücreleri bu iskelete konduğunda doğru yerde doğru dokuya dönüşebiliyorlar.

Kalbin atması, damar oluşturması ve elektrik sinyallerini iletmesi için gereken hücreler birbirinden farklı. O nedenle doğru yerde doğru hücreyi oluşturmak kolay değil.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Ancak Dr. Aviles umutlu, 10 yıl içinde laboratuvarda yetişen kalp naklinin başarılacağını düşünüyor.